Tekst źródłowy strony Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach Pasymskich

[[Image:mulrudziska.jpg|thumb|right|290px|Budynek Uniwersytetu w 1932 r. (Pensjonat).<br>Źródło: http://szczytnopocztowki.blogspot.com/]]

Placówka oświatowa powoływana w celu repolonizacji młodzieży zamieszkującej teren [[ewim:Mazury|Mazur]], działająca w latach 1945-1950

==Historia==
Mazurski Uniwersytet Ludowy w [[ewim:Rudziska Pasymskie |Rudziskach]] koło [[ewim:Pasym|Pasymia]] rozpoczął swoją działalność 1 grudnia 1945 r. i był jedną z dwóch placówek tego typu w dawnym województwie olsztyńskim (drugi to [[Uniwersytet Ludowy w Jurkowym Młynie]]<ref>Oba uniwersytety różniły się od siebie metodami i programami, a nawet sposobami rekrutacji słuchaczy.</ref>). Placówka została powołana z inicjatywy [[Instytut Mazurski |Instytutu Mazurskiego]] w Olsztynie, a jej głównym organizatorem i dyrektorem został [[Karol Małłek]] (ówczesny prezes Instytutu). Na początku 1948 r. Uniwersytet przestał podlegać Instytutowi Mazurskiemu i został przekazany Wojewódzkiemu Związkowi Samorządowemu, a jesienią 1949 r. przejął go Związek Samopomocy Chłopskiej w Olsztynie. Uniwersytet został zlikwidowany w 1950 r.

==Cele==
Program wychowawczy Uniwersytetu oparty został na treściach tkwiących w historii i kulturze regionu, wychodzono bowiem z założenia, że młode pokolenie pozostające pod naciskiem germanizacji, wychowane w szkole niemieckiej nie posiada odpowiednio ukształtowanej wiedzy o historii ziemi mazurskiej i jej mieszkańcach. Specyfikę programu miało stanowić przywracanie pamięci historycznej Mazurów, przypomnienie ich dziejów zawartych w przeszłości regionu, kulturze ludowej, zwyczajach, pieśniach i gadkach, podaniach i obrzędach. W mazurskiej kulturze ludowej zachowały się dawne tradycje i zwyczaje, mające wyraźne wspólne pochodzenie i związki z kulturą polską. Wydobycie tych wartości miało stanowić dowód oraz pomost łączący ludność mazurską z ludnością i kulturą polską. Zakładano, iż związek młodzieży skupionej w Uniwersytecie Ludowym miał stanowić etap konieczny na drodze do odnalezienia świadomości narodowej i przezwyciężenia depresji i apatii wywołanej skutkami wojny.<ref>Bierkowski Tadeusz, ''Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970'', Bydgoszcz-Olsztyn, 1980, s. 70.</ref>  Elementem wzmacniającym i przyspieszającym proces odnajdywania świadomości narodowej miało być nawiązywanie kontaktu słuchaczy Uniwersytetu z krajem przez organizację wycieczek oraz szeroki udział w amatorskim ruchu artystycznym w ramach uczestnictwa w zlotach świetlicowych i prezentowania dorobku artystycznego w kraju. Pod koniec 1948 r., wraz ze zmianą instytucji prowadzącej nastąpiły zmiany programowe. Dotychczasowy charakter ogólnokształcący, uzyskiwany dzięki dużej liczbie zajęć z zakresu wiedzy o regionie oraz zajęć kulturalnych, został ograniczony na rzecz uzawodowienia.

==Działalność==
Działalność repolonizacyjna, prowadzona w ramach Uniwersytetu trwała przeciętnie od 5 do 6 miesięcy. Absolwenci, po ukończeniu zajęć, natychmiast przystępowali do pracy repolonizacyjnej w swoim rodzimym miejscu lub podejmowali dalszą naukę w liceach ogólnych i pedagogicznych. Kontakt z Mazurskim Uniwersytetem Ludowym utrzymywało wielu wybitnych twórców kultury i nauki polskiej. Szczególnie owocną współpracę prowadzili aktorzy [[Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie |Teatru im. Stefana Jaracza]], a wśród nich [[Stanisław Igar]] i [[Jerzy Krassowski]], pomagając czynnie w przygotowaniu różnorodnych imprez i widowisk. W ciągu pięciu lat Uniwersytet Ludowy w Rudziskach zwiedziło ponad 31 tysięcy gości. Odwiedziny te spełniały ogromną rolę, unaoczniały działaczom wojewódzkim i krajowym ogrom i złożoność problemów tego regionu, a jednocześnie zapoznawały z metodami pracy repolonizacyjnej. Z okazji tych wizyt słuchacze Uniwersytetu Ludowego przygotowywali wieczornice o bogatym programie, zapoznając uczestników z bogactwem kultury miejscowej ludności. 

==Osiągnięcia==
Mazurski Uniwersytet Ludowy w Rudziskach stał się w latach 1945-1950 najbardziej znaną placówką repolonizacyjną, którą ukończyło 310 osób. Wśród absolwentów było m.in. 235 Mazurów, 40 Warmiaków, 17  Ślązaków 2 Kaszubów. 

==Przypisy==
<references/>

==Bibliografia==
#Bierkowski, Tadeusz: ''Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970'' / Tadeusz Bierkowski. - Bydgoszcz-Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, 1980. - S. 70-77.
#Malec, Teresa Czesława: ''Rodzina i oświata jako podstawowe czynniki procesów integracyjnych społeczeństwa Warmii i Mazur w latach 1945-1956'' / Teresa Czesława Malec. - Olsztyn : Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Informatyki i Ekonomii TWP, [b.r.w.]. - S. 63-64.
#''Warmia i Mazury w Polsce Ludowej'' / praca zbiorowa pod red. Edmunda Wojnowskiego. - Olsztyn : OBN, 1985. - S. 93.

==Zobacz też==
*Zobacz stan obecny siedziby na stronie [http://www.trzeciarzesza.info/galeria/categories.php?cat_id=56&sessionid=5b812e4632d5e2d171859c049fb9ff7e Galerii Prus Wschodnich]

[[Category:Ośrodki naukowe]]
[[Category:1945-1989]]
[[Category:Powiat szczycieński]]
[[Category:Pasym (gmina miejsko-wiejska)]]