Kielich z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj

Zabytek złotniczej sztuki sakralnej z przełomu XVI i XVII wieku z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie.

Historia

Dzieło powstało w Braniewie pod koniec XVI lub na początku XVII wieku. Jego autorem jest Hans Lettau, złotnik działający w latach 1596-1629. Ufundowany został przez jednego z członków rodziny Hozjuszów z Bezdan, najprawdopodobniej bratanka kardynała Stanisława Hozjusza, jego imiennika pełniącego funkcję kanonika warmińskiego w latach 1576-1611. Wskazywać na to może zamocowana pod stopą kielicha srebrna i złocona, okrągła plakietka z rytym herbem Hozjuszów oraz monogramem BH. Nie wiadomo natomiast do jakiego kościoła został pierwotnie przeznaczony. Do świątyni w Orzechowie trafił w ramach zwyczajowego przekazania „niemodnego" wyposażenia do biedniejszej parafii. Do 2010 roku znajdował się pod opieką miejscowego proboszcza Jana Kurzei. Nadal stanowi wyposażenie kościoła w Orzechowie.[1]

Opis

Kielich wykonany został z kutego srebra przy wykorzystaniu technik repusowania, grawerowania, fakturowania. Część jego elementów została odlana. Złocenia są prawdopodobnie współczesne. Wymiary obiektu to: wysokość - 25,5 cm, średnica stopy - 13,2 cm, średnica czary - 9,2 cm. Kielich waży 750 gram. Zachowane znaki złotnicze wskazują na cechę mistrza (związane litery HL, czyli Hans Lettau, a także pruską cechę podatkową z lat 1809-1812 (orzeł). Pod kryzą stopy widnieją także dwa nieczytelne znaki.

Charakterystyka

Podstawą kielicha jest okrągła stopa z wyraźnie wyodrębnionym płaszczem. Zdobi ją dekor roślinny oraz rozmieszczone po trzy na cokole i płaszczu główki uskrzydlonych aniołków. Motyw ten powtórzony został także na ażurowym koszyczku wspierającym gładką czarę. Koszyk wieńczy koronkowy ornament z trójkątnych liści. Znad główek na płaszczu wznoszą się elementy odlewane, wspierające wielokrotnie profilowany trzon z masywnym okrągłym nodusem, czyli dekoracyjnym guzem.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Biogram Ks.prałat Jakub Kurzeja na stronie http://jakub-kurzeja.inmemoriam.org/ .

Bibliografia

  1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. - S. 125.
  2. Kopiczko, Andrzej: Duchowieństwo katolickie Diecezji Warmińskiej w latach 1525-1821 / Andrzej Kopiczko. - Olsztyn : OBN, 2000. - S. 129.
  3. Gradowski, Michał: Złotnicy na ziemiach północnej Polski / Michał Gradowski, Agnieszka Kasprzak-Miler. - Warszawa : Ośrodek Dokumentacji Zabytków : DiG, 2002. - S. 29.
  4. Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. - S. 114-115.
  5. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku / Józefa Piskorska. Cz. 2, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. - S. 84.
Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Kielich_z_kościoła_pw._Niepokalanego_Poczęcia_Najświętszej_Marii_Panny_w_Orzechowie&oldid=75914”