Kościół pw. św. Marcina, św. Rocha i św. Walentego w Jesionowie
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XVII wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Świątynię wybudowano na terenie wsi Jesionowo (niem. Eschenau). Wieś znajduje się w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto.
Historia
Kościół w tej miejscowości istniał już w XIV wieku. W XV wieku został częściowo zniszczony, a następnie odbudowany w 1581 roku i konsekrowany w 1583 przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera. W 1649 roku wzniesiono obecną świątynię, najprawdopodobniej z częściowym wykorzystaniem murów poprzedniej. W 1684 roku budowlę przedłużono ku wschodowi i w tym samym roku jej konsekracji dokonał biskup Michał Radziejowski. Kościół odnawiano w 1709 i 1870 roku, a w roku 1911 zbudowano nowe prezbiterium i zakrystię oraz przebudowano neobarokowy, wschodni szczyt nawy (wzniesiony zapewne w drugiej połowie XIX wieku).
Opis
Pierwotnie był to kościół salowy, murowany z kamienia polnego, z kruchtami od zachodu i północy oraz kaplicą od południa. Obecnie jest to budowla bezstylowa, o niskim dachu, z nową zakrystią przy prezbiterium. Wnętrze nakryte zostało pozornym sklepieniem kolebkowym i wsparte na kolumnach. Na placu przed kościołem znajduje się krucyfiks, którego wykonanie datuje się na okres 1800-1870.
Wyposażenie
Ołtarz główny wykonany w 1684 roku posiada bogatą dekorację akantową. W jego obrębie znajdują się rzeźby św. Piotra i Pawła oraz Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty, a także obrazy św. Marcina i Trójcy Świętej. Ponad ołtarzem umieszczono krzyż ołtarzowy z tego samego okresu. W rokokowym ołtarzu bocznym z 1781 roku widnieje obraz św. Rocha. Na drewnianym chórze muzycznym znajduje się klasycystyczny prospekt organowy z pierwszej połowy XIX wieku. Jest tutaj także granitowa chrzcielnica oraz cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- monstrancja, kielich i kadzielnica z XVIII wieku, wykonane przez złotnika z Olsztyna, Jana Geese’go.
- relikwiarz barokowy.
Zobacz też
Bibliografia
- Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. - S. 63-64.
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 148-149.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 50.
