Ludus Paschalis

Źródło: http://www.wegajty.pl

Źródło: http://www.wegajty.pl

Łaciński dramat liturgiczny – funkcjonujący z polskim podtytułem Gra o Zmartwychwstaniu Pańskim – jeden z najstarszych zabytków europejskiego teatru, opracowany i wykonywany przez członków Scholi Teatru „Węgajty” od 1996 r.

Historia

Idea inscenizowania obrzędów wielkanocnych trafiła do liturgii rzymskiej za pośrednictwem pielgrzymów z Ziemi Świętej, gdzie w Jerozolimie odtwarzano ewangeliczną historię Ukrzyżowania. Pierwsze próby udramatyzowania liturgii podejmowane były w Kościele Wschodnim już w IV wieku. Opisywany spektakl spektakl pochodzi z epoki średniowiecza, gdy ustalał się kanon dramatów z cyklu pasyjno-rezurekcyjnego, który obejmował Procesję na Niedzielę Palmową, wielkoczwartkową Ostatnią Wieczerzę, wielkopiątkowe Złożenie Krzyża oraz przedstawianie w trakcie jutrzni rezurekcyjnej – Podniesienie Krzyża połączone ze Zstąpieniem do wystawiano również inne, bardziej rozbudowane formalnie i bogatsze w treści dramaty, zaś samą liturgię Wielkiego Piątku dopełniano lamentacjami Maryjnymi (planctus) – w Polsce przedstawicielem tego gatunku jest Lament Świętokrzyski. Oficja wielkanocne łączono w większe całości zwane Ordo Paschalis lub Ludus Paschalis. Ich dramatyczny układ można znaleźć w wielu brewiarzach – w ramach Wigilii Paschalnej albo rozbudowanej liturgii Nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania i następującego po niej tygodnia.

Opis

Ludus Paschalis to kolejne przedsięwzięcie, realizowane przez Scholę. Jednak nad premierą opisywanego projektu z zespołem z Węgajt współpracowała grupa muzyki liturgicznej z Estonii –„Linnamuusikud” (Muzycy Miejscy). Tak więc partie wokalne we wszystkich częściach dramatu wykonywali również artyści z Tallina. Premiera miała miejsce 23 sierpnia 1996 r. w olsztyńskiej katedrze św. Jakuba i od tego czasu stanowi ważną część repertuaru Scholi - przedstawiała ten dramat również w innych miastach Polski – podczas nabożeństw i na przeglądach.
Artyści Scholi z Węgajt korzystali z wielu źródeł, by jak najstaranniej odtworzyć całokształt widowiska. Studiowali m.in. miniatury, by nauczyć się specyfiki dawnych gestów liturgiczno-artystycznych (przyklęknięcie, złożenie dłoni), samodzielnie wykonali też kopie niektórych instrumentów. Ponadto rubryki znajdujące się w rękopisach dostarczyły nam wielu precyzyjnych wskazań realizacyjnych. Kostiumy i rekwizyty opisane były z dużą dbałością, jak również określone zostały miejsca inscenizacji – wraz z potrzebnymi sprzętami do przedstawienia.

Budowa

• Część I:
  • Procesja na Niedzielę Palmową
  • Ostatnia Wieczerza
  • Lament Marii
  • Złożenie Krzyża
• Część II:
  • Podniesienie Krzyża
  • Nawiedzenie Grobu
  • Pielgrzym
    

Twórcy

• kierownictwo muzyczne – Marcin Bornus-Szczyciński, Robert Pożarski
• opracowanie plastyczne – Małgorzata Niklaus, Magdalena Góra
• konsultacja filologiczna – Michał Koss
• kierownictwo artystyczne i reżyseria – Johann Wolfgang Niklaus

Bibliografia

1. Ludus Paschalis // „Olsztyński Informator Kulturalny”. - 1996, nr 49, s. 6.

Zobacz też

• tekst Ludus Paschalis: http://www.wegajty.pl