Kielich biskupa Szembeka z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
XVIII-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej z [[Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku| Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku]]. | XVIII-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej z [[Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku| Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku]]. | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Kielich wykonany został około 1730 roku prawdopodobnie na Śląsku lub na Warmii. Jego autor jest nieznany. Fundatorem dzieła jest [[ewim:Krzysztof | + | Kielich wykonany został około 1730 roku prawdopodobnie na Śląsku lub na Warmii. Jego autor jest nieznany. Fundatorem dzieła jest [[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztof Andrzej Jan Szembek]], biskup warmiński w latach 1724-1740, który zapisał je w swoim testamencie katedrze fromborskiej. W 1945 roku kielich został wywieziony z [[ewim:Frombork|Fromborka]] przez wojska radzieckie wraz z innymi zabytkami. Do kraju powrócił w ramach rewindykacji w 1953 roku. Początkowo trafił, podobnie jak inne fromborskie obiekty sztuki sakralnej, w formie depozytu do Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1956 roku został włączony do jego zbiorów własnych. 15 kwietnia 1981 roku, decyzją ówczesnego Ministra Kultury i Sportu powrócił do [[Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku |pierwotnej świątyni]], gdzie przechowywany był w skarbcu, razem z XVIII-wieczną [[Monstrancja z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku|monstrancją]] oraz [[Lavabo z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku|lavabo]] z fundacji biskupa [[ewim:Adam Stanisław Grabowski|Adama Stanisława Grabowskiego]]. Wykazywany jest w inwentarzu [[Bazylika Współkatedralna Świętego Jakuba Apostoła w Olsztynie|olsztyńskiej bazyliki św. Jakuba]]. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| Linia 12: | Linia 8: | ||
==Charakterystyka== | ==Charakterystyka== | ||
| − | Podstawą kielicha jest okrągła stopa, obwiedziona płaską, gładką kryzą. Wzniesiony cokół ozdobiono grawerunkiem przedstawiającym załamującą się wstęgę oraz kratkowane kartusze obwiedzione liśćmi akantu. Stopa w górnej części zakończona jest gładką wzniesioną tuleją. Gładka jest również czara kielicha osadzona w zdobionym koszyczku. Obie części wyróżnia charakterystyczna emaliowana dekoracja, czyli sześć malowanych purpurą plakietek przedstawiających sceny z życia Chrystusa: trzy poniżej - Biczowanie. Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie; trzy powyżej - Modlitwa w Ogrójcu, Ostatnia Wieczerza oraz Ecce Homo. Przestrzenie pomiędzy plakietkami wypełniono ozdobnymi motywami. Na stopie zwraca uwagę grawerowany herb biskupa [[ewim:Krzysztof | + | Podstawą kielicha jest okrągła stopa, obwiedziona płaską, gładką kryzą. Wzniesiony cokół ozdobiono grawerunkiem przedstawiającym załamującą się wstęgę oraz kratkowane kartusze obwiedzione liśćmi akantu. Stopa w górnej części zakończona jest gładką wzniesioną tuleją. Gładka jest również czara kielicha osadzona w zdobionym koszyczku. Obie części wyróżnia charakterystyczna emaliowana dekoracja, czyli sześć malowanych purpurą plakietek przedstawiających sceny z życia Chrystusa: trzy poniżej - Biczowanie. Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie; trzy powyżej - Modlitwa w Ogrójcu, Ostatnia Wieczerza oraz Ecce Homo. Przestrzenie pomiędzy plakietkami wypełniono ozdobnymi motywami. Na stopie zwraca uwagę grawerowany herb biskupa [[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztofa Jana Szembeka]], natomiast na koszyku czary – diamentowe zdobienia. Dekoracyjny jest także wysmukły nodus, czyli osadzone na krótkim trzonie zgrubienie w kształcie zamkniętego wazonu. |
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[Szpital pw. Św. Ducha we Fromborku]] | ||
| + | *[[Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku|Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku]] | ||
| + | *[[Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]] | ||
| + | *[[Kaplica pw. św. Anny we Fromborku|Kaplica pw. św. Anny we Fromborku]] | ||
| + | *[[ewim:Kaplica pw. św. Jerzego we Fromborku|Kaplica pw. św. Jerzego we Fromborku]] | ||
| + | *[[Kaplica pw. św. Jerzego w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]] | ||
| + | *[[ewim:Wieża dzwonna katedry we Fromborku|Wieża dzwonna katedry we Fromborku]] | ||
| + | *[[ewim:Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku|Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku]] | ||
| + | *[[ewim:Grota we Fromborku|Grota we Fromborku]] | ||
| + | *[[ewim:Cmentarz kanonicki we Fromborku|Cmentarz kanonicki we Fromborku]] | ||
| + | *[[ewim:Zespół kurii kanonicznych we Fromborku|Zespół kurii kanonicznych we Fromborku]] | ||
| + | *[[Muzeum_Mikołaja_Kopernika_we_Fromborku|Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 21: | Linia 30: | ||
[[Category:Rzemiosło artystyczne]] | [[Category:Rzemiosło artystyczne]] | ||
| + | [[Category:Przedmioty sakralne]] | ||
[[Category:Historia kultury]] | [[Category:Historia kultury]] | ||
| − | [[Category:Powiat braniewski]] | + | [[Category:Powiat braniewski]] |
| + | [[Category:Frombork (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
[[Category:1701-1800]] | [[Category:1701-1800]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:30, 2 wrz 2015
XVIII-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku.
Spis treści
Historia
Kielich wykonany został około 1730 roku prawdopodobnie na Śląsku lub na Warmii. Jego autor jest nieznany. Fundatorem dzieła jest Krzysztof Andrzej Jan Szembek, biskup warmiński w latach 1724-1740, który zapisał je w swoim testamencie katedrze fromborskiej. W 1945 roku kielich został wywieziony z Fromborka przez wojska radzieckie wraz z innymi zabytkami. Do kraju powrócił w ramach rewindykacji w 1953 roku. Początkowo trafił, podobnie jak inne fromborskie obiekty sztuki sakralnej, w formie depozytu do Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1956 roku został włączony do jego zbiorów własnych. 15 kwietnia 1981 roku, decyzją ówczesnego Ministra Kultury i Sportu powrócił do pierwotnej świątyni, gdzie przechowywany był w skarbcu, razem z XVIII-wieczną monstrancją oraz lavabo z fundacji biskupa Adama Stanisława Grabowskiego. Wykazywany jest w inwentarzu olsztyńskiej bazyliki św. Jakuba.
Opis
Kielich odlano ze złota. Został wykuty oraz ozdobiony techniką cyzelowania, repusowania i grawerowania. Jego wymiary to: wysokość – 24,1 cm, średnica czary – 8,8 cm, średnica stopy – 14,1. Obiekt waży 690 gram. Zachowane na obiekcie znaki złotnicze wskazują na pruską cechę podatkową z lat 1809-1812 (orzeł). Na spodzie stopy widnieje inskrypcja: CHRISTOPHORUS JOANNES Sponsae Suae. Ecclesiae. Cathedrali. obtulit.
Charakterystyka
Podstawą kielicha jest okrągła stopa, obwiedziona płaską, gładką kryzą. Wzniesiony cokół ozdobiono grawerunkiem przedstawiającym załamującą się wstęgę oraz kratkowane kartusze obwiedzione liśćmi akantu. Stopa w górnej części zakończona jest gładką wzniesioną tuleją. Gładka jest również czara kielicha osadzona w zdobionym koszyczku. Obie części wyróżnia charakterystyczna emaliowana dekoracja, czyli sześć malowanych purpurą plakietek przedstawiających sceny z życia Chrystusa: trzy poniżej - Biczowanie. Ukrzyżowanie i Zmartwychwstanie; trzy powyżej - Modlitwa w Ogrójcu, Ostatnia Wieczerza oraz Ecce Homo. Przestrzenie pomiędzy plakietkami wypełniono ozdobnymi motywami. Na stopie zwraca uwagę grawerowany herb biskupa Krzysztofa Jana Szembeka, natomiast na koszyku czary – diamentowe zdobienia. Dekoracyjny jest także wysmukły nodus, czyli osadzone na krótkim trzonie zgrubienie w kształcie zamkniętego wazonu.
Zobacz też
- Szpital pw. Św. Ducha we Fromborku
- Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku
- Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku
- Kaplica pw. św. Anny we Fromborku
- Kaplica pw. św. Jerzego we Fromborku
- Kaplica pw. św. Jerzego w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku
- Wieża dzwonna katedry we Fromborku
- Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku
- Grota we Fromborku
- Cmentarz kanonicki we Fromborku
- Zespół kurii kanonicznych we Fromborku
- Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku
Bibliografia
- Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – S. 252-253.
- Katedra we Fromborku / tekst Janina Bosko ; zdj. Jacek Maciej Wojtkowski. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2010. – S. 138.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II: ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. - S. 40.
