Tomasz Lella
Olsztyński architekt, popularyzator budownictwa regionalnego Warmii i Mazur
Biografia
Pochodzi z Kaszub. W latach 90-tych przeniósł się na Warmię i Mazury. Od kilkunastu lat prowadzi w Olsztynie własną firmę: Studio Form Architektonicznych PANTEL (Pracownia Pantel przy ul. Rybaki 40 w Olsztynie). Obecnie mieszka pod Olsztynem.
Działalność
Jako architekt zafascynowany architekturą warmińskich i mazurskich wsi promuje budownictwo tradycyjne, inspirowane zabudową regionalną. Zaprojektował ponad sto domów nawiązujących stylem do tradycyjnej architektury Warmii i Mazur, stanowiących świadectwo tożsamości z regionem oraz zharmonizowanych z otoczeniem[1] Stworzył jednocześnie własny unowocześniony model architektoniczny budynków wiejskich oparty na planach litery L lub T, nazywane „lellówkami” lub „tomaszówkami”. Budynki charakteryzują się ogólnym planem zawierającym od strony wjazdu dwa miejsca garażowe, na parterze salon połączony z kuchnią i aneksem jadalnym, spiżarnię, pokój gościnny lub gabinet, łazienkę oraz klatkę schodową, na piętrze sypialnie, łazienki, garderobę, pralnię i suszarnię. Do budowy domu wykorzystuje naturalne materiały: kamienne podmurówki, drewniane elementy, np. podcienie, okna, okiennice, fragmenty „muru pruskiego”. Budynki jego projektu tworzone są z ręcznie robionych cegieł i zachowują tradycyjny regionalny kształt dachu: spadzisty, pokryty czerwoną dachówką. Chętnie łączy czerwień murów z zielenią albo brązem drewnianej stolarki. Uwzględnia charakterystyczny dla Warmii kształt okien: stojący prostokąt z podziałem na planie prostokąta. Jako projektant bierze również pod uwagę zasady układu przestrzennego typowego na wsiach warmińskich i mazurskich a także wysokość lokalnej zabudowy. Jak sam twierdzi: „nie kopiuje starych domów, ale tworzy nowoczesne, indywidualne projekty z użyciem najnowszych materiałów i technologii, dla których bazą jest lokalna architektura. Są to domy posiadające duszę regionu Warmii i Mazur, domy z klimatem.[2](…) Bierze to co najlepsze z tradycji Warmii i Mazur”[3]
Publikacje
Architekturze regionu poświęcił kilka książek, w których m.in. zachęca do kontynuacji tradycji lokalnych oraz zachowania krajobrazu kulturowego:
- Tożsamość regionu - współczesna architektura Warmii i Mazur (2008)
- Spoglądając wstecz - współczesna architektura Warmii i Mazur (2009)
- Piękno ocalone (2010)
Bibliografia
- Mazgal, Ewa: Deska z sękiem lepsza od sidingu : dlaczego w Toskanii jest pięknie, a u nas nie wszędzie? / Ewa Mazgal // „Gazeta Olsztyńska”. - 2010, nr 215, s. 6.
Przypisy
- ↑ Przykładem realizacji według projektu pracowni Tomasza Lelli jest dom państwa Tetyk w [[ewim:Pluski|Pluskach]. Źródło: Beata Waś, Dom z warmińską osobowością, „Warto!”, 2009, nr 7, s. 32-34.
- ↑ Tomasz Lella, Domy z duszą regionu, „Warto!”, 2009, nr 3, s. 36-39.
- ↑ Tomasz Lella, Harmonia formy i przestrzeni, „Warto!”, 2009, nr 4, s. 42-44.
Zobacz też
- Kurs, Tomasz: Przywrócić warmińskiej wsi modę na cegłę, materiał na stronie olsztyn.gazeta.pl
- Strona firmy Pantel http://pantel.olsztyn.pl/
