Stanisław Komoniewski
(1904-1979) – poeta ludowy, dziennikarz, animator kultury, działacz społeczny.
Biografia
Urodził się 14 października 1904 r. w Woli Kaniowskiej (woj. mazowieckie). Do szkoły uczęszczał w Opinogórze koło Ciechanowa. Jego ojciec był członkiem Komunistycznej Partii Polski i aktywistą rady gminnej. W 1920 r. Komoniewski wyjechał z rodzicami na Pomorze, gdzie zaczął gospodarzyć na wsi – najpierw pod Grudziądzem, potem we wsi Krzywka (gmina Kisielice). W latach 1929-1930 odbywał służbę wojskową. Za organizowanie strajków chłopskich dostał się do więzienia. Następnie brał udział w kampanii wrześniowej, później osadzono go w obozie jenieckim, wyzwolonym następnie przez Anglików. Po wojnie wrócił do Krzywki, gdzie do końca życia pracował z żoną we własnym gospodarstwie rolnym. Tam też zorganizował szkołę, zespół artystyczny, został czynnym działaczem społecznym. Komoniewski zmarł 12 stycznia 1979 r.
Twórczość
W 1922 r. Komoniewski zaczął pisać wiersze, publikując je na łamach "Gazety Olsztyńskiej”. W 1933 r. wydał własnym nakładem tomik „Szara przędza” z przychylną przedmową Franciszka Myśliwskiego oraz pozytywną recenzją w radykalnym piśmie chłopskim „Wieś, jej pieśń” autorstwa Antoniego Olehy. Pisarz zresztą był jej współzałożycielem i członkiem komitetu redakcyjnego. Tuż przed drugą wojną został redaktorem „Gońca Nadwiślańskiego”. Był też członkiem zarządu Stowarzyszenia Pisarzy Ludowych powołanego w Lublinie. W tym czasie współpracował również z „Gazetą Grudziądzką”, „Gońcem Nadwiślańskim”, „Zielonym Sztandarem”, „Robotnikiem”, „Żołnierzem Polskim”, „Pomorzaninem” i „Wielkopolaninem”.
Komoniewski pisał wiersze, utwory sceniczne i piosenki dla zespołów (artysta uprawiał również rzeźbę w drewnie). Jego utwory były rymowane, stroficzne, regularne, ewidentnie inspirowane twórczością ludową i śpiewkami ludowymi. Poeta często operował motywami, wątkami, postaciami tradycyjnie kojarzonymi z poezją i pieśnią wiejską, np. „Kasieńka nad cichą wodą, a Jasio poił konie swe (…) / do wojska biorą – Hitler bierze w rekruty” [1]. Sam Komoniewski napisał w jednym z utworów o swoim pisarstwie: „Ja wiem, że wiersze moje / To nie poezja / To takie proste słowa” [2], zaś o swojej rodzinnej Krzywce: „cóż droższego nad te pola (…)”[3].
Nagrody i wyróżnienia
W konkursie literackim zorganizowanym przez „Słowo na Warmii na Mazurach” otrzymał nagrodę.
Publikacje
Po wojnie utwory Komoniewskiego drukowano w antologiach:
- Jan Szczawieja, Antologia współczesnej poezji ludowej (Warszawa 1968)
- Wiersze proste jak życie (Lublin 1966)
- Wieś tworząca (Lublin 1968)
Bibliografia
- Stanisław Komoniewski // W: Komoniewski, Stanisław: Na ligawce wierzbowej / Stanisław Komoniewski. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, [1969]. – (Miniatury „Pojezierza”). – S. 6-8.
