Portret pastora Vannoviusa z kościoła ewangelickiego w Orzyszu

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Źródło: Malarstwo Warmii i Mazur, Olsztyn 1978, s. 93.

XVIII-wieczny zabytek sztuki malarskiej pochodzący z kościoła ewangelickiego w Orzyszu.

Historia

Obraz został namalowany około 1758 roku przez nieznanego z nazwiska malarza, którego należy wiązać z twórczością artystów królewieckich. Praca powstała jako portret epitafijny prawdopodobnie zamówiony przez samego pastora.[1] Portret pochodzi z kościoła ewangelickiego w Orzyszu (współcześnie rzymsko-katolickiego pw. Matki Boskiej Szkaplerznej). Obecnie dzieło znajduje się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Opis

Portret wykonano techniką olejną na płótnie. Jego wymiary to: 70 x 52 cm. U góry z lewej strony obrazu widnieje napis:
CH Wannowius Nat. 1687 Denat 1767.
Data śmierci pastora została najpewniej domalowana później. Obraz poddany był zabiegom konserwatorskim w 1970 roku.

Charakterystyka

Portret ukazuje Jana Krzysztofa Wannowskiego (łac. Vannoviusa), urodzonego w 1687 roku, zmarłego w 1767 roku pastora z Orzysza. Postać ukazana została do pasa na ciemno-ugrowym tle. Mężczyzna na obrazie ubrany jest w czarną sutannę z biało-szarą koloratką pod szyją (element stroju duchownego ewangelickiego). Pełną twarz o czerwono-różowej karnacji, nieco rubasznie uśmiechniętą, z pełnym podbródkiem, okalają szaro-brązowe włosy. Na głowie widoczny jest czarny beret. Pastor trzyma w rękach otwartą książkę z napisem: Sum bone Christe tuus sis bone Christe meus. Portret ma charakter naturalistyczny, prowincjonalny, koncentrujący się na ukazaniu cech fizycznych postaci, nie zaś uzyskaniu wysokiego poziomu artystycznego. W wizerunku tym zwraca uwagę podkreślana mocnym światłocieniem twarz o niewielkich oczach, zmarszczonych brwiach i wydatnym nosie. Podkreśla się, iż w pracy tej mocno uwypuklony został charakter pastora Vannoviusa. Warsztat malarski zdradza natomiast wpływ holenderskiej tradycji portretowania.

Przypisy

  1. Przyjętą praktyką w Prusach Książęcych było malowanie obrazów epitafijnych pod koniec życia portretowanych, czasem z okazji jubileuszy pracy duszpasterskiej.

Bibliografia

  1. Boetticher, A.: Bau und Kunstdenkmaler in Masuren / A. Boetticher. - Konigsberg 1896, H. VI, s. 23.
  2. Dawny portret w zbiorach Muzeum Mazurskiego / oprac. Kamila Wróblewska. - Olsztyn : Muzeum Mazurskie, 1965. - S. 15, 27.
  3. Wróblewska, Kamila: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XIX wieku / Kamila Wróblewska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. - S. 18, 47, il. 93.