Willa Martha w Olsztynie

Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.

Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.

Kamienica czynszowa wzniesiona na terenie Olsztyna na początku XX wieku.

Lokalizacja

Kamienica została wybudowana przy placu Kopernika (niem. Coppernicusplatz, obecnie Plac Generała Józefa Bema), na wylocie ulicy nazwanej imieniem tego samego patrona (niem. Coppernicusstraβe).

Historia

Budynek wzniesiono w 1908 roku, obok powstałej kilka lat wcześniej kamienicy Roberta Mrzyka. Wbrew swojej nazwie kamienica została wzniesiona jako budynek czynszowy, przeznaczony na wynajem mieszkań, nie zaś jako mieszkalne kwatery prywatne. Oryginalny styl architektoniczny, wystój budynku oraz indywidualna nazwa miały pełnić funkcje marketingową i przyciągać konkretną porządaną grupę najemców o określonym - wysokim statusie społecznym.

Opis

Trzykondygnacyjna kamienica, murowana z cegły, a następnie otynkowana (za wyjątkiem kilku zewnętrznych ozdobnych detali, które odsłaniają strukturę ceglaną), została wzniesiona na planie prostokąta. Składa się z sutereny, parteru i dwóch pięter. Ma dwa wejścia na różnej wysokości i nieregularnie rozmieszczone okna. Od frontu budynek sprawia wrażenie jakby składał się z dwóch odrębnych części: wyższej z lewej strony i niższej, ale o bardziej urozmaiconej bryle, z prawej. W pierwszej z nich, na poziomie drugiej i trzeciej kondygnacji znajdują się dwa charakterystyczne balkony, w drugiej, na ostatniej kondygnacji umiejscowiono loggie, do którego przylega wykusz zwieńczony wieżyczką pokrytą kopulastym hełmem. Fasada budynku została udekorowana motywami roślinnymi.

Charakterystyka

Kamienica stanowi przykład zróżnicowania form i odmian nurtu secesyjnego w architekturze Olsztyna I dekady XX wieku. Bryła, fasada oraz detale budynku zostały skomponowane w duchu eklektyzmu, łączącego oryginalne cechy secesji z elementami gotyku, neogotyku i neobaroku. Jej charakter określany jest jako stylowo "przejściowy".

Ciekawostki

• Willa Martha, należy do kamienic w Olszynie noszących własne imiona, wyeksponowane na kartuszach. Poza nią w mieście znajdują się również Willa Maria oraz Willa Fortuna.

Bibliografia

1. Piechocki, Stanisław: Dzieje olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. - Olsztyn : Remix, 1998. – S. 193.
2. Wawrynkiewicz, Leszek: Architektura secesji i modernizmu / Lszek Wawrynkiewicz // „Renowacje i Zabytki”. - 2013, nr 4, s. 94.