Tadeusz Somogi

(1922-2009) – aktor teatralny i filmowy

Biografia

Tadeusz Samogi (po latach odkrył w swoich żyłach krew węgierską i zmienił nazwisko na Somogi) urodził się 1 stycznia 1922 r. w Czerwonogrodzie na Podhalu. W 1944 r. wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego w Sumach, na terenach Związku Radzieckiego. Występował w Teatrze Frontowym. Po wojnie uczył się w Szkole Dramatycznej Janusza Strachockiego w Warszawie. W 1946 r. zdał aktorski egzamin eksternistyczny. Występował w teatrach:

• Scena Muzyczno-Operowa w Warszawie (później Teatr Rozmaitości) – 1946
• Teatr Mały w Warszawie – 1946
• Teatr Commedia w Warszawie – 1947
• Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie – 1947-1948
• Teatr Powszechny w Warszawie – 1948
• Teatr Mały w Warszawie – 1949
• Teatr Nowy w Warszawie – 1949-1953
• Teatr Powszechny w Warszawie – 1953-1955
• Teatr Ziemi Mazowieckiej w Warszawie – 1955-1957
• Teatr Komedia w Warszawie – 1957-1984
  

Zmarł 12 września 2009 r. w Warszawie.

Twórczość

Debiutował w teatrze w 1946 r. rolą sierżanta w „Uczniu diabła” B. Shawa, reż Dobiesława Damięckiego na Scenie Muzyczno-Operowej, później nazwanej Teatrem Rozmaitości w Warszawie. W swoim dorobku miał wiele ról teatralnych i filmowych, bardzo znany aktor drugiego planu. Występował w Teatrze Telewizji. Zagrał w wielu filmach fabularnych i serialach telewizyjnych u Jana Rybkowskiego, Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Zanussiego, Stanisława Barei, Ewy i Czesława Petelskich, Andrzeja Konica, Jerzego Hoffman, Tadeusza Konwickiego, Jana Łomnickiego, Piotra Łazarkiewicza , m.in.:

• Miasto nieujarzmione – 1950
• Godziny nadziei – 1955
• Warszawska syrenka – 1956
• Nikodem Dyzma - 1956
• Kapelusz pana Anatola - 1957
• Lotna - 1959
• Ogniomistrz Kaleń - 1961
• Pan Wołodyjowski i Przygody pana Michała – 1969
• Jak rozpętałem drugą wojnę światową - 1969
• Pierścień księżnej Anny - 1970
• Nie lubię poniedziałku- 1971
• Kopernik – 1972
• Bilans kwartalny - 1974
• Polskie drogi – 1976
• Co mi zrobisz jak mnie złapiesz - 197
• Tajemnica Enigmy- 1979
• Urodziny młodego Warszawiaka - 1980
• Miś - 1980
• Kariera Nikodema Dyzmy – 1980
• Dom - 1980
• Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy - 1981
• Alternatywy 4 - 1983
• Rycerze i rabusie - 1984
• Pan na Żuławach - 1984
• Kim jest ten człowiek – 1984
• Godność - 1984
• 07 zgłoś się - 1984
• Zamach stanu - 1985
• Zmiennicy - 1986
• Tulipan - 1986
• Ballada o Januszku - 1987
• Crimen - 1988
• Modrzejewska - 1989
• Lawa -1989
• Kanclerz - 1989
• Gorzka miłość - 1989
• W środku Europy - 1990
• Pogranicze w ogniu – 1991

Twórczość w Olsztynie

Tadeusz Somogi występował w Teatrze im. Stefana Jaracza w sezonie 1947-1948. Wówczas jeszcze nosił nazwisko Samogi. Przyjechał do Olsztyna ze stwoim mistrzem Januszem Strachockim i jego grupą studentów. W Olsztynie wystąpił w sztukach:

• Fantazy – Juliusz Słowacki, reż. Janusz Strachocki, grana postać – Jan, premiera 4 października 1947
• Przyjaciel przyjdzie wieczorem – Jacques Campanez, Ivan Noel, reż. Hanna Małkowska, grana postać – Jakub, premiera 15 października 1947
• Żołnierz i bohater – George Bernard Shaw, reż. Janusz Strachocki, grana postać – Major Sergiusz Saranow, premiera 14 listopada 1947
• Zemsta – Aleksander Fredro, reż. Janusz Strachocki, grana postać – Wacław, premiera 22 stycznia 1948
  

Recenzent spektaklu Przyjaciel przyjdzie wieczorem zauważył: „Na medal spisali się także młodzi: (…), Tadeusz Samogi, którego monolog Jakuba przy fortepianie wywołał niesamowity nastrój, spotęgowany następną sceną rozmowy Jakuba z doktorem Tillerem (…)”

Nagrody i odznaczenia

• Medal 10-lecia PRL – 1955
• Nagroda miasta stołecznego Warszawy – 1970
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1970

Bibliografia

1. Prusiński, Tadeusz : Jest teatr w Olsztynie / Tadeusz Prusiński. – Olsztyn : Teatr im. Stefana Jaracza, 2005

Zobacz też

• [1] Kariera teatralna artysty
• [2] Kariera filmowa