Brama Lidzbarska w Bartoszycach

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Strona wewnętrzna.
Fot. Adolf Bötticher. 1891 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 367/183/001.

Zabytek architektury obronnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku.

Lokalizacja

Budowla jest częścią średniowiecznego założenia obronnego Bartoszyc (niem Bartenstein). Znajduje się na obrzeżach starego miasta, przy Placu Konstytucji 3-go Maja.

Historia

Brama lidzbarska była niegdyś częścią średniowiecznego założenia obronnego Bartoszyc. Oprócz niej miasto posiadało jeszcze dwie bramy: Królewiecką i Młyńską. W przyziemiu zabytek ten pochodzi z okresu budowy murów, które zaczęto wznosić w połowie XIV wieku. W 1468 roku brama została nadbudowana do obecnej wysokości. W XVIII wieku przebudowano ją w stylu barokowym. W XIX wieku mieściło się w niej więzienie (do 1881 roku). Po II wojnie światowej zabytek nie pełnił żadnej funkcji, w latach 90-tych XX wieku znajdowały się tu lokale gastronomiczne. W 2003 roku Brama została uszkodzona. W latach 2010-2011 w obiekcie przeprowadzono remont.

Opis

Jest to czterokondygnacyjna, proporcjonalna budowla, wzniesiona w stylu gotyckim, z czerwonej cegły, na rzucie prostokąta. Jej dolną kondygnację przebija ostrołukowy przejazd, od dawnego przedpola poprzedzony wnęką na bronę. W fasadzie widoczne są symetrycznie rozmieszczone, małe okna. W najwyższej kondygnacji, pomiędzy nieco większymi oknami łukowatymi, znajduje się czarna tarcza zegarowa. Ozdobą budowli są bielone gzymsy, rzędy równych blend oraz wysokie późnogotyckie szczyty schodkowe – również dekorowane blendami. W bramie znajdują się dwa zabytkowe dzwony: większy, pochodzący z 1517 roku, przeniesiono z wieży zburzonego ratusza miejskiego (1819 roku), mniejszy odlano w 1767 roku.

Bibliografia

  1. Bielski, Krzysztof: Stwórzmy muzeum ziemi ojczystej : dzieje muzeum miejskiego w Bartoszycach / Krzysztof Bielski // „Gazeta Olsztyńska”. - 2009, nr 178, dod. „Goniec Bartoszycki”, nr 31, s. 6.
  2. den: Zagrzmiało nad miastem : burza cegieł / den // „Gazeta Olsztyńska”. - 2003, nr 137, dod. „Goniec Bartoszycki”, nr 24, s. 1, 3.
  3. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012.

Zobacz też

  • Brama Lidzbarska, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.gci.bartoszyce.pl [dostęp 02.11.2013 r.]