Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Kwietniewie
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Kwietniewo (niem. Konigsblumenau). Wieś położona jest w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki.
Historia
Pierwsze informacje na temat kościoła w tej miejscowości pochodzą z dokumentu lokacyjnego wsi z 1299 roku. Obecnie istniejąca budowla została wzniesiona w latach 1330-1350. Szczyt wschodni i zakrystia powstały w XV wieku, natomiast wieża dzwonnicza w latach 1536-1541 (w 1701 roku została przebudowana). W czasie remontu kościoła przeprowadzonego w 1843 roku zasypano krypty znajdujące się w kościelnych piwnicach i poszerzono okna w ścianie północnej. Od czasów reformacji do 1945 roku kościołem dysponowała gmina ewangelicka. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. Samodzielną parafię erygowano tu w 1971 roku.
Opis
Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy, wzniesiony przy użyciu kamieni polnych i cegieł. Po stronie zachodniej znajduje się kwadratowa wieża (25 m wysokości) z kruchtą w przyziemiu, do której prowadzi ostrołukowy portal o bogato profilowanych ościeżach. Wieżę posadowiono na kamiennej podmurówce. W dolnej kondygnacji jest ceglana, natomiast w wyższych partiach drewniana, oszalowana deskami, z nadwieszaną izbicą, przykrytą dachem namiotowym. Na szczycie wieży znajduje się metalowy wiatrowskaz w kształcie chorągiewki z napisem: Christoph Homp 1770 (nazwisko ówczesnego pastora). Korpus nawowy przykryty został dachem dwuspadowym z dachówki. W ścianach korpusu umieszczono okna ostrołukowe. Część z nich została zamurowana, zachowały się jedynie wnęki. Wnętrze nakryte zostało pozornym sklepieniem drewnianym.
Wyposażenie
W kościele znajduje się barokowy ołtarz główny z 1685 roku, wykonany prawdopodobnie w kręgu warsztatu Isaaka Rigi. Umieszczono w nim obrazy przedstawiające Ostatnią Wieczerzę i Wniebowstąpienie, a także figury czterech ewangelistów, Mojżesza trzymającego dekalog, Jana Chrzciciela, a także głowa Chrystusa i Baranek Boży w zwieńczeniu. Niezwykle cenna była niegdyś tak zwana szafka ołtarzowa z 1510 roku z bogato rzeźbionymi w drzewie figurami Madonny z Dzieciątkiem, Jana Ewangelisty i Świętego Wojciecha. Szafkę przechowywano w okresie międzywojennym w Prussia-Museum w Królewcu. Przed 1945 rokiem w zbiorach sztuki kościelnej na zamku w Królewcu znajdowała się pochodząca z kwietniewskiego kościoła średniowieczna figurka św. Józefa - obecnie znajduje się ona w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W kościele znajdują się także siedmiogłosowe organy z 1819 roku, a przy wejściu do nawy głównej dwie kamienne płyty nagrobne, należące do przedstawicieli dwóch rodów mających niegdyś w okolicy swe majątki - von Wallenrodt i von Reibnitz, możnych patronów tego kościoła.Na wieży znajdują się dwa dzwony: z 1690 roku i 1692 roku.
Zobacz też
Bibliografia
- Słodownik, Lech: Rychliki: 700-lecie (1310-2010) z dziejów wsi i okolic / Lech Słodownik. - Rychliki : Urząd Gminy, 2010. - S. 130-132.
- Wiśniewski, Jan: Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej 1243-1821 (1992). Cz. I. / Jan Wiśniewski. - Elbląg : Hosianum, 1999. - S. 219-221.
Linki
- Bułecki, Mirosław: Parafia w Kwietniewie, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.rychliki.pl [dostęp 02.02.2014 r.]
- Kwietniewo (niem. Konigsblumenau), oprac. Lech Słodownik, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.rychliki.org/historia [dostęp 02.02.2014 r.]
