Ołtarz św. Franciszka w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła w Barczewie

Fot. Carl Wünsch. 1929 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 55092.

Zwieńczenie.
Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 55093.

Zabytek sztuki sakralnej z pierwszej połowy XVIII wieku, stanowiący element wyposażenia w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła w Barczewie.

Historia

Ołtarz został wykonany w warsztacie Jana Chrystiana Schmidta w Reszlu. Gotowe dzieło ustawiono w kościele w 1736 roku. Ostatnia jego renowacja miała miejsce w 2003 roku.

Opis

Ołtarz został ustawiony w niszy (pierwszej od zachodu) w północnej ścianie nawy kościoła, między drugim, a trzecim pilastrem. Jest to obiekt wykonany z drewna, jednokondygnacyjny, dwukolumnowy, z wysuniętymi ku przodowi bocznymi częściami. Znajduje się w nim obraz stygmatyzacji św. Franciszka datowany na 1651 rok, a ponad nim zwieńczenie w formie baldachimu (ze szczytami ślimakowatymi) i jeszcze wyżej – promienista gloria. Jest tam także herb zakonu franciszkanów i kartusz z inskrypcją:

DESCENDIT DE MONTE, SECUM FERENS CHRISTI EFFIGIEM, czyli Zstąpił ze wzgórza niosąc z sobą obraz Chrystusa.

Na wygiętych gzymsach zwieńczenia znajdują się dwa duże anioły, natomiast na belkowaniu – dwa aniołki trzymające mniejsze kartusze. W lewym widnieje napis: NUNCCOEPI, w prawym: DOMINE!. W zwieńczeniu znajduje się drugi obraz ze św. Franciszkiem. Elementy drewniane tego dzieła są polichromowane, a ozdobne detale częściowo pozłocone. Charakterystycznymi detalami zdobiącymi zwieńczenie ołtarza są mocno zwinięte liście akantu oraz płaski pionowy pas wstęgi regencyjnej, łączonej z motywami kwiatowymi i akantowymi.

Bibliografia

1. Laskowska, Urszula: Barczewo: z dziejów parafii św. Anny / Urszula Laskowska. - Olsztyn: AD REM, 1999. – S. 188.
2. Smoliński, Mariusz: Rzeźbiarz Jan Chrystian Schmidt: rola Warmii jako prowincji artystycznej w XVIII wieku / Mariusz Smoliński. - Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006. – S. 51-58, 185.
3. Zaorska, Katarzyna: Święci franciszkańscy w stallach w Kościele św. Andrzeja Apostoła w Barczewie/ Katarzyna Zaorska // W: Katalog świadków wiary w Barczewie, Sząbruku i Kętrzynie. Studium z edukacji artystycznej w zakresie sztuk plastycznych, pod red. Jacka Macieja Wojtkowskiego. - Olsztyn : Archidiecezja Warmińska, 2009 - S. 35.