Tadeusz Willan

Podczas otwarcia Biblioteki Niemieckiej w WBP, Olsztyn 25 maja 2009.
Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie

Tadeusz Willan z Andrzejem Cieślakiem, 19 września 2014 r.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Wydawnictwo "Pojezierze", Olsztyn-Białystok, 1981.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

(1932-2018) - dziennikarz, prozaik i tłumacz

Biografia

Urodził się 15 października 1932 r. w Krutyni koło Mrągowa w rodzinie Pawła i Charlotty z Niklów. Ukończył Liceum Pedagogiczne w Mrągowie. W latach 60-tych i na początku lat 70-tych ukończył Studium Językoznawstwa i Filologii Esperanckiej, Centralne Zaoczne Studium Nowego Prawa Cywilnego, Rodzinnego i Opiekuńczego, Centralną Szkołę Partyjną przy KC PZPR w Warszawie. Jednocześnie uczestniczył w rozlicznych kolegiach społecznych i dziennikarskich. W 1976 r. ukończył Instytut Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Zmarł 17 kwietnia 2018 r. po ciężkiej chorobie.

Działalność

Już po ukończeniu szkoły średniej podjął pracę w wielu zawodach i redakcjach pism. Pracował w Wydziale Propagandy Zarządu Wojewódzkiego ZMP w Olsztynie, jednocześnie współpracując z redakcją „Sztandaru Młodych”. Odbywając służbę wojskową w latach 1952-1954 pracował w redakcjach: „Na Straży Wolności” w Krakowie oraz „Za Polskę Ludową” w Warszawie. Potem podjął pracę jako publicysta w „Głosie Olsztyńskim”, następnie zaś w „Gazecie Olsztyńskiej”. Od 1977 r. był redaktorem naczelnym pisma „Warmia i Mazury”. Pełnił wiele funkcji: przewodniczącego Kolegium Rzeczników Dziennikarskich SD PRL, sekretarza Zarządu Wojewódzkiego SAP. Od 1985 r. działał w Stowarzyszeniu „Wisła-Odra” (jako członek prezydium Zarządu Głównego i przewodniczący Zarządu Wojewódzkiego w Olsztynie). Uczestniczył również w pracach Komisji Rodła i Komisji Propagandy. Od 1990 roku pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Mazurskiego w Krutyni, jednocześnie był redaktorem naczelnym biuletynu „Masurische Storchenpost” (Mazurska Poczta Bociania). Od 2000 r. pełnił funkcję przewodniczącego olsztyńskiego oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. Rokrocznie organizował Mazurskie Spotkania Letnie.

Twórczość

Debiutował tomem reportaży Nienawiść i pajda chleba (1968). Tematów do swoich książek szukał w przeszłości Warmii i Mazur, a szczególnie w czasie drugiej wojny światowej. Pisał głównie o problemach cywilnej ludności miejscowej: Warmiaków i Mazurów. Reportaże Willana są określane jako zwięzłe i konkretne, ale też pełne osobistego, choć niezbyt manifestowanego zaangażowania i pasji społeczno-politycznej. Na łamach prasy aktywnie uczestniczył w dyskusjach na temat zmian w kulturze regionu Warmii i Mazur.

Tadeusz Willan dotychczas opublikował:

• Giżycko. Z dziejów miasta i powiatu (1966) - razem z Andrzejem Wakarem
• Nienawiść i pajda chleba (1968)
• Skrzydlaty czołgista (1970)
• Droga przez morze (1979)
• ...by światło, które jest w tobie nie stało się ciemnością (1981)

Był też autorem legend i baśni regionalnych, m.in. Krzyżacki miecz w zbiorze Nowy kiermasz bajek (1976)

Przekłady

Do jego przekładów z języka niemieckiego należą liczne opowiadania, w tym niemieckiego dramaturga i prozaika Hermanna Sudermanna Jons i Erdme i inne opowieści (1976)

Prace redakcyjne i edytorskie

W latach 1977-1989 pełnił funkcję redaktora naczelnego Dwutygodnika Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch” „Warmia i Mazury”. Opracował także baśnie ludowe Warmii i Mazur, z których kilka zamieszczono w Nowym kiermaszu bajek.

Nagrody i odznaczenia

Za swoją działalność dziennikarską i literacką był wielokrotnie wyróżniany:

• Ogólnopolska Nagroda im. J. Bruna (1955)
• Nagroda wojewódzka (1958)
• I nagrodę Zarządu Głównego LOP za publikacje na temat ochrony przyrody (1966)
• Nagroda w konkursie Wydawnictwa „Pojezierze” za powieść: ...by światło, które jest w tobie nie stało się ciemnością (1981)
• Wyróżnienie w konkursie na wspomnienia dziennikarzy (1986)
• Nagroda wojewódzka im. H. Panasa (1987) za całokształt pracy dziennikarskiej

Wyróżniony został także odznaczeniami państwowymi, z Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski włącznie i honorowymi: „Zasłużonym dla Warmii i Mazur” oraz Medalem Rodła.

Bibliografia

1. Co wydają nad czym pracują. U olsztyńskich pisarzy / rozm. przepr. Tadeusz Matulewicz // „Dziennik Pojezierza”. – 1987, nr 216, s. 11.
2. Dzitko, Bohdan: Maj nagrodami obfity. Kronika kulturalna / Bohdan Dzitko // „Warmia i Mazury”. – 1987, nr 13, s. 13.
3. Willan, Tadeusz: Siła i niemoc dziennikarskiego słowa / Tadeusz Willan // „Warmia i Mazury”. – 1989, nr 18, s. 16 ; nr 19, s. 15 ; nr 20, s. 16.
4. Willan, Tadeusz: Godziny mego czasu / Tadeusz Willan // „Warmia i Mazury”. – [cykl: 1988, nr 16-24 ; 1989, nr 1, 3-4, 6-7], s. 5.
5. Willan, Tadeusz: Zabobonni Mazurzy / Tadeusz Willan // „Masurische Storchenpost”. - 1992, März, Sonderheft, [nr] 7 [zeszyt specjalny], s. 40-42.