Tekst źródłowy strony Gmach poczty cesarskiej w Olsztynie

[[Image: gmach_poczty_olsztyn_2.jpg|thumb|right|200px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok]]
[[Image: gmach_poczty_olsztyn_3.jpg|thumb|right|200px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok]]
[[Image: gmach_poczty_olsztyn_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok]]
Zabytek architektury wzniesiony pod koniec XIX wieku. 
[[Image:Poczta kartka.jpg|thumb|right|200px|Karta pocztowa ze zdjęciami i wierszem [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]] poświęconym Poczcie Głównej (cesarskiej) w Olsztynie. <br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
==Lokalizacja==
Gmach poczty cesarskiej wybudowano w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]], przy ulicy Wilhelmowskiej (niem. Wilhelmstraβe, obecnie ulica Seweryna Pieniężnego), obok której zbiegały się ulice Pocztowa (niem. Treudankstraβe, obecnie 22 Stycznia) i Karola (niem. Karlstraβe, obecnie Lelewela). 

==Historia==
Przygotowania do budowy poczty w Olsztynie rozpoczęto na wiosnę 1886 roku. Na jesieni tego roku osiągnięto stan surowy, a już 1 października 1887 roku budynek został oddany do użytku. W 1907 roku podjęto plan rozbudowy gmachu. Przedłużono wówczas główną jego fasadę o cztery osie okienne, powiększono zaplecze o halę ekspedycyjną. Z tyłu budynku podniesiono korpus o jedno piętro. W 1928 roku dobudowano również boczne skrzydło z bramą od ul. 22 Stycznia. Autorem projektu modernizacji obiektu był [[ewim:August Feddersen |August Feddersen]]. 

==Opis==
Nowy budynek poczty, wzniesiony w stylu neogotyckim, ozdobiono bogatym detalem architektonicznym (liczne wykusze, załamania bryły i ozdobniki, jak np. rozety) i zdobieniami z glazurowanej cegły. Dach pokryto łupkiem. Ponad drzwiami zamontowano zegar. Z umieszczonych na dachu żelaznych wieżyczek rozchodziły się biegnące we wszystkich kierunkach kable napowietrznych linii telefonicznych i telegraficznych. Pierwotnie budynek od frontu był symetryczny, oś środkową nad portalem akcentował trójkątny szczyt wysunięty z okapu, na pozostałych osiach okiennych między ryzalitami występowały ozdobne lukarny (wymienione w 1928 roku w czasie rozbudowy budynku). Indywidualnego charakteru nadaje wyglądowi gmachu wzajemne odwrócenie proporcji obu kondygnacji – parter jest tutaj zdecydowanie wyższy od piętra. Efekt ten uzyskano dzięki podwyższeniu górnych okien znajdujących się w ryzalitach i ujęciu ich we wspólne obramienia wraz z rozetami.<ref> A. Rzempołuch, ''Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953: od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń wojennych'', Olsztyn 2005, s. 70.</ref> 

==Bibliografia==
#Bętkowski, Rafał: ''Olsztyn jakiego nie znacie: obraz miasta na dawnej pocztówce'' / Rafał Bętkowski. – Olsztyn : Edytor Wers, 2003. – S. 57. 
#Piechocki, Stanisław: ''Dzieje olsztyńskich ulic'' / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Remix, 1998. – S. 122-123.
#Rzempołuch, Andrzej: ''Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953: od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń wojennych'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Urząd Miasta: Remix, 2005. – S. 68-69. 

==Przypisy==
<references/>

==Zobacz też==
*Robak, Irena: ''Gmach poczty cesarskiej - ul. Pieniężnego 21'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.atrakcje.olsztyn.pl/Zabytki/gmach-poczty-cesarskiej-ul-pienieznego-21.html  www.atrakcje.olsztyn.pl] [dostęp 5 września 2013 r.].

[[Category:Inne obiekty architektury]]

[[Category:Olsztyn]] 
[[Category:1801-1918]]