Tekst źródłowy strony Relikwiarz św. Urbana z Kaplicy pw. Zbawiciela we Fromborku


XVIII-wieczny zabytek sztuki sakralnej z [[Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku|bazyliki we Fromborku]].

==Historia==
Relikwiarz powstał w [[ewim:Królewiec|Królewcu]] w 1731 roku. Jego autorem jest mistrz złotniczy [[ewim:Samuel Grewe|Samuel Grewe]] działający w latach 1712-1750. Relikwiarz stanowi jeden z tzw. feretronów z [[Ołtarz w Kaplicy Zbawiciela i Wszystkich Świętych we Fromborku|ołtarza]] w [[Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|kaplicy pw. Zbawiciela i Wszystkich Świętych]] ufundowanej przez biskupa [[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztofa Andrzeja Jana Szembeka]].

==Opis==
Wykonany został z drewna liściastego w czarnej politurze. Główną dekoracją relikwiarza jest  rama z kutego srebra, wykonana przy wykorzystaniu technik złotniczych: repusowania, grawerowania, cyzelowania i fakturowania. Obiekt ma wysokość 80,6 cm, szerokość 45,8 cm i głębokość 5 cm. Na cokole zachowały się znaki złotnicze wskazujące na miejsce powstania, datę (t =1731) oraz wykonawcę (inicjały SG ujęte w owal).

==Charakterystyka==
Relikwiarz to rodzaj drewnianej skrzyneczki z szesnastoma przeszklonymi wnękami na relikwie, które zostały opisane na niewielkich karteczkach. Całość osadzono na niskiej podstawie. Rewers relikwiarza pozostaje gładki, natomiast wyjątkowo bogata jest dekoracja części przedniej. Składa się na nią srebrna, fantazyjna rama wykonana w stylu regencyjnym. Ma ona kształt symetrycznego kartusza przechodzącego po bokach w tzw. uszaki. W centralnej części relikwiarza znajduje się największa wnęka (w kształcie liścia) na relikwie św. Urbana. Otaczają ją mniejsze o formach czterolistnych, trójkątnych, rombowych i owalnych. W zarys ramy wpisane zostały liście akantu, woluty, wstęgi, plecionki, podwieszone na taśmach róże i dzwonki, a także muszle, uskrzydlona główka anioła i wazony. Podstawę relikwiarza także udekorowano srebrną ażurową listwą. U dołu skrzynki znajdują się rombowe otwory na drzewce, wspierające relikwiarz podczas procesji.

==Ciekawostki==
*Biskup [[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztof Szembek]] w zapisie testamentowym przeznaczył fundusze na wyposażenie kaplicy Zbawiciela. M.in. na krzyż, sześć dużych lichtarzy, a także 1000 florenów na wykonanie srebrnych opraw do relikwiarzy, w tym feretronu św. Urbana.
*O wykorzystaniu dużych relikwiarzy z kaplicy Zbawiciela jako feretronów w czasie procesji świadczą otwory w podstawach służące do wsuwania drążków. Masywne podpory umieszczano pod kątem, stąd rombowy kształt otworów.

==Hasła powiązane==
*[[Szpital pw. Św. Ducha we Fromborku]]
*[[Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku|Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku]]
*[[Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]]
*[[Kaplica pw. św. Anny we Fromborku|Kaplica pw. św. Anny we Fromborku]]
*[[ewim:Kaplica pw. św. Jerzego we Fromborku|Kaplica pw. św. Jerzego we Fromborku]]
*[[Kaplica pw. św. Jerzego w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]]
*[[ewim:Wieża dzwonna katedry we Fromborku|Wieża dzwonna katedry we Fromborku]]
*[[ewim:Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku|Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku]]
*[[ewim:Grota we Fromborku|Grota we Fromborku]]
*[[ewim:Cmentarz kanonicki we Fromborku|Cmentarz kanonicki we Fromborku]]
*[[ewim:Zespół kurii kanonicznych we Fromborku|Zespół kurii kanonicznych we Fromborku]]
*[[Muzeum_Mikołaja_Kopernika_we_Fromborku|Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku]]

==Bibliografia==
#Okulicz, Małgorzata: ''Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy'' / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – S. 346-347.
#Okulicz, Małgorzata: ''Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od XV do XVII wieku'' / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2005. - S. 50.
#Samulowska, Anna: ''Johannes Christof Geese – złotnik olsztyński'' / Anna Samulowska // „Rocznik Olsztyński”. - R. VII (1968), s. 44, 54-58. 

[[Category:Rzemiosło artystyczne]][[Category:Przedmioty sakralne]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat braniewski]] 
[[Category:Frombork (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:1701-1800]]