Kielich z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim

Stopa kielicha.
Źródło: K. Szczepkowskiej-Naliwajek, Złotnictwo gotyckie..., Wrocław 1987, s. 225.

XVI-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej z kościoła pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim.

Historia

Kielich wykonany został za terenie Prus Królewskich, prawdopodobnie na Warmii około 1500 roku. Jego wykonawca nie jest znany. Na spodzie stopy zachował się natomiast gmerk złotnika z literami MJG (gdzie J jest przekreślone i przypomina krzyż).

Opis

Dzieło wykonano z kutego srebra, przy zastosowaniu technik złotniczych: odlewanie, repusowanie i grawerowanie. Kielich jest złocony. Jego wymiary to: wysokość - 19 cm, średnica stopy - 13,2 cm, średnica czary - 10,5 cm. Obiekt waży 440 gram.

Charakterystyka

Podstawą kielicha jest sześciolistna stopa, na podwyższonej i wywiniętej kryzie (talerzyku). Wąski cokolik zdobi ażurowa dekoracja w romby. Sześć wzniesionych pól stopy dzielą gałązki. Każde z pól dekorują grawerowane sceny:

• krajobraz (dolina) z figurką Chrystusa Ukrzyżowanego
• św. Maria
• św. Jan Ewangelista (dwa razy)
• św. Jerzy
• św. Sebastian.

Sześcioboczny trzon zdobią skręcone kolumienki i wąskie okienka. Nodus, czyli spłaszczone dekoracyjne zgrubienie pośrodku trzonu zdobi sześć wystających, rombowych guzów z literami układającymi się w napis: IHESUS. Pomiędzy nimi znajdują się sercowate listki złączone kamieniami osadzonymi w metalowych rozetkach kwiatowych. Przez środek dużej czary kielicha, umieszczonej w małym koszyczku, biegnie cytat z księgi Psalmów (Ps 116, 13): CALICEM SALUTARIS ACCIPIAM ET NO[M]E[N] („Podniosę kielich Zbawienia i wezwę jego imienia”). Koszyczek wieńczy koronka z lilijek na sznureczku z drobnych pereł. Poniżej znajdują się promienie grawerowanej glorii.

Zobacz też

• Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim

Bibliografia

1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 93, il. 94.
2. Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – S. 80-83.
3. Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od XV do XVII wieku / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2005. - S. 11, 38.
4. Szczepkowska-Naliwajek, Kinga: Złotnictwo gotyckie Pomorza Gdańskiego, Ziemi Chełmińskiej i Warmii / Kinga Szczepkowska-Naliwajek. - Wrocław : Ossolineum, 1987. - S. 91-92, 217-218, il. 133, 135.