Willa Sperlów w Olsztynie

Fot. K. Romulewicz. 2013 rok.

Rezydencja miejska wzniesiona na terenie Olsztyna na początku XX wieku.

Lokalizacja

Rezydencja została wybudowana przy ul. Jägerstraβe (obecnie ulica Nowowiejskiego), w pobliżu olsztyńskiego zamku.

Historia

Budynek powstał w 1909 roku, a jego budowniczym i właścicielem był Walter Sperl, właściciel Młyna Olsztyńskiego. Willa przez dwadzieścia lat stanowiła siedzibę rodową Sperlów, po czym została przejęta przez gminę miejską, trafiając pod zarząd olsztyńskiego magistratu. Stanowiła jego własność do 1945 roku. Władze miejskie utworzyły w tym budynku schronisko młodzieżowe, a następnie miejską szkołę muzyczną. Urządzono w tym celu dziesięć sal dydaktycznych do ćwiczeń na wybranych instrumentach, m.in. na profesjonalnych organach, które ustawiono w jednej z nich. Po zakończeniu II wojny światowej wyposażenie tej szkoły w części ocalało. Z tego powodu także polskie władze postanowiły zorganizować w budynku szkołę muzyczną. Założono ją staraniem Towarzystwa Muzycznego Okręgu Mazurskiego 4 września 1945 roku. Szkoła pozostała w tym miejscu do 1970 roku, kiedy to ukończono budowę przeznaczonego na jej potrzeby nowego gmachu przy ulicy Kościuszki. Opuszczoną willę zaadoptowano następnie dla potrzeb przychodni rejonowej, która działała tu do 1997 roku. W wyniku ogłoszonego przez władze miejskie przetargu nowym właścicielem został prywatny przedsiębiorca ze Szczytna. Po kapitalnym remoncie, przeprowadzonym w latach 1998-1999, otworzył on w willi hotel „Pod Zamkiem”.

Opis

Budynek w stylu eklektycznym wzniesiony został na rzucie wieloboku. Jest to obiekt dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, ze spadzistym dachem wielopołaciowym, krytym ceramiczną dachówką typu holenderskiego. Willę wzniesiono z cegły ceramicznej i otynkowano. Elewacja frontowa jest dwuosiowa. W jej drugiej osi znajduje się jednokondygnacyjna, wysunięta przybudówka zwieńczona balkonem, początkowo z drewnianą, a obecnie z żelazną balustradą. Podczas późniejszych remontów i powojennych przeróbek elewacja domu w znacznej części pozbawiona została dawnych elementów dekoracyjnych w postaci sztukatorskich opasek oraz zdobniczych belkowań. Do dziś zachowały się jednak charakterystyczne zdobienia części dachowej oparte na motywach zwierzęcych. Drewniane zwieńczenia krawędzi dachowych przedstawiają wizerunki sokołów oraz głowy koni. Na ścianie od strony zamku przetrwało, kolorowe wyobrażenie ptasiego gniazda z białymi gołębiami. Wnętrze z antresolą zachowało pierwotny układ i wystrój. Na szczególną uwagę zasługuje drewniana klatka schodowa oraz hol z odkrytym podczas ostatniego remontu stylizowanym napisem na belkowaniu:: Na północy i na południu. Na wschodzie i na zachodzie. Mój dom, moje gniazdo. Wszystko, co najlepsze. W holu przetrwał też w oryginalnym kształcie stylowy kominek z ciemnogranatowych i niebieskich, glazurowanych kafli, wyposażony w żeliwny ruszt.

Bibliografia

1. Piechocki, Stanisław: Olsztyn magiczny / Stanisław Piechocki. - Olsztyn : Remix, 2002. – S. 134-139.
2. Szapiel, Anna: Gniazdo Sperlów: od rodzinnej willi do hotelu miejskiego / Anna Szapiel // „Gazeta Olsztyńska”. – 2004, nr 264, dod. Olsztyn Dzień po Dniu, nr 373, s. 7.

Zobacz też

• Hotelik „Pod Zamkiem”, Villa Sperl, szkoła muzyczna, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.atrakcje.olsztyn.pl [dostęp 19.11.2013 r.]