Tadeusz Somogi

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj

(1922-2009) – aktor teatralny i filmowy

Biografia

Tadeusz Samogi (po latach odkrył w swoich żyłach krew węgierską i zmienił nazwisko na Somogi) urodził się 1 stycznia 1922 r. w Czerwonogrodzie na Podhalu. W 1944 r. wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego w Sumach, na terenach Związku Radzieckiego. Występował w Teatrze Frontowym. Po wojnie uczył się w Szkole Dramatycznej Janusza Strachockiego w Warszawie. W 1946 r. zdał aktorski egzamin eksternistyczny. Występował w teatrach:

  • Scena Muzyczno-Operowa w Warszawie (później Teatr Rozmaitości) – 1946
  • Teatr Mały w Warszawie – 1946
  • Teatr Commedia w Warszawie – 1947
  • Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie – 1947-1948
  • Teatr Powszechny w Warszawie – 1948
  • Teatr Mały w Warszawie – 1949
  • Teatr Nowy w Warszawie – 1949-1953
  • Teatr Powszechny w Warszawie – 1953-1955
  • Teatr Ziemi Mazowieckiej w Warszawie – 1955-1957
  • Teatr Komedia w Warszawie – 1957-1984

Zmarł 12 września 2009 r. w Warszawie.

Twórczość

Debiutował w teatrze w 1946 r. rolą sierżanta w „Uczniu diabła” B. Shawa, reż Dobiesława Damięckiego na Scenie Muzyczno-Operowej, później nazwanej Teatrem Rozmaitości w Warszawie. W swoim dorobku miał wiele ról teatralnych i filmowych, bardzo znany aktor drugiego planu. Występował w Teatrze Telewizji. Zagrał w wielu filmach fabularnych i serialach telewizyjnych u Jana Rybkowskiego, Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Zanussiego, Stanisława Barei, Ewy i Czesława Petelskich, Andrzeja Konica, Jerzego Hoffman, Tadeusza Konwickiego, Jana Łomnickiego, Piotra Łazarkiewicza , m.in.:

  • Miasto nieujarzmione – 1950
  • Godziny nadziei – 1955
  • Warszawska syrenka – 1956
  • Nikodem Dyzma - 1956
  • Kapelusz pana Anatola - 1957
  • Lotna - 1959
  • Ogniomistrz Kaleń - 1961
  • Pan Wołodyjowski i Przygody pana Michała – 1969
  • Jak rozpętałem drugą wojnę światową - 1969
  • Pierścień księżnej Anny - 1970
  • Nie lubię poniedziałku- 1971
  • Kopernik – 1972
  • Bilans kwartalny - 1974
  • Polskie drogi – 1976
  • Co mi zrobisz jak mnie złapiesz - 197
  • Tajemnica Enigmy- 1979
  • Urodziny młodego Warszawiaka - 1980
  • Miś - 1980
  • Kariera Nikodema Dyzmy – 1980
  • Dom - 1980
  • Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy - 1981
  • Alternatywy 4 - 1983
  • Rycerze i rabusie - 1984
  • Pan na Żuławach - 1984
  • Kim jest ten człowiek – 1984
  • Godność - 1984
  • 07 zgłoś się - 1984
  • Zamach stanu - 1985
  • Zmiennicy - 1986
  • Tulipan - 1986
  • Ballada o Januszku - 1987
  • Crimen - 1988
  • Modrzejewska - 1989
  • Lawa -1989
  • Kanclerz - 1989
  • Gorzka miłość - 1989
  • W środku Europy - 1990
  • Pogranicze w ogniu – 1991

Twórczość w Olsztynie

Tadeusz Somogi występował w Teatrze im. Stefana Jaracza w sezonie 1947-1948. Wówczas jeszcze nosił nazwisko Samogi. Przyjechał do Olsztyna ze stwoim mistrzem Januszem Strachockim i jego grupą studentów. W Olsztynie wystąpił w sztukach:

  • Fantazy – Juliusz Słowacki, reż. Janusz Strachocki, grana postać – Jan, premiera 4 października 1947
  • Przyjaciel przyjdzie wieczorem – Jacques Campanez, Ivan Noel, reż. Hanna Małkowska, grana postać – Jakub, premiera 15 października 1947
  • Żołnierz i bohater – George Bernard Shaw, reż. Janusz Strachocki, grana postać – Major Sergiusz Saranow, premiera 14 listopada 1947
  • Zemsta – Aleksander Fredro, reż. Janusz Strachocki, grana postać – Wacław, premiera 22 stycznia 1948

Recenzent spektaklu Przyjaciel przyjdzie wieczorem zauważył: „Na medal spisali się także młodzi: (…), Tadeusz Samogi, którego monolog Jakuba przy fortepianie wywołał niesamowity nastrój, spotęgowany następną sceną rozmowy Jakuba z doktorem Tillerem (…)” [1]

Nagrody i odznaczenia

  • Medal 10-lecia PRL – 1955
  • Nagroda miasta stołecznego Warszawy – 1970
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1970

Bibliografia

  1. Prusiński, Tadeusz : Jest teatr w Olsztynie / Tadeusz Prusiński. – Olsztyn : Teatr im. Stefana Jaracza, 2005

Przypisy

  1. Prusiński, Tadeusz, Jest teatr w Olsztynie, Olsztyn, Teatr im. Stefana Jaracza, 2005

Zobacz też

  • [1] Kariera teatralna artysty
  • [2] Kariera filmowa