Pałac w Łabędniku: Różnice pomiędzy wersjami
Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
| [wersja przejrzana] | [wersja oczekująca na przejrzenie] |
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[ | + | [[image:labednik3.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:POL_Labednik_03.jpg Wikimedia Commons]]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku. | Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi [[ewim:Łabędnik|Łabędnik]] (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, przy drodze z [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyc]] (13 km na południowy wschód od miasta) do [[ewim:Kętrzyn| | + | Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi [[ewim:Łabędnik|Łabędnik]] (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w [[ewim:Powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]], przy drodze z [[ewim:Bartoszyce|Bartoszyc]] (13 km na południowy wschód od miasta) do [[ewim:Kętrzyn|Kętrzyna]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben. Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną. | + | Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben (pierwszym z nich był Friedrich von der Groeben). Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: ''FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712''. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku. | + | Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: ''FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712''. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku. Część cennych sprzętów z pałacu znajduje się obecnie w [[Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie|Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie]]. |
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej. | *W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej. | ||
* W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: ''Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918'' (''Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku''). | * W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: ''Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918'' (''Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku''). | ||
| + | *W pałacu w Łabędniku urodziła się i wychowała [[Portret Fanny von Kunheim z pałacu w Judytach|Fanny von der Groeben]], późniejsza pani w [[Pałac w Judytach|Judytach]]. | ||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku]] | ||
| + | *[[Portret Fanny von Kunheim z pałacu w Judytach]] | ||
| + | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
#Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? '' / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170. | #Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? '' / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170. | ||
| Linia 25: | Linia 27: | ||
#Wysocki, Jacek: ''Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus'' / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137. | #Wysocki, Jacek: ''Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus'' / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137. | ||
| − | == | + | ==Linki== |
*''Łabędnik: pałac rodu von der Groeben'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/67572,Labednik-palac-rodu-von-der-Groeben.html#axzz2tUDvTn4f www.mojemazury.pl] [dostęp 16.02.2014 r.] | *''Łabędnik: pałac rodu von der Groeben'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/67572,Labednik-palac-rodu-von-der-Groeben.html#axzz2tUDvTn4f www.mojemazury.pl] [dostęp 16.02.2014 r.] | ||
*''Pałac w Łabędniku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-labedniku/ www.gci.bartoszyce.pl] [dostęp 16.02.2014 r.] | *''Pałac w Łabędniku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gci.bartoszyce.pl/mapa/palac-w-labedniku/ www.gci.bartoszyce.pl] [dostęp 16.02.2014 r.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Pałace i dwory]] |
| − | [[Category: | + | |
| − | [[Category: | + | [[Category:Powiat bartoszycki]] |
| + | [[Category:Bartoszyce (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1601-1700]] | [[Category:1601-1700]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:47, 30 cze 2015
Źródło: Wikimedia Commons
Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku.
Lokalizacja
Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi Łabędnik (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, przy drodze z Bartoszyc (13 km na południowy wschód od miasta) do Kętrzyna.
Historia
Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben (pierwszym z nich był Friedrich von der Groeben). Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną.
Opis
Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku. Część cennych sprzętów z pałacu znajduje się obecnie w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie.
Ciekawostki
- W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej.
- W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918 (Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku).
- W pałacu w Łabędniku urodziła się i wychowała Fanny von der Groeben, późniejsza pani w Judytach.
Zobacz też
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 9.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 155.
- Wysocki, Jacek: Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137.
Linki
- Łabędnik: pałac rodu von der Groeben, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 16.02.2014 r.]
- Pałac w Łabędniku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.gci.bartoszyce.pl [dostęp 16.02.2014 r.]
