Pałac w Łabędniku: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja oczekująca na przejrzenie]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image: palac_labednik_1.jpg|thumb|right|250px| Pozdrowienia z Łabędnika. Pocztówka z około 1917 roku.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 367/201/144.]]
+
[[image:labednik3.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:POL_Labednik_03.jpg Wikimedia Commons]]]
[[Image: palac_labednik_2.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-labedniku/ www.gci.bartoszyce.pl] ]]
 
[[Image: palac_labednik_3.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-labedniku/ www.gci.bartoszyce.pl] ]]
 
[[Image: palac_labednik_4.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,2,4357.html www.polskaniezwykla.pl] ]]
 
  
 
Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku.  
 
Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku.  
  
 
==Lokalizacja==
 
==Lokalizacja==
Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi [[ewim:Łabędnik|Łabędnik]] (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, przy drodze z [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyc]] (13 km na południowy wschód od miasta) do [[ewim:Kętrzyn|Ketrzyna]].
+
Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi [[ewim:Łabędnik|Łabędnik]] (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w [[ewim:Powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]], przy drodze z [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyc]] (13 km na południowy wschód od miasta) do [[ewim:Kętrzyn|Kętrzyna]].
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Linia 13: Linia 10:
  
 
==Opis==
 
==Opis==
Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: ''FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712''. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku.  
+
Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: ''FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712''. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku. Część cennych sprzętów z pałacu znajduje się obecnie w [[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie|Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie]].
  
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
 
*W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej.  
 
*W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej.  
 
* W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: ''Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918'' (''Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku'').
 
* W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: ''Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918'' (''Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku'').
 +
*W pałacu w Łabędniku urodziła się i wychowała [[Portret Fanny von Kunheim z pałacu w Judytach|Fanny von der Groeben]], późniejsza pani w [[Pałac w Judytach|Judytach]].
  
 +
==Zobacz też==
 +
*[[Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku]]
 +
*[[Portret Fanny von Kunheim z pałacu w Judytach]]
 +
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
#Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? '' / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170.  
 
#Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? '' / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170.  
Linia 25: Linia 27:
 
#Wysocki, Jacek: ''Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus'' / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137.
 
#Wysocki, Jacek: ''Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus'' / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137.
  
==Zobacz też==
+
==Linki==
 
*''Łabędnik: pałac rodu von der Groeben'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/67572,Labednik-palac-rodu-von-der-Groeben.html#axzz2tUDvTn4f www.mojemazury.pl] [dostęp 16.02.2014 r.]
 
*''Łabędnik: pałac rodu von der Groeben'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/67572,Labednik-palac-rodu-von-der-Groeben.html#axzz2tUDvTn4f www.mojemazury.pl] [dostęp 16.02.2014 r.]
 
*''Pałac w Łabędniku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-labedniku/ www.gci.bartoszyce.pl] [dostęp 16.02.2014 r.]
 
*''Pałac w Łabędniku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-labedniku/ www.gci.bartoszyce.pl] [dostęp 16.02.2014 r.]
  
[[Category:Obiekty architektury]]
+
[[Category:Pałace i dwory]]
[[Category:Historia kultury]]
+
 
[[Category:Powiat bartoszycki]]  
+
[[Category:Powiat bartoszycki]]
 +
[[Category:Bartoszyce (gmina wiejska)]]  
 
[[Category:1601-1700]]
 
[[Category:1601-1700]]

Aktualna wersja na dzień 11:47, 30 cze 2015

Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku.

Lokalizacja

Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi Łabędnik (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, przy drodze z Bartoszyc (13 km na południowy wschód od miasta) do Kętrzyna.

Historia

Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben (pierwszym z nich był Friedrich von der Groeben). Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną.

Opis

Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku. Część cennych sprzętów z pałacu znajduje się obecnie w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie.

Ciekawostki

  • W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej.
  • W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918 (Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku).
  • W pałacu w Łabędniku urodziła się i wychowała Fanny von der Groeben, późniejsza pani w Judytach.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170.
  2. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 9.
  3. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 155.
  4. Wysocki, Jacek: Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137.

Linki

  • Łabędnik: pałac rodu von der Groeben, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 16.02.2014 r.]
  • Pałac w Łabędniku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.gci.bartoszyce.pl [dostęp 16.02.2014 r.]