Franciszek Jankowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | [[image:franciszek jankowski.jpg|thumb|right|200px|Źródło: Gazeta Olsztyńska, wyd. z 19-20.11.2016]] | ||
| + | |||
(1904-1956) - nauczyciel, publicysta, poeta, działacz polski w Niemczech (pseud.: Szczęsny-Zapolski) | (1904-1956) - nauczyciel, publicysta, poeta, działacz polski w Niemczech (pseud.: Szczęsny-Zapolski) | ||
== Biografia == | == Biografia == | ||
| − | Urodził się 4 października 1904 r. w Nakle nad Notecią. W 1905 r. | + | Urodził się 4 października 1904 r. w Nakle nad Notecią, jako syn Stanisława i Pelagii Jankowskich. W 1905 r. wraz z rodzicami wyemigrował do Westfalii. Po ukończeniu gimnazjum w Herne (1917-1925) studiował filozofię i ekonomię w Berlinie. Kurs nauczycielski ukończył w Poznaniu. Podczas wojny pracował jako robotnik w Niemczech. Od 1953 r. przebywał w Poznańskiem. Zmarł 8 października 1956 r. w Murowanej Goślinie pod Obornikami. |
== Działalność == | == Działalność == | ||
| − | W Niemczech brał udział w życiu Polonii westfalskiej. Był współredaktorem „Akademika Polaka w Niemczech” (1925-1926), redaktorem „Małego Polaka w Niemczech” (1925-1929), a następnie kierownikiem | + | W Niemczech brał udział w życiu Polonii westfalskiej. Był współredaktorem „Akademika Polaka w Niemczech” (1925-1926), redaktorem „Małego Polaka w Niemczech” (sierpień 1925-1929), gdzie drukował w nim wiersze, artykuły, zapoczątkował wymianę listów z polskimi dziećmi w Niemczech. Swoje listy podpisywał jako wujaszek Franek. Jego życzliwość wobec najmłodszych była znana - wypełniał w miarę możliwości ich życzenia, opowiadał bajki, ale także wymagał by pisali do niego listy. W ten sposób związał gromadkę wiernych czytelników. W tym czasie zmienił uczelnię na Wyższą Szkołę Handlową. |
| + | |||
| + | W marcu 1929 r. rozpoczął pracę w olsztyńskim Banku Ludowym. Ukończył roczny kurs pedagogiczny zorganizowany przez seminarium nauczycielskie w Poznaniu dzięki propozycji Jana Baczewskiego - prezesa Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech. Odbył praktyki w Małym Gaju pod Szamotułami, a następnie prowadził kursy oświatowe dla dorosłych w Berlinie. | ||
| + | |||
| + | Został kierownikiem Polsko-Katolickiej Szkoły Prywatnej w Sadłukach na Powiślu (kwiecień 1933-1938). Dzięki pomocy [[Jan Boenigk|Jana Boenigka]], kierownika miejscowego Towarzystwa Szkolnego powiększył liczbę uczniów i rozpoczął współpracę z Towarzystwami Młodzieży w Małych Ramzach, Trzcianie i Waplewie. Przygotowywał wieczernice narodowe na dane okazje, wygłaszał prelekcje, uczestniczył w konferencjach metodycznych dla nauczycieli. Był również zaangażowany w tworzenie harcerstwa polskiego na Powiślu - współtworzył sześć drużyn (Mikołajki, Dąbrówka, Sadłuki, Waplewo, Postolin, Trzciana) we współpracy z nauczycielem Alfonsem Kosteckim. Opracowywał plany zajęć, gry i zabawy. | ||
| + | |||
| + | Powołał teatrzyk kukiełkowy razem z grupą nauczycieli i wychowawczyń przedszkoli. Zespół przygotował "Bajowe bajeczki" Marii Kownackiej (1937) i "O Kasi, co gąski zgubiła" (1938). Spektakle wystawiano w miejscowościach z polskimi szkołami. | ||
| + | |||
| + | W 1939 r. na 10-lecie szkolnictwa polskiego w Niemczech napisał zbiorek "ABC dziatwy polskiej w Niemczech". | ||
| + | |||
| + | Był też pracownikiem działu wydawniczego Związku Polaków w Niemczech. | ||
| + | |||
| + | W 1945 r. zorganizował szkołę w [[ewim:Krzyż|Krzyżu]], a w latach 1946-1950 za namową [[Jan Boenigk|Jana Boenigka]] był wykładowcą [[Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie |Uniwersytetu Ludowego w Jurkowym Młynie]] koło [[ewim:Morąg|Morąga]], a w latach 1950-1953 [[Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach |Uniwersytetu w Rudziskach Pasymskich]] i [[Uniwerystet Ludowy w Mikołajkach |Uniwersytetu w Mikołajkach]]. Prowadził aktywną działalność repolonizacyjną i kulturalno-oświatową. | ||
== Twórczość == | == Twórczość == | ||
| − | Przed 1939 r. publikował liczne artykuły, wiersze i opowiadania (głównie dla dzieci i młodzieży w Niemczech), współpracował też z „[[Gazeta Olsztyńska |Gazetą Olsztyńską]]”. Interesował się folklorem Warmii i Mazur. | + | Przed 1939 r. publikował liczne artykuły, wiersze i opowiadania (głównie dla dzieci i młodzieży w Niemczech), współpracował też z „[[Gazeta Olsztyńska |Gazetą Olsztyńską]]”. Interesował się folklorem Warmii i Mazur. |
| + | |||
| + | Jego przedwojenne wiersze i teksty prozą są rozproszone, często publikował pod pseudonimem "Szczęsny Zapolski" w "Małym Polaku w Niemczech" i "Młodym Polaku w Niemczech" | ||
| + | |||
| + | Wraz z Janem Boenigkiem dokonał adaptacji scenicznej fragmentów "Kiermasów na Warmii" księdza [[ewim:Walenty Barczewski|Walentego Barczewskiego]]. | ||
| + | |||
| + | Od 1953 r. publikował w „[[Słowo na Warmii i Mazurach |Słowie na Warmii i Mazurach]]” i „[[Polska Zachodnia|Polsce Zachodniej]]”. Był współautorem ''Kiermaszu bajek'' (1957) i ''Nowego kiermaszu bajek'' (1976). | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 14: | Linia 34: | ||
#Oracki, Tadeusz: ''Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970'' / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 76. | #Oracki, Tadeusz: ''Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970'' / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 76. | ||
#Rojek, Józef Jacek: ''Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny'' / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. - S. 35. | #Rojek, Józef Jacek: ''Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny'' / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. - S. 35. | ||
| − | [[Category: | + | #Chłosta, Jan: ''Nikt nie pamięta o wujaszku'' w Gazeta Olsztyńska, wyd. z 19-20.11.2016 r. |
| − | [[Category: | + | |
| − | [[Category: | + | [[Category:Organizatorzy i animatorzy kultury|Jankowski,Franciszek]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pisarze i poeci|Jankowski,Franciszek]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Dziennikarze i publicyści|Jankowski,Franciszek]] |
| − | [[Category:Powiat szczycieński]] | + | [[Category:Literatura|Jankowski,Franciszek]] |
| − | [[Category:1945- | + | [[Category:Media|Jankowski,Franciszek]] |
| + | [[Category:Powiat szczycieński|Jankowski,Franciszek]][[Category:Powiat ostródzki|Jankowski,Franciszek]] | ||
| + | [[Category:Powiat mrągowski|Jankowski,Franciszek]][[Category:Działacze społeczni|Jankowski,Franciszek]][[Category:Morąg (gmina miejsko-wiejska)|Jankowski,Franciszek]][[Category:Pasym (gmina miejsko-wiejska)|Jankowski,Franciszek]][[Category:Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|Jankowski,Franciszek]] | ||
| + | [[Category:Prusy Wschodnie|Jankowski,Franciszek]] | ||
| + | [[Category:1945-1989|Jankowski,Franciszek]] | ||
Aktualna wersja na dzień 13:12, 24 lis 2016
(1904-1956) - nauczyciel, publicysta, poeta, działacz polski w Niemczech (pseud.: Szczęsny-Zapolski)
Spis treści
Biografia
Urodził się 4 października 1904 r. w Nakle nad Notecią, jako syn Stanisława i Pelagii Jankowskich. W 1905 r. wraz z rodzicami wyemigrował do Westfalii. Po ukończeniu gimnazjum w Herne (1917-1925) studiował filozofię i ekonomię w Berlinie. Kurs nauczycielski ukończył w Poznaniu. Podczas wojny pracował jako robotnik w Niemczech. Od 1953 r. przebywał w Poznańskiem. Zmarł 8 października 1956 r. w Murowanej Goślinie pod Obornikami.
Działalność
W Niemczech brał udział w życiu Polonii westfalskiej. Był współredaktorem „Akademika Polaka w Niemczech” (1925-1926), redaktorem „Małego Polaka w Niemczech” (sierpień 1925-1929), gdzie drukował w nim wiersze, artykuły, zapoczątkował wymianę listów z polskimi dziećmi w Niemczech. Swoje listy podpisywał jako wujaszek Franek. Jego życzliwość wobec najmłodszych była znana - wypełniał w miarę możliwości ich życzenia, opowiadał bajki, ale także wymagał by pisali do niego listy. W ten sposób związał gromadkę wiernych czytelników. W tym czasie zmienił uczelnię na Wyższą Szkołę Handlową.
W marcu 1929 r. rozpoczął pracę w olsztyńskim Banku Ludowym. Ukończył roczny kurs pedagogiczny zorganizowany przez seminarium nauczycielskie w Poznaniu dzięki propozycji Jana Baczewskiego - prezesa Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech. Odbył praktyki w Małym Gaju pod Szamotułami, a następnie prowadził kursy oświatowe dla dorosłych w Berlinie.
Został kierownikiem Polsko-Katolickiej Szkoły Prywatnej w Sadłukach na Powiślu (kwiecień 1933-1938). Dzięki pomocy Jana Boenigka, kierownika miejscowego Towarzystwa Szkolnego powiększył liczbę uczniów i rozpoczął współpracę z Towarzystwami Młodzieży w Małych Ramzach, Trzcianie i Waplewie. Przygotowywał wieczernice narodowe na dane okazje, wygłaszał prelekcje, uczestniczył w konferencjach metodycznych dla nauczycieli. Był również zaangażowany w tworzenie harcerstwa polskiego na Powiślu - współtworzył sześć drużyn (Mikołajki, Dąbrówka, Sadłuki, Waplewo, Postolin, Trzciana) we współpracy z nauczycielem Alfonsem Kosteckim. Opracowywał plany zajęć, gry i zabawy.
Powołał teatrzyk kukiełkowy razem z grupą nauczycieli i wychowawczyń przedszkoli. Zespół przygotował "Bajowe bajeczki" Marii Kownackiej (1937) i "O Kasi, co gąski zgubiła" (1938). Spektakle wystawiano w miejscowościach z polskimi szkołami.
W 1939 r. na 10-lecie szkolnictwa polskiego w Niemczech napisał zbiorek "ABC dziatwy polskiej w Niemczech".
Był też pracownikiem działu wydawniczego Związku Polaków w Niemczech.
W 1945 r. zorganizował szkołę w Krzyżu, a w latach 1946-1950 za namową Jana Boenigka był wykładowcą Uniwersytetu Ludowego w Jurkowym Młynie koło Morąga, a w latach 1950-1953 Uniwersytetu w Rudziskach Pasymskich i Uniwersytetu w Mikołajkach. Prowadził aktywną działalność repolonizacyjną i kulturalno-oświatową.
Twórczość
Przed 1939 r. publikował liczne artykuły, wiersze i opowiadania (głównie dla dzieci i młodzieży w Niemczech), współpracował też z „Gazetą Olsztyńską”. Interesował się folklorem Warmii i Mazur.
Jego przedwojenne wiersze i teksty prozą są rozproszone, często publikował pod pseudonimem "Szczęsny Zapolski" w "Małym Polaku w Niemczech" i "Młodym Polaku w Niemczech"
Wraz z Janem Boenigkiem dokonał adaptacji scenicznej fragmentów "Kiermasów na Warmii" księdza Walentego Barczewskiego.
Od 1953 r. publikował w „Słowie na Warmii i Mazurach” i „Polsce Zachodniej”. Był współautorem Kiermaszu bajek (1957) i Nowego kiermaszu bajek (1976).
Bibliografia
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. - S. 116-117.
- Oracki, Tadeusz: Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970 / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 76.
- Rojek, Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. - S. 35.
- Chłosta, Jan: Nikt nie pamięta o wujaszku w Gazeta Olsztyńska, wyd. z 19-20.11.2016 r.
