Towarzystwo Miłośników Olsztyna

Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie

Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie

Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie.

Źródło: Z archiwum WBP w Olsztynie

Andrzej Sassyn - były Prezes TMO z Andrzejem Cieślakiem podczas uroczystości trzeciomajowej, 2014 r.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Tablica na budynku Konsulatu Polskiego.
Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Stowarzyszenie skupiające osoby zainteresowane działalnością na rzecz integracji mieszkańców Olsztyna oraz jego rozwoju, założone w 1966 r.

Siedziba

10-532 Olsztyn, Plac Konsulatu Polskiego 5

Historia

Towarzystwo Miłośników Olsztyna (TMO) zostało powołane z inicjatywy działaczy dwóch organizacji: Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”, a także Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich. Towarzystwo Miłośników Olsztyna zostało wpisane do rejestru stowarzyszeń 28 stycznia 1966 r., uzyskując w ten sposób osobowość prawną. Jego pierwsze walne zebranie odbyło się 23 marca 1966 r. w Domu Środowisk Twórczych, późniejszej siedzibie stowarzyszenia. W gronie 20 członków-założycieli znalazły się osoby trwale zapisane w kulturze miasta: Stanisław Flis, Balbina Świtycz-Widacka, Henryk Oszczakiewicz, Andrzej Wakar, Ryszard Poprawski, Teresa Pepłowska, Julian Dadlez, Bolesław Wolski, Anna Kochanowska, Maria Szymańska. W następnych latach wśród członków zarządu przewijały się również znane w Olsztynie i regionie osoby, m.in. Izabella Garglinowicz, Zygmunt Milewski, Czesław Browiński, Bohdan Dzitko, Eugeniusz Kochanowski, Władysława Knosała, Hieronim Skurpski, Mirosław Swiątecki, Janusz Laddy.

Władze

Prezesi Towarzystwa Miłośników Olsztyna:

• Stanisław Flis (1966-1970)
• Mieczysław Szczepański (1970-1973)
• Witold Jarosz (1974-1991)
• Andrzej Józef Sassyn (1991-2001)
• Krystyna Flis (2001-2013)
• Marcin Wakar (2013-2017)
• Maria Dzieciątek (2017-)

Działalność

Tradycyjne kierunki działań od momentu powstania Towarzystwa obejmowały obchody narodowych rocznic, upamiętnianie historycznych tradycji Olsztyna i organizację okolicznościowych imprez. W ten sposób Towarzystwo promuje i dokumentuje historię miasta. W początkach działalności powszechnie znana wśród mieszkańców Olsztyna akcja konkursowa Towarzystwa Miłośników Olsztyna Olsztyn miastem kwiatów i zieleni. Pod koniec lat 70-tych wzrosła rola TMO w organizowaniu dorocznej imprezy Dni Olsztyna. Towarzystwo mogło się też pochwalić swoim udziałem organizacyjnym w Centralnych Dożynkach w 1978 r. W 1979 r. Towarzystwo Miłośników Olsztyna zainicjowało doroczny konkurs na temat wiedzy o mieście, pod hasłem Młody przyjaciel Olsztyna, przeznaczony dla młodzieży szkół ponadpodstawowych. Popularność tego konkursu spowodowała, że jest on organizowany do dnia dzisiejszego. W latach 90-tych rozszerzył się zakres działania Towarzystwa. Pojawiły się też nowe inicjatywy. Jedną z nich było odtworzenie zaginionej w 1945 r. figury św. Jana Nepomucena, patronującego od 1869 r. mostowi na rzece Łynie Odsłonięcie figury nastąpiło 25 lipca 1996 r. Dla uświetnienia opisanej uroczystości ówczesny prezes Towarzystwa Andrzej Sassyn zorganizował bieg uliczny dookoła Starego Miasta, ze startem i metą obok odsłoniętej figury Nepomuka. Udany charakter imprezy sprawił, że weszła ona na stałe do kalendarza dorocznych imprez Towarzystwa Miłośników Olsztyna jako Olsztyński Uliczny Bieg Jakubowy o symboliczną muszlę - atrybut św. Jakuba, patrona miasta. Z innych inicjatyw Towarzystwa wymienić można:

• wmurowanie tablicy w nowej siedzibie Towarzystwa przy Placu Konsulatu Polskiego 5, a upamiętniającej 50-lecie państwowości polskiej na Warmii i Mazurach oraz 30-lecie Towarzystwa
• budowę Kolumny Orła Białego na Placu Konsulatu Polskiego (odsłoniętej 3 maja 2002 r.)
• wmurowanie tablicy pamiątkowej z płaskorzeźbą wizerunku Ericha Mendelsohna na domu, w którym mieszkał (1997), a także na elewacji zaprojektowanej przez niego kaplicy przy cmentarzu żydowskim (1998)
• wmurowanie tablicy poświęconej pamięci Johannesa von Leysen (Jana z Łajs), zasadźcy i pierwszego sołtysa miasta Olsztyn (1999)
• nadanie przez Radę Miasta dwóm parkom miejskim imion Andrzeja Wakara oraz Izy Garglinowicz

Stowarzyszenie jest także organizatorem lub współorganizatorem wielu innych imprez. We współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury organizuje np. cyklu spotkań w Twórczym Miejscu Olsztyna. W 2009 r. Towarzystwo Miłośników Olsztyna był pomysłodawcą i współorganizatorem ogólnopolskiego Festiwalu Parodii i Pastiszu „Parodiola”. Wśród działań Towarzystwa jest również szereg imprez i przedsięwzięć, które powstają spontanicznie lub są proponowane na bieżąco przez członków stowarzyszenia lub mieszkańców. Stąd Towarzystwo jest np. kojarzone z organizacją w obrębie Starego Miasta świątecznego dekorowania przez dzieci choinki i w raz mieszkańcami wspólnego jej „zapalania”.

Bibliografia

1. Flis, Krystyna: Minął rok jubileuszowy / Krystyna Flis // W: Kalendarz Olsztyna 2007. – Olsztyn : Edytor Wers, 2006. – S. 272-275.
2. Milewski, Zygmunt: 15 lat działalności Towarzystwa Miłośników Olsztyna : 1965-1980. - Olsztyn, Biskupiec : ZGraf. WZSR, 1980.
3. Sikorski, Jerzy: Ruch społeczno-kulturalny w Olsztynie / Jerzy Sikorski // W: Olsztyn 1945-2005 : kultura i nauka : praca zbiorowa / pod red. Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego. - Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 170-178.

Zobacz też

• Strona internetowa [1] - oficjalna strona Towarzystwa Miłośników Olsztyna