Andrzej Strumiłło

(1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik

Biografia

Urodził się 23 marca 1928 r. w Wilnie w rodzinie Rafała Strumiłło-Pietraszkiewicza i Kazimiery z domu Jurszanówny. Po śmierci ojca zamieszkał z bliskimi w Lublinie. Ukończył Wydział Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom otrzymał w 1950 r. Studiował także w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego. W 1953 r. przeniósł się z Łodzi do wsi Krzyże koło Pisza, gdzie zajął się restauracją domu. Mieszkał w nim w żoną Danutą i dwójką dzieci do jesieni 1956 r. Przez kolejne lata związany był z Warszawą. Wielokrotnie jednak wracał do Puszczy Piskiej.Od 1984 r. mieszka i tworzy w Maćkowej Rudzie, małej wsi nad rzeką Czarna Hańcza na Suwalszczyźnie.

Działalność

W latach 1949-1953 pełnił funkcję asystenta w krakowskiej i łódzkiej alma mater. W 1977 r. został profesorem ASP w Krakowie (do 1980 r.). W tym okresie zainicjował i organizował Spotkania Sztuka – Środowisko w Wigrach. W latach 1982-1984 był kierownikiem Graphic Presentation Unit Sekretariatu Generalnego ONZ w Nowym Jorku. W 1987 r. pracował jako wykładowca w Suwałkach. Odbył wiele podróży do krajów azjatyckich, które wpłynęły na jego twórczość (stworzył cykle rysunkowe i fotograficzne, m.in. Chiny 1954, 1961; Włochy 1957; Indie 1959, 1970, 1972; Nepal 1974, 1980; Japonia i Tajlandia 1987). Zgromadził kolekcję sztuki i przedmiotów kultury materialnej Dalekiego i Środkowego Wschodu dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie i Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie. Uczestniczy w licznych inicjatywach proekologicznych i kulturalnych na rzecz regionu, m.in. jest propagatorem idei utworzenia Mazurskiego Parku Narodowego. W latach 90-tych podjął pracę jako wykładowca Wszechnicy Mazurskiej w Olecku, z którą związany był do 2008 r. Jest kuratorem wielu międzynarodowych plenerów dla rzeźbiarzy i malarzy.

Twórczość

W czasie pobytu na mazurach (w Krzyżach i powiecie piskim) w swojej twórczości nawiązywał – jak sam twierdzi – „do szczęśliwych krajobrazów z dzieciństwa, które miały niebo północne, śnieg wypadał nieco wcześniej, a wiosna przychodziła później”. Przywiązanie do takiego krajobrazu jest tematem większych i mniejszych kompozycji malarskich i rysunkowych. Są one przeważnie dokumentami z natury, związane z określonym miejscem, pogodą, przeżyciem, ludźmi. Podkreślał wielokrotnie przywiązanie do ziemi mazurskiej, wspominał powroty do Puszczy Piskiej, gdzie „rysował trawy i korony drzew, w pokorze i bez pracownianych ambicji”. Z tego okresu pochodzą m.in. obrazy i rysunki:

• Nasza Ziemia
• Brzeg Jeziora Nidzkiego
• Dziewczynka z Krzyży
• Rybaczówka w Krzyżach (I, II, III)
• Gajówka Krzyże
• Ściana Lasu pod Niedźwiedzim Rogiem
• Stary cmentarz w Niedźwiedzim Rogu
• Zrąb pod Karwicą
• Ręce Julii Faryj
• Władysław Padyjasek – robotnik leśny
• Na pomoście
• Las na tle nieba
• Dom starego Śmigielskiego (I, II)
• Autoportret z 1956 r.
• Jastrząb na drzwiach stodoły
• Widok z mojego okna
• Na wielkim Ostrowiu
• Na kutrze „Bajka”
• Mój syn Rafał na koniu
• Linia w lesie
• Odpoczynek
• Stefan Ptaszek – gospodarz
• Portret Józia
• Jeziorny brzeg nocą

Miał ponad sto wystaw indywidualnych (malarstwa, rysunków, fotografii) w kraju i zagranicą, w tym także w Olsztynie i Elblągu. 30 kwietnia 2006 r. w Krzyżach oraz Muzeum im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu odbyły się wernisaże wystaw 40 mazurskich rysunków artysty o tematyce mazurskiej. Część z nich to ilustracje „Kroniki Olsztyńskiej”. Artysta jest także autorem obrazu olejnego Leśniczówka Pranie. Andrzej Strumiłło jest także pisarzem i poetą. Wydał trzy tomiki poezji (Moje, 1970; Jak, 1983; Ja, 2010), dzienniki (Factum est. Dzienniki 1978-2006, 2008), tom esejów oraz liczne książki o przyrodzie i kulturze (m.in. o Nepalu).

Nagrody i wyróżnienia

Został uhonorowany wieloma odznaczeniami państwowymi i nagrodami za osiągnięcia artystyczne, propagowanie kultury polskiej zagranicą oraz działalność społeczną, m.in.:

• Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999)
• Bundesverdienstkreuz (Niemcy 1999)
• Złotym Medalem Gloria Artis (2005)
• dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Sztuki
• Nagrodą Ministra Spraw Zagranicznych
• Nagrodą Miasta Warszawy
• Nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego oraz tytułami Zasłużony dla Miasta Suwałk (2001) i Honorowy Obywatel Miasta Suwałk (2002)

W grudniu 2008 r. podjęło działalność Centrum Sztuki Współczesnej - Galeria Andrzeja Strumiłły w Suwałkach (Oddział Muzeum Okręgowego), które oprócz stałej ekspozycji dzieł artysty, organizuje także wystawy czasowe sztuki współczesnej.

Zobacz też

• Stopa, Magdalena: Andrzej Strumiłło – wywiad, materiał na stronie www.national-geographic.pl
• Portrety artysty w fotografii Macieja Olkowskiego

www.dobryfotograf.pl/

• Centrum Sztuki Współczesnej – Galeria Andrzeja Strumiłły w Suwałkach www.forum.suwalki.pl
• Ambrosiewicz, Maciej: Profesor. Rozmowa z Andrzejem Strumiłłą, mieszkańcem Maćkowej Rudy, artystą plastykiem – malarzem, grafikiem, rzeźbiarzem, członkiem Rady Wigierskiego Parku Narodowego, materiał na stronie Wigierskiego Parku Narodowego
• Sylwetka artysty www.muzeum-lodz.pl