Paweł Sowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
(→Praca) |
|||
| (Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | (1897-1985) - pedagog, redaktor, działacz społeczno-oświatowy i plebiscytowy na Warmii | + | [[Image: Pawel_sowa_2.jpg|thumb|right|300px|Na zdjęciu od lewej: Konrad Czapliński, Marta Wróblewska, Paweł Sowa, osoba nieznana.<br>Źródło:[http://www.sp18.internetdsl.pl/jpg_08.htm Szkoła Podstawowa nr 18 w Olsztynie] [10.04.2014] ]] |
| + | |||
| + | (1897-1985) - pedagog, redaktor, działacz społeczno-oświatowy i plebiscytowy na [[ewim:Warmia|Warmii]] i [[ewim:Mazury|Mazurach]], Powiślu i Pomorzu, pierwszy naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski. | ||
== Biografia == | == Biografia == | ||
| − | Urodził się 23 kwietnia 1897 r. w Kieźlinach koło Olsztyna. W 1919 r. w Poznaniu zdobył uprawnienia nauczycielskie. Studiował też filologię na Uniwersytecie Lwowskim. Zmarł 4 lutego 1984 r. w Olsztynie. | + | Urodził się 23 kwietnia 1897 r. w [[ewim:Kieźliny|Kieźlinach]] koło [[ewim:Olsztyn|Olsztyna]]. W 1919 r. w Poznaniu zdobył uprawnienia nauczycielskie. Studiował też filologię na Uniwersytecie Lwowskim. Zmarł 4 lutego 1984 r. w Olsztynie. |
| − | == | + | == Praca == |
| − | + | W 1920 r. był wykładowcą na kursach nauczycielskich w Olsztynie. W latach 1920–1922 pracował jako nauczyciel na terenie powiatów Chodzież i Szubin. W 1945 r. na krótki czas objął obowiązki burmistrza [[ewim:Działdowo| Działdowa]] i był dyrektorem tamtejszego gimnazjum. Od kwietnia 1945 r. sprawował funkcję naczelnika Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski (zob. [[ewim:Polski Komitet Narodowościowy na Okręg Mazurski|Polski Komitet Narodowościowy na Okręg Mazurski]]). Od września 1945 r. do 1948 r. był naczelnikiem wydziału w [[ewim:Kuratorium Oświaty w Olsztynie|Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie]]. | |
| + | |||
| + | == Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna == | ||
| + | W 1920 r., po odbyciu nauki i studiów, wziął udział w akcji [[ewim:Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscytowej na Warmii i Mazurach]]. Działał w [[ewim:Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]]. Był współorganizatorem [[ewim:Związek Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich|Związku Towarzystw Młodzieży polskiej w Prusach Wschodnich]] (1923). W 1926 r. został oskarżony o współpracę z wywiadem i wyemigrował do Polski, gdzie zorganizował Zrzeszenie Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej. Był jego sekretarzem generalnym w latach 1929–1934. Od 1929 do 1932 r. redagował pismo "Ziemia Wschodnio-Pruska". W 1939 r. zamieszkał w Działdowie. W czasie okupacji niemieckiej walczył na terenie powiatu mławskiego w szeregach Armii Krajowej. | ||
| + | |||
| + | Był współzałożycielem i prezesem [[Warmińsko-Mazurskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne |Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego]] (1956-1958), działał też w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym. | ||
== Publikacje == | == Publikacje == | ||
| − | [[Image:rabe.jpg|thumb|right|200px| | + | [[Image:rabe.jpg|thumb|right|200px|Książka wydana w 1980 r. przez Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.]] |
| − | Od 1923 r. pisał w prasie pomorskiej, lwowskiej i warmińskiej na tematy Warmii i Mazur. Redagował czasopisma i wydawał broszury antyniemieckie. Po 1945 r. opublikował kilka artykułów o ruchu polskim w Niemczech, ruchu polskim w Prusach Wschodnich przed 1939 r., a także wspomnienia. Wydał: | + | Od 1923 r. pisał w prasie pomorskiej, lwowskiej i warmińskiej na tematy Warmii i Mazur. Redagował czasopisma i wydawał broszury antyniemieckie. Po 1945 r. opublikował kilka artykułów o ruchu polskim w Niemczech, ruchu polskim w Prusach Wschodnich przed 1939 r., a także wspomnienia. Jego teksy znalazły się m.in. w pierwszym powojennym olsztyńskim tygodniku społeczno-kulturalnym "[[Głos Ziemi]]", a także w lokalnym dodatku do "Słowa Powszechnego", "[[Słowo na Warmii i Mazurach]]". |
| + | |||
| + | Wydał: | ||
*''Warmia i Mazury. Rodzimej poezji, zwyczajom i obyczajom oraz kulturze i historii poświęcone'' (1927) | *''Warmia i Mazury. Rodzimej poezji, zwyczajom i obyczajom oraz kulturze i historii poświęcone'' (1927) | ||
*''Prusy Wschodnie – prowincja bankrut'' (1930) | *''Prusy Wschodnie – prowincja bankrut'' (1930) | ||
| Linia 17: | Linia 26: | ||
*''Agent Rabe'' (1980) | *''Agent Rabe'' (1980) | ||
*''Cena polskości'' (1976) | *''Cena polskości'' (1976) | ||
| − | *''Tropem spadkobierców Hakaty. Antypolska działalność Bund Deutscher Osten na Warmii t Mazurach ( | + | *''Tropem spadkobierców Hakaty. Antypolska działalność Bund Deutscher Osten na Warmii t Mazurach (1933-1939)'' (1978) - przy współpracy [[Ryszard Otello |Ryszarda Otello]] |
== Nagrody i odznaczenia == | == Nagrody i odznaczenia == | ||
| − | *Nagroda im. | + | * [[Regionalna Nagroda im. Michała Lengowskiego]] (1970) |
| − | * | + | * Srebrny Krzyż Zasługi |
| + | * Medal Niepodległości | ||
| + | * Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988'' / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. - S. 119. | #''Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988'' / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. - S. 119. | ||
| − | #Oracki, Tadeusz : ''Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970'' / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 157-158. | + | #Oracki, Tadeusz: ''Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970'' / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 157-158. |
| − | #Rojek, Józef Jacek : ''Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny''. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008, s. 34. | + | #Rojek, Józef Jacek: ''Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny''. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008, s. 34. |
| + | |||
| − | [[Category: | + | [[Category:Organizatorzy i animatorzy kultury|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Działacze społeczni|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pisarze i poeci|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Dziennikarze i publicyści|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Wydawcy|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Literatura|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Media|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Olsztyn|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Powiat działdowski|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Działdowo|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Prusy Wschodnie|Sowa,Paweł]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:1919-1944|Sowa,Paweł]] |
| + | [[Category:1945-1989|Sowa,Paweł]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:03, 28 paź 2014
Źródło:Szkoła Podstawowa nr 18 w Olsztynie [10.04.2014]
(1897-1985) - pedagog, redaktor, działacz społeczno-oświatowy i plebiscytowy na Warmii i Mazurach, Powiślu i Pomorzu, pierwszy naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski.
Spis treści
Biografia
Urodził się 23 kwietnia 1897 r. w Kieźlinach koło Olsztyna. W 1919 r. w Poznaniu zdobył uprawnienia nauczycielskie. Studiował też filologię na Uniwersytecie Lwowskim. Zmarł 4 lutego 1984 r. w Olsztynie.
Praca
W 1920 r. był wykładowcą na kursach nauczycielskich w Olsztynie. W latach 1920–1922 pracował jako nauczyciel na terenie powiatów Chodzież i Szubin. W 1945 r. na krótki czas objął obowiązki burmistrza Działdowa i był dyrektorem tamtejszego gimnazjum. Od kwietnia 1945 r. sprawował funkcję naczelnika Wydziału Oświaty, Kultury i Sztuki przy Pełnomocniku Rządu na Okręg Mazurski (zob. Polski Komitet Narodowościowy na Okręg Mazurski). Od września 1945 r. do 1948 r. był naczelnikiem wydziału w Kuratorium Okręgu Szkolnego w Olsztynie.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
W 1920 r., po odbyciu nauki i studiów, wziął udział w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. Działał w Związku Polaków w Niemczech. Był współorganizatorem Związku Towarzystw Młodzieży polskiej w Prusach Wschodnich (1923). W 1926 r. został oskarżony o współpracę z wywiadem i wyemigrował do Polski, gdzie zorganizował Zrzeszenie Rodaków z Warmii, Mazur i Ziemi Malborskiej. Był jego sekretarzem generalnym w latach 1929–1934. Od 1929 do 1932 r. redagował pismo "Ziemia Wschodnio-Pruska". W 1939 r. zamieszkał w Działdowie. W czasie okupacji niemieckiej walczył na terenie powiatu mławskiego w szeregach Armii Krajowej.
Był współzałożycielem i prezesem Warmińsko-Mazurskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego (1956-1958), działał też w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym.
Publikacje
Od 1923 r. pisał w prasie pomorskiej, lwowskiej i warmińskiej na tematy Warmii i Mazur. Redagował czasopisma i wydawał broszury antyniemieckie. Po 1945 r. opublikował kilka artykułów o ruchu polskim w Niemczech, ruchu polskim w Prusach Wschodnich przed 1939 r., a także wspomnienia. Jego teksy znalazły się m.in. w pierwszym powojennym olsztyńskim tygodniku społeczno-kulturalnym "Głos Ziemi", a także w lokalnym dodatku do "Słowa Powszechnego", "Słowo na Warmii i Mazurach".
Wydał:
- Warmia i Mazury. Rodzimej poezji, zwyczajom i obyczajom oraz kulturze i historii poświęcone (1927)
- Prusy Wschodnie – prowincja bankrut (1930)
- Ratujmy Mazury! Napisał w 11 rocznicę plebiscytu Warmiak (1931)
- Winczara Rajek (w gwarze warmińskiej) (1932)
- Po obu stronach kordonu. [Wspomnienia] (1969)
- Agent Rabe (1980)
- Cena polskości (1976)
- Tropem spadkobierców Hakaty. Antypolska działalność Bund Deutscher Osten na Warmii t Mazurach (1933-1939) (1978) - przy współpracy Ryszarda Otello
Nagrody i odznaczenia
- Regionalna Nagroda im. Michała Lengowskiego (1970)
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal Niepodległości
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Bibliografia
- Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 / praca zbiorowa pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1991. - S. 119.
- Oracki, Tadeusz: Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970 / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 157-158.
- Rojek, Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur. Przewodnik eseistyczny. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008, s. 34.
