Dzwony z kościoła pw. Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie

Dzwon z 1614 roku.
Źródło: Leihglocken, Warszawa 2011, s. 177.

Dzwon z 1636 roku.
Źródło: Leihglocken, Warszawa 2011, s. 177.

Zabytki sztuki ludwisarskiej z kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Pieniężnie, pochodzące z XVII wieku.

Historia

Autorem dzwonów z 1614 roku i około 1636 roku jest ludwisarz z Gdańska - Gerhard Benningk. Oba dzieła w czasie II wojny światowej zostały zdemontowane z kościoła w Pieniężnie i wysłane do Niemiec. Obecnie starszy z nich znajduje się w kościele katolickim św. Heriberta w Kölnd-Deutz, późniejszy zaś w świątyni św. Michała w Düren-Echtz.

Opis

Oba dzwony wykonano ze spiżu.

• Dzwon z 1614 roku waży 1250 kg. Jego ton muzyczny to – es’-2. Średnica dolna wynosi 130 cm, natomiast wysokość bez korony 68 cm. Sama korona mierzy 26 cm. Zdobią ją na kabłąkach główki kobiece. Na pozostałe dekoracje składają się: po trzy półwałki na czapie, w górnej i dolnej części płaszcza. Ponadto perełkowanie i fryz groteskowy. Poniżej inskrypcji: LAUDATE DOMINUM IN CYMBALIS BENESONANTIBUS ANNO DOMINI M D C XIIII umieszczono ornament roślinny z podwieszonymi kwiatonami. Na płaszczu widnieje także plakieta z wizerunkiem Marii z Dzieciątkiem oraz Chrystusa Zmartwychwstałego. Kolejną inskrypcję, również w języku łacińskim, zapisaną kapitałą: DIVINO / AUXILIO / FUDIT / ME / GERHARD BENNINGK / GEDANI, ujęto w kartusz ozdobiony motywem kwiatowym i dwoma puttami.
• Drugi dzwon Benningka, z 1636 roku waży 580 kg. Jego ton muzyczny to – fis’-1. Średnica dolna wynosi 99 cm, natomiast wysokość sześcioramiennej korony z kluczem - 21 cm. Zdobią ją na kabłąkach maszkarony. Na pozostałe dekoracje składają się: półwałki na czapie i w dolnej części płaszcza oraz w zamknięciach inskrypcji. Ponadto perełkowanie, frezy roślinne i z akantu okręconego wokół liny, a na płaszczu plakieta figuralna. Całość dopełniają inskrypcje: w górnej części płaszcza: OMNIS SPIRITUS LAUDET DOMINUM ANNO DOMINI 1636, i w kartuszu: DIVINO / AUXILIO / FUDIT / ME / GERHARD / BENNINGK / GEDANI. Podobnie, jak w przypadku starszego dzwony zapisano je w języku łacińskim i pismem kapitałowym.

Bibligrafia

1. Tureczek, Marceli: Leihglocken : Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec = Bells from territories within post-1945 borders of Poland stored in Germany / Marceli Tureczek. – Warszawa : Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Departament Dziedzictwa Kulturowego, 2011. – S. 176.