Stefan Burczyk

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Na ławeczce w olsztyńskiej Alei gwiazd: Stefan Burczyk, Artur Steranko, Bohdan Głuszczak, Źródło: http://www.olsztyn24.com/

(1924 - 2014) – aktor teatralny i filmowy, reżyser, pedagog

Biografia

Stefan Burczyk urodził się 28 grudnia 1924 r. w Algierze. Następnie razem z rodzicami zamieszkał w Wilnie, gdzie ojciec, filolog klasyczny, uczył w gimnazjum. Stefan Burczyk ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie z siedzibą w Łodzi. Pracował w zawodzie aktora, w 1958 r. ukończył Wydział Reżyserski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (dyplom 1963). Pracował w teatrach:

  • Teatr Wojska Polskiego w Łodzi – 1947
  • Teatr Ziemi Pomorskiej w Toruniu 1947-1950
  • Teatr Polski w Bielsku-Cieszynie – 1951
  • Teatry Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń – scena w Toruniu – 1951-1954
  • Teatr Polski w Warszawie -1955- 1957
  • Teatry Ziemi Pomorskiej Bydgoszcz-Toruń – scena w Bydgoszczy – 1958
  • Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu – 1958-1959
  • Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie – 1960
  • Teatry Dramatyczne w Poznaniu (Teatr Polski i Teatr Nowy) – 1960-1962
  • Teatr Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu 1963
  • Teatr im. Stefana Żeromskiego Kielce-Radom 1963
  • Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie – 1964
  • Teatr Polski w Bydgoszczy – 1964-1965
  • Teatr im. Wiliama Horzycy w Toruniu -1965-1968
  • Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze -1968
  • Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie 1969
  • Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu 1969-1970
  • Teatr Ziemi Łódzkiej w Łodzi -1970
  • Teatr Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu – 1970-1975
  • Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie 1975-

W 1991 r. przeszedł na emeryturę, ale nie zakończył kariery aktorskiej. Był pedagogiem Studia Aktorskiego w Olsztynie, mężem aktorki Ireny Telesz-Burczyk oraz ojcem Piotra i Pawła, aktora. Stefan Burczyk zmarł w Olsztynie 05 lipca 2014 r. w wieku 90 lat.

Twórczość

Jako aktor debiutował 7 marca 1947 r. , debiut reżyserski 10 kwietnia 1950 r. w Teatrze Lalki i Aktora „Baj Pomorski” w Toruniu. W swoim dorobku miał wiele ról i znakomitych kreacji. Z ważniejszych wymieniał Małomiejskiego w „Grzegorzu Niezgule” Moliera, księdza Piotra w „Dziadach” Adama Mickiewicza, Andre Škunca w „Przedstawieniu Hamleta we wsi Głucha Dolna”[1]. Grał w wielu filmach kinowych i telewizyjnych. Występował m.in. w Andrzeja Wajdy, Agnieszki Holland, Jerzego Kawalerowicza, Roberta Glińskiego. Wystąpił w filmach fabularnych i serialach telewizyjnych:

  • We dwoje – 1977
  • Aktorzy prowincjonalni -1978
  • Dux Polonorum – Niemcza 1017 - 1978
  • W słońcu i w deszczu – 1979
  • Cwał – 1995
  • Słaba wiara w opowieści weekendowe – 1996
  • 13 posterunek -1997
  • La Ballata Dei Lavavetrio – 1998
  • Wszystkie pieniądze świata – 1999
  • Złotopolscy – 1999, 2000
  • Świat według Kiepskich – 2000
  • Świąteczna przygoda – 2000
  • Twarze i maski – 2000
  • M jak miłość – 2001
  • Quo vadis – 2002
  • Kasia i Tomek – 2003
  • Na Wspólnej – 2003-2011
  • Święta polskie - 2005
  • Unkenrufe (Wróżby kumaka)– 2005
  • Daleko od noszy – 2006
  • Faceci do wzięcia – 2006
  • Kto nigdy nie żył – 2006
  • Hania – 2007
  • Ryś – 2007
  • Jeszcze nie wieczór – 2008
  • Mniejsze zło – 2009
  • Ostatnia akcja – 2009
  • Różyczka - 2010

Twórczość w Olsztynie

Stefan Burczyk pracował w Olsztynie od 1975 roku. Wystąpił w spektaklach:

  • Jak wam się podoba – William Shakespeare, reż. Andrzej Żarnecki, grana postać – Dionizy, Jakub, premiera 30 listopada 1975
  • Trzy siostry – Antoni Czechow, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Fiodor Kułygin, premiera 28 luty 1976
  • Znachor – Tadeusz Dołęga-Mostowicz, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Pijak I, premiera 19 kwietnia 1976
  • Grzegorz Niezguła – Molier, reż. Bohdan Korzeniewski, grana postać – Małomiejski, premiera 12 listopada 1976
  • Wujaszek Wania – Antoni Czechow, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Aleksander Sierebriakow, premiera – 28 styczeń 1977
  • Dziady – Adam Mickiewicz, reż. Henryk Baranowski, grana postać – Ksiądz, Ks. Piotr, premiera 19 maja 1977
  • Wariatka z Chaillot – Jean Giraudoux, reż. Lech Hellwig-Górzyński, grana postać Rogen van Hutten, premiera 19 listopada 1977
  • Egzamin – Jan Paweł Gawlik, reż. Andrzej Rozhin, grana postać – Prof. Chmura, premiera 28 styczeń 1978
  • Głosy – Ireneusz Iredyński, reż. Marcin Jarnuszkiewicz, grana postać - On, premiera 11 marca 1978
  • Woyzeck – Georg Buchner, reż. Agnieszka Holland, Laco Adamik, grana postać – Doktor, premiera 11 czerwca 1978
  • Święte pole –Grizelda Gabaro, reż. Zbigniew Wróbel, grana postać – Martin, premiera 23 września 1978
  • Postój w Arco-Iris – Dymitr Dimow, reż. Stefan Stajczew, grana postać Molinero, premiera 16 listopada 1978
  • Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna – Ivo Brešan, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Andre Škunca, premiera 17 marca 1979
  • Damy i huzary – Aleksander Fredro, reż. Stefan Burczyk, grana postać Kapelan, premiera 30 października 1979
  • Antygona – Helmut Kajzer, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Terezjasz, premiera 24 stycznia 1980
  • Gorzkie żale w dozorcówce – Istvan Ciurka, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Polar, premiera 31 maja 1980
  • Wróg ludu – Henryk Ibsen, reż. Jan Błeszyński, grana postać Aslaksen, premiera 11 kwietnia 1981
  • Pieśń o drodzeJerzy Ignaciuk, reż. Jacek Pacocha, Krzysztof Rościszewski, premiera 4 lipca 1981
  • Na dnie – Maksym Gorki, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Baron, premiera 23 października 1982
  • Hamlet – William Shakespeare, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Ozyrys, premiera 27 marca 1983
  • Zemsta – Aleksander Fredro, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Papkin, premiera 19 czerwca 1983
  • Ślub – Witold Gombrowicz, reż. Wojciech Maryański, grana postać – Kanclerz, premiera 17 grudnia 1983
  • Kordian – Juliusz Słowacki, reż. Jerzy Hutek, grana postać – Grzegorz, premiera 24 lutego 1984
  • Król IV – Stanisław Grochowiak, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Liktor, Fortynbras, premiera 10 czerwca 1984
  • Wesele – Stanisław Wyspiański, reż. Jerzy Wróblewski, grana postać – Żyd, premiera 28 października 1984
  • Popiół i diament – Jerzy Andrzejewski, reż. Roman Kordziński, grana postać – Puciatycki, premiera 16 marca 1985
  • Ożenić się nie mogę – Aleksander Fredro, reż. Krzysztof Ziembiński, grana postać – Urzędnik, premiera 21 września 1985
  • Wielki Fryderyk– Adolf Nowaczyński, reż. Roman Kordziński, grana postać – Hans Joachim von Zieten, premiera 16 listopada 1985
  • Zemsta – Aleksander Fredro, reż. Stefania Domańska, grana postać – Dyndalski, premiera 16 lutego 1986
  • Punk, czyli ballada i sonet – Roman Kordziński, reż. Roman Kordziński, grana postać – Stańczyk, premiera 22 marca 1986
  • Czekając na Godota – Samuel Beckett, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Lucky, premiera 28 czerwca 1986
  • Opiekun mojej żony – Georges Feydeau, reż. Krzysztof Ziembiński, grana postać – Caponet, premiera 7 czerwca 1987
  • Ten miły, stary dom – Aleksiej Arbuzow, reż. Jerzy Wróblewski, grana postać – Erast Wenecjanow, premiera 7 listopada 1987
  • Romans z wodewilu – Władysław Krzemiński, reż. Stefania Domańska, grana postać – Walenty, premiera 16 stycznia 1988
  • Rewolwer – Aleksander Fredro, reż. Jerzy Wróblewski, grana postać – Pan Podesta, premiera 30 czerwca 1988
  • Rewizor – Mikołaj Gogol, reż. Walery Bucharin, grana postać – Iwan Kuźmicz Szpiekin, premiera 10 grudnia 1988
  • Królewna Śnieżka – Jerzy Rakowiecki, Jerzy Wittlin, reż. Stefania Domańska, grana postać – Strażnik, premiera 4 lutego 1989
  • Bóg – Allen Woody, reż. Marek Mokrowiecki, grana postać – Bob Parki, premiera 12 maja 1990
  • Nie – tylko we Lwowie – Wojciech Dzieduszycki, reż. Halina Dzieduszycka, grana postać – Wilniuk, premiera 12 września 1990
  • Sen nocy letniej – William Shakespeare, reż. Jacek Andrucki, grana postać – Ryjek, premiera 28 kwietnia 1991
  • Zejście aktora – Michel de Ghelderode, reż. Janusz Kozłowski, grana postać – Fagot alias Fagoti, premiera 5 grudnia 1992
  • Pułapka – Tadeusz Różewicz, reż. Krzysztof Rościszewski, grana postać – Szewc, Pan u Fryzjera, premiera 23 marca 1993
  • Żołnierz królowej Madagaskaru – Julian Tuwim wg. Dobrzańskiego, reż. Zbigniew Marek Hass, grana postać – Baryton, premiera 6 czerwca 1993
  • Msza za miasto Arras – Andrzej Szczypiorski, reż. Janusz Kijowski, grana postać – Farias de Sexe, premiera 23 stycznia 1994
  • Balladyna – Julisz Słowacki, reż. Bogusław Kierc, grana postać – (Tamten), premiera 8 października 1994
  • Czyż nie dobija się koni? – Horace McCoy, reż. Tomasz Dudkiewicz, grana postać – Wielebny Oscar Gilder, premiera 11 lutego 1995
  • Mieszczanin szlachcicem – Moliere, reż. Jan Bratkowski, grana postać – Mistrz ceremonii tureckiej, premiera 13 stycznia 1996
  • Końcówka – Samuel Beckett, reż. Andrzej Fabisiak, grana postać – Nagg, premiera 27 września 1997
  • Czas nagli – Antonio Tabucchi, reż. Maciej Mydlak, grana postać – Głos, premiera 21 listopada 2004

Reżyserował w Olsztynie:

  • Damy i huzary – Aleksander Fredro, premiera 30 października 1979

Nagrody i odznaczenia

Stefan Burczyk był laureatem wielu nagród m.in.:

  • III nagroda II Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego (1955)
  • Nagroda zespołowa XXI Festiwalu Teatrów Polski Północnej za twórczy wkład w realizację „Przedstawienia Hamleta we wsi Głucha Dolna” (1979)
  • Laureat plebiscytu II Teatralna Kreacja Roku 1993 za rolę Agenta Fagot alias Fagoti w „Zejściu aktora” Michel’a de Ghelderode (1993)
  • Wyróżnienie Kapituły IV Teatralna Kreacja Roku 1995 za role w 1994 (1995)
  • Laureat Teatralnej Kreacji Roku za rolę drugoplanową Oscara Gildera w "Czyż nie dobija się koni?" Horace McCoya (1995)
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)

18 stycznia 2011 r. w Olsztynie uhonorowano artystę w Alei Gwiazd naprzeciwko Teatru im. Stefana Jaracza rzeźbą Adama Myjaka, w areopagu Wolnych Ptaków Sztuki.

Bibliografia

  1. Burczyk, Stefan: Ta praca mnie pasjonuje / Stefan Burczyk ; rozm. Ewa Labes-Kunicka // „Olsztyński Informator Kulturalny”. – 1995, nr 2, s. 7-8.
  2. Katarzyński, Władysław: Pojedynek o rolę papieża wygrał z Holoubkiem : jubileusz aktora Teatru im. Stefana Jaracza / Władysław Katarzyński // „Gazeta Olsztyńska”. – 2010, nr 33, s. 7.
  3. Kurs, Tomasz: Benefis mistrza / Tomasz Kurs // „Gazeta Wyborcza”. – 2005, nr 18, dod. „Olsztyn”, 1.
  4. Niedźwiecki, Jacek: Olsztyn kocham za ludzi, których tu poznałem / Jacek Niedźwiecki // „Gazeta Olsztyńska”. – 2009, nr 195, dod. „Olsztyn Dzień po Dniu”, nr 1974, s. 7.
  5. Prusiński, Tadeusz: Jest teatr w Olsztynie / Tadeusz Prusiński. – Olsztyn : Teatr im. Stefana Jaracza, 2005.

Przypisy

  1. Kurs, Tomasz, Benefis mistrza, „Gazeta Wyborcza”, 2005, nr 18, dod. „Olsztyn” , s. 1.

Zobacz też

  1. Biografia filmowa [1]
  2. Biografia teatralna [2]