Władysław Umbras

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
W. Umbras pierwszy z prawej.
Źródło: Olsztyńscy Brasławianie, Olsztyn, Posłaniec Warmiński, 2007, s. 235.
Odznaka Honorowa "Zasłużony dla Warmii i Mazur".
Dedykacja od Vincasa Kryżeviczusa z Litwy.
Umbras5.jpg

(1937- 2020) – nauczyciel, publicysta, redaktor, animator kultury, popularyzator wiedzy o regionie Warmii i Mazur

Biografia

Urodził się w 1937 r. we wsi Pelikany. Jesienią 1945 r. przyjechał wraz z rodziną do Kętrzyna, a następnie osiedlił się we wsi Siniec, 12 km od Kętrzyna. Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Kętrzynie. W 1974 r. zamieszkał we wsi Sząbruk koło Olsztyna. Zmarł 18 lutego 2020 w Sząbruku. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu parafialnym.

Działalność

Po ukończeniu liceum podjął pracę jako nauczyciel w Srokowie. Dodatkowo pracował w charakterze przewodnika turystycznego po Warmii i Mazurach, a zwłaszcza po byłej kwaterze Hitlera. Oprowadzał wycieczki rosyjskojęzyczne. Pisał także artykuły do prasy, najczęściej o różnych instytucjach i zakładach pracy. Odwiedzał je jako korespondent terenowy „Gazety Olsztyńskiej” na powiat kętrzyński (w latach 1974-1990). Pisał również do „Głosu Nauczycielskiego”, między innymi o polskich nauczycielach pracujących na Litwie i na Ukrainie, a także do „Warmii i Mazur” gdzie zamieszczano jego artykuły o inteligencji kętrzyńskiej i jej wileńskich rodowodach. W latach 1974-1991 pełnił funkcję dyrektora szkoły podstawowej w Sząbruku. Pracował również w bibliotece. Był organizatorem wydarzeń kulturalnych, wykładów i spotkań z dawnymi absolwentami szkoły, pracownikami naukowymi, studentami z Olsztyna oraz licznymi gośćmi zagranicznymi (na jego zaproszenie do Sząbruka przyjechał m.in. zespół ludowy z Kaliningradu). Do 1991 r. prowadził też schronisko młodzieżowe. Organizował prelekcje dla uczestników wycieczek i obozów wędrownych z całego kraju, popularyzujące wiedzę o Warmii i Mazurach (historia, kultura i literatura). Nawiązał współpracę z literatami (np. Henrykiem Panasem) oraz naukowcami, m.in. z Janem Żebrowskiem.[1] Angażował się również w prace Klubów Rolnika w Gietrzwałdzie i Stawigudzie.[2] Od 1991 r. jest członkiem zespołu redakcyjnego „Gazety Gietrzwałdzkiej”. Na jej łamach publikuje artykuły i felietony.[3] Jest też autorem utworów wierszowanych o charakterze rozrywkowym, jak np. poświęcona tematyce regionalnej Szopka na XX-lecie w RP III-ej.[4]

Nagrody i odznaczenia

Jest laureatem wielu nagród i odznaczeń. Najważniejsze z nich to:

  • Srebrna Odznaka Honorowa "Zasłużony Popularyzator Wiedzy TWP" (1974)
  • Złoty Krzyż Zasługi (1977)
  • Złota Odznaka Honorowa "Zasłużony Popularyzator Wiedzy TWP" (1978)
  • Złota Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego (1979)
  • Odznaka Honorowa "Zasłużony dla Warmii i Mazur" (1987)
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)

Bibliografia

  1. Umbras, Władysław: Po latach osiadłem w Sząbruku / Władysław Umbras // w: Olsztyńscy Brasławianie : działalność, reportaże z podróży, wspomnienia / [red. Jan Dąbrowski ; współpr. red. Maria Hanuszek, Julia Janukowicz, Anna Kwiatkowska]. - Olsztyn : Posłaniec Warmiński, 2007. - S. 234-239.

Przypisy

  1. Prof. dr hab. Jan Żebrowski (ur. 1935), absolwent pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku, późniejszy pracownik naukowy tej uczelni. W latach 1972-1973 stypendysta rządu francuskiego. W latach 1992-1998 dyrektor Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Badacz uczestnictwa w kulturze i zagadnień animacji społeczno-wychowawczej. Organizator wielu konferencji i autor licznych pozycji naukowych z zakresu edukacji, wychowania i animacji kulturalnej. Źródło: http://www.recogito.l.pl
  2. Według rozmowy z W. Umbrasem, Olsztyn, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, 13 września 2011 r.
  3. M.in.: Polskie poświęcenie i święcenie w kategorii językowej i obyczajowej, „Gazeta Gietrzwałdzka”, 2011, nr 13, s. 6; Jacy są Polacy? - fakty z życia codziennego, „Gazeta Gietrzwałdzka”, 2010, nr 18, s. 7; Turystyka dawniejsza i dzisiejsza, „Gazeta Gietrzwałdzka”, 2011, nr 15, s. 6.
  4. „Gazeta Gietrzwałdzka”, 2010, nr 1, s. 6.