Tekst źródłowy strony Rzeźba Marii z ciałem Chrystusa z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Ostródzie

Zabytek sztuki sakralnej z końca XIV wieku.

==Lokalizacja==
Gotycka rzeźba znajduje się w bocznej kaplicy [[Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Ostródzie|kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Ostródzie]], oddzielona od przestrzeni nawy kratą.

==Historia==
Zabytek pochodzi z końca XIV wieku, a jej autor jest nieznany. W dokumentach nie zachowały się informacje na temat historii tej rzeźby w poszczególnych wiekach. Wiadomo jednakże, ze została ona przekazana do Ostródy z [[Bazylika Mniejsza Narodzenia NMP w Gietrzwałdzie |kościoła w Gietrzwałdzie]] w roku 1914, tuż przed wybuchem I wojny światowej. O wcześniejszych losach rzeźby w Gietrzwałdzie nic nie wiadomo. W [[ewim:Ostróda|Ostródzie]] zabytek poddany został renowacji. Został wówczas uzupełniony i powtórnie pomalowany. Rzeźba trzykrotnie poddawana była konserwacji. Pierwszy raz miało to miejsce w latach 30-tych XX wieku w pracowni malarza [[ewim:Jash Specht |Jasha Spechta]] w [[ewim:Królewiec|Królewcu]]. W okresie powojennym dwukrotnie podjął się tego malarz Ignacy Napieck z Poznania (w 1957 roku i 1974 roku). 

==Opis==
Rzeźbę wykonano z drewna lipowego, jako przyścienną. Jej wysokość wraz z podstawą wynosi około 110 cm, szerokość 47 cm (u podstawy), a maksymalna głębokość 35 cm. Figura jest skomplikowaną konstrukcją. Tworzy ją bowiem wiele zespolonych ze sobą drewnianych elementów, w tym: 
*główny fragment, uzyskany z przepołowionego wzdłużnie pnia - w tym bloku wyrzeźbiono: korpus Marii wraz z prawym ramieniem, nogami i zaokrągloną podstawą;
*mniejsze kawałki drewna, z których wykonano uzupełnienia dla korpusu Marii oraz ciało Chrystusa, łączone ze sobą, jak i z zasadniczym blokiem figury: 
**głowę Marii wraz z szyją i nasadą barków,
**dolną część jej prawego przedramienia - do nadgarstka,
**jej lewe przedramię,
**lewą dłoń Marii,
**głowę Chrystusa wraz z szyją,
**jego tors do dolnej linii żeber i poprzecznej fałdki na brzuchu, wyrzeźbiony wraz z prawą dłonią Marii,
**biodra Chrystusa wraz z nogami i lewą stopą,
**jego prawe ramię wraz z dłonią,
**lewe ramię i przedramię,
**lewą dłoń,
**prawą stopę,
**wieloboczny cokół,
**widoczne są również łączenia w długości palców obu dłoni tak Chrystusa, jak i Marii.
Miejsca łączeń pomiędzy poszczególnymi częściami rzeźby są widoczne głównie z powodu nieznacznego rozspojenia się rzeźby w tych partiach bądź też ubytków i spękań warstw polichromii. Rzeźba została pokryta zaprawą o grubości od 1,5 mm do 2,5 mm i pomalowana. Obecnie pokrywa ją miejscami od 2 do 5 warstw polichromii. Przeprowadzone badania pozwoliły ustalić, iż pierwotna kolorystyka różnych elementów rzeźby była następująca: 
*płaszcz Marii – kolor błękitny,
*suknia Marii – kolor jasnoczerwony, 
*maforium – wierzchnia strona – błękitne, 
*karnacja twarzy Chrystusa – jasna z żółtawym laserunkiem, drobinami zieleni i czerwieni,
*włosy Chrystusa – brunatne,
*dłonie Chrystusa – barwy błękitno-zielonej,
*opaska na biodrach Chrystusa – biała, o żółtawym odcieniu,
*diadem Marii – złocony,
*podstawa pod stopami – czerwona,
*cokół – błękitny,
*tron – ugrowy.
Rzeźba prezentuje Marię podtrzymującą na rękach zdjęte z krzyża ciało Jezusa. Jej prawa ręka wspiera ciało od tyłu, pod barkiem, lewa – od przodu – przez biodro. Górna część korpusu Marii, a zwłaszcza głowa, nachyla się lekko ku przodowi i w stronę prawego ramienia, tak że całe ciało tworzy w przestrzeni łuk, przecinający się z osią ciała Chrystusa, również łukowato wygiętego. Maria wspiera się na ławie. Jej kolana znajdują się poniżej poziomu siedziska i ustawione są na różnej wysokości. Stopy w spiczasto zakończonych bucikach wspiera na obłej podstawie nastawionej na wieloboczny cokół. Jest odziana w suto drapowany płaszcz, głowę ma osłoniętą maforium, spod którego nieznacznie uwidacznia się krawędź diademu. Ciało Chrystusa jest owinięte wokół Marii i jednocześnie przechylone ku widzowi. Chrystus ma przełożone w kolanach nogi (lewą na prawą), rozpostarte sztywno ramiona i odrzuconą do tyłu głowę. Jego ciało ma na biodrach opaskę. 

==Zobacz też==
*[[Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Ostródzie]]
*[[ewim:Jash Specht |Jash Specht]]

==Bibliografia==
#Błażejewska, Anna: ''Gotycka rzeźba Marii z ciałem Chrystusa z Ostródy: plastyczna interpretacja wizji mistycznej'' / Anna Błażejewska. - Toruń : Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005.

[[Category:Rzeźba]][[Category:Pomniki, rzeźby, figury]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat ostródzki]] 
[[Category:Ostróda]]
[[Category:1201-1300]]