Ratusz w Braniewie

Zabytek architektury istniejący od drugiej połowy XIV wieku do 1945 roku.

Lokalizacja

Ratusz wybudowano w obrębie średniowiecznej zabudowy Braniewa (niem. Braunsberg), w centralnej części rynku starego miasta. Ozdobnym szczytem zwrócony był do ulicy Długiej (niem. Langgasse, dzisiejsza ul. Gdańska).

Historia

Pierwsze informacje na temat ratusza w Braniewie pochodzą z 1364 roku. Pierwotnie był on niewielki, wzniesiony w stylu gotyckim, otoczony kramami kupieckimi. W kolejnych stuleciach kilkakrotnie go przebudowywano, m.in. w latach 1741, 1798 i 1921. Do zakończenia drugiej wojny światowej był siedzibą władz municypalnych. W 1945 roku, w wyniku działań zbrojnych prowadzonych na terenie miasta, gmach został zniszczony. Prowadzone w latach 1955-1959 rozbiórki i wprowadzenie do śródmieścia zabudowy blokowej, zniszczyły zabytkowy charakter miasta i przekreśliło możliwość odtworzenia oryginalnej zabudowy. Zaniechano też wówczas odbudowy ratusza. Od tego czasu pozostał w tym miejscu pusty plac.

Opis

Był to budynek murowany z cegły, otynkowany, dwukondygnacyjny. Wzniesiono go na rzucie prostokąta. Elewacja w dolnej kondygnacji ujęta została w boniowane pasy poziome. Główne wejście do budynku znajdowało się od strony północnej. W szczycie frontowym (od strony wschodniej) w dolnej kondygnacji znajdowała się galeria arkad. W górnej kondygnacji od 1741 roku umieszczone były w niszach drewniane figury alegoryczne, postacie kobiece, symbolizujące cnoty teologiczne: wiarę, nadzieję i miłość, oraz niżej w rzędzie również w niszach cztery cnoty kardynalne: roztropność, sprawiedliwość, wstrzemięźliwość i męstwo. Pomiędzy rzędami tych figur widniały napisy: „Haec domus odit desidium” (nienawidzi lenistwa), „amat studium” (kocha pracowitość) i „punit criminos” (karze przestępstwa), „defendit jura” (broni prawa), „honorat probos” (nagradza prawych). W elewacjach znajdowały się niewielkie, prostokątne okna w opaskach gzymsowych. Oba szczyty ozdobione zostały spływami wolutowymi. Całość przykryta była dachem dwuspadowym z dachówki. Na jego szczycie znajdowała się czteroboczna, dwukondygnacyjna wieżyczka zegarowa z przejściowym zadaszeniem. Zwieńczona była cebulastym hełmem osadzonym na sześciu kolumnach, tworzących galerię widokową.

Bibliografia

1. Achremczyk, Stanisław: Braniewo / Stanisław Achremczyk, Alojzy Sztorc. Olsztyn - Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995. – S. 236.

Zobacz też

• Braniewo (niem. Braunsberg), materiał zamieszczony na stronie internetowej www.ciekawemazury.pl [dostęp 08.02.2014 r.]