Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Jelonkach

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Fot. Sławomir Milejski.
Źródło: commons.wikimedia.org

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Jelonki (niem. Hirschfeld). Wieś położona jest w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki.

Historia

Świątynia została wybudowana w latach 1350-1375. Jej szczt wschodni datowany jest na 1330 rok. Pod koniec XV wieku dobudowano wieżę dzwonniczą, okna przemurowano w 1859 roku. Od czasów reformacji do 1945 roku kościołem dysponowała gmina ewangelicka. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. Samodzielną parafię utworzono tu w 1991 roku. Wówczas też zbudowano nową plebanię.

Opis

Jest to kościół gotycki, orientowany, trójnawowy, wzniesiony na rzucie prostokąta. Od strony zachodniej znajduje się masywna wieża (wysokość do dachu 19 m), zespolona z nawą główną. Wieżę zwieńczono dachem namiotowym z dachówki (w 1830 roku), natomiast korpus nawowy – dachem siodłowym. Kościół nie posiada wyodrębnionego prezbiterium. Korpus w narożach został oszkarpowany, a jego ściany podzielono wąskimi oknami zamkniętymi łukiem odcinkowym. Szczyt wschodni, sterczynowy, udekorowany został tynkowanymi wnękami ostrołukowymi różnej wielkości (podobne wnęki zastosowano w dolnej kondygnacji wieży, powyżej znajdują się wnęki puste, zamknięte łukiem pełnym). We wnętrzu nawa główna nakryta została pozornym sklepieniem drewnianym, wspartym na ośmiu słupach, stojących na murowanych postumentach. Nawy boczne nakryto drewnianymi stropami płaskimi, natomiast zakrystia zasklepiona została dwoma przęsłami sklepienia krzyżowo-żebrowego.

Wyposażenie

Wystrój i wyposażenie kościoła utrzymane jest w stylu barokowym i pochodzi głównie z XVIII wieku. Z tego okresu pochodzi m.in.:

  • drewniana, polichromowana ambona z przedstawieniem Zbawiciela w otoczeniu św. Piotra i św. Pawła oraz figurą Chrystusa na baldachimie (pierwotnie była w ołtarzu) – wykonana prawdopodobnie w warsztacie Johanna Döbela;
  • ołtarz z 1792 roku, którego mensa ołtarzowa jest gotycka, murowana z cegły,
  • prospekt organowy.

Do lat 60-tych XX wieku w kościele znajdowały się barokowe empory boczne z 1702 roku. Niegdyś były w nim także dwa dzwony: z 1701 i z 1890 roku.

Zobacz też

Bibliografia

  1. skot.: Najatrakcyjniejsze : Jelonki, Aniołowo, Zielonka Pasłęcka / skot. // „Głos Elbląga”. - 2004, nr 210, s. 1.
  2. Słodownik, Lech: Rychliki: 700-lecie (1310-2010) z dziejów wsi i okolic / Lech Słodownik. - Rychliki : Urząd Gminy, 2010. - S. 128-130.
  3. Wiśniewski, Jan: Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej 1243-1821 (1992). Cz. I. / Jan Wiśniewski. - Elbląg : Hosianum, 1999. - S. 173-174.

Linki

  • Jelonki (niem. Hirschfeld), materiał zamieszczony na stronie internetowej www.rychliki.pl [dostęp 02.02.2014 r.]