Popiersie Mikołaja Kopernika w Olsztynie

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Pomnik astronoma w 2013 roku.
Fot. A. Romulewicz.
Popiersie w 2013 roku.
Fot. A. Romulewicz.

Pomnik poświęcony osobie Mikołaja Kopernika, odsłonięty w 1916 roku, w czterechsetną rocznicę przybycia astronoma do Olsztyna.

Lokalizacja

Pierwotnie popiersie znajdowało się na rogu obecnej ul. Zamkowej i Okopowej (niem. Schlossstraβe i Schanzenstraβe), obok grobli prowadzącej do olsztyńskiego zamku. W styczniu 1945 roku, na krótko przed wkroczeniem Armii Czerwonej, popiersie zdemontowano i przeniesiono do Sali Kopernikowskiej w zamku, gdzie ustawiono je na drewnianym podeście. W 1946 roku popiersie przeniesiono i ustawiono ponownie na zewnątrz zamku. Tym razem po drugiej jego stronie, w parku pomiędzy ulicami Zamkową i Nowowiejskiego. Popiersie znajduje się tam do dziś.

Historia

Decyzję o budowie pomnika podjęła Rada Miejska Olsztyna 15 września 1913 roku Oficjalnie podawano, że pomysłodawcą tego przedsięwzięcia był cesarz Wilhelm II, który prawdopodobnie przeznaczył na ten cel 10 tys. marek. Projekt sporządził królewski radca budowlany Kickton. Autorem pracy był berliński rzeźbiarz Johannes Götz.

Opis

Popiersie wykonane w brązie ustawiono na kamiennym cokole. Umieszczony na nim napis w polskim tłumaczeniu brzmiał:

Mikołaj Kopernika, administrator na zamku olsztyńskim 1516-1519, 1520-1521.

Całość znajdowała się w specjalnie zaprojektowanej kaplicy w stylu neogotyckim. Jej ostrołukowe arkady, wsparte na masywnych filarach, zwieńczone były czterospadowym dachem z wieżyczkami w czterech rogach. Kapliczka wykonana była z cegieł. Obiegał ją fryz z napisem"

Astronomus, Medicus, Clericus.

Podstawa budowli, z dwoma siedziskami po bokach i zbiornikiem na wodę z przodu, wykonana została ze sztucznego kamienia. Po wojnie popiersie wraz z cokołem trafiło w nowe miejsce, nie wiadomo natomiast, co stało się z samą kaplicą. Zmieniono też wówczas napis na cokole, który głosi obecnie:

Obrońcy grodu olsztyńskiego przed najeźdźcą krzyżackim. Wielkiemu Polakowi Mikołajowi Kopernikowi wdzięczni rodacy.

Bibliografia

  1. Banasiuk, Krystyna: Historia w kamień zaklęta. O olsztyńskich pomnikach / Krystyna Banasiuk, Zbigniew Sadza // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 195.
  2. Bętkowski, Rafał: Olsztyn jakiego nie znacie: obraz miasta na dawnej pocztówce / Rafał Bętkowski. - Olsztyn: Edytor Wers, 2003. – S. 149.

Zobacz też

  • Symbole Olsztyna, dokument zamieszczony na stronie internetowej www.olsztyn.eu [dostęp 5 września 2013 r.].