Portret biskupa Maurycego Ferbera

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Fot. Krauth. Zdjęcie wykonane z okazji wystawy „Kopernik – Kant” na Zamku w Królewcu w 1939 roku.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 113652.
Fot. Krauth. Komnaty Wielkiego Marszałka w 1939 roku. W tle portret M. Ferbera.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 112692.

Obraz z końca XVI wieku, przedstawiający biskupa warmińskiego Maurycego Ferbera.

Historia

Obraz powstał w okresie między 1578 a 1611 rokiem, najprawdopodobniej w roku 1599. Jego autorem jest gdański malarz Anton Möller[1], urodzony w Królewcu w 1563 roku, zmarły w 1611 roku. Do połowy XX wieku dzieło znajdowało się w Królewcu (niem. Königsberg), na Zamku Królewieckim, w skrzydle północnym, stanowiąc wyposażenie komnat Wielkiego Marszałka. Współcześnie praca jest własnością Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Opis

Olejny obraz namalowany został na desce. Dzieło ma wymiary 89 cm x 57 cm. Jest kopią wcześniejszego portretu biskupa Maurycego Ferbera, stworzonego w 1535 roku przez Crispina Herranta, w latach 1529-1549 nadwornego malarza na dworze księcia Albrechta Hohenzolerna w Królewcu (ucznia A. Dürera).

Charakterystyka

Portret został namalowany w stylu renesansowym. Przestawia Maurycego Ferbera (Mauritiusa Ferbera, Moritza Ferbera), urodzonego w 1471 roku, zmarłego 1537 roku w Lidzbarku Warmińskim, biskupa na Warmii pełniącego tę funkcję w latach 1523-1611. Należał do gdańskiej rodziny Johanna Ferbera, kupca, ławnika i burmistrza Gdańska (był dziesiątym synem). Osoba duchowna, w stroju liturgicznym, wypełnia niemal cały kadr. Ukazana jest w pozycji siedzącej, do pasa, ze złożonymi na kolanach dłońmi, których place zdobią pierścienie. Wierzchnia szata w kolorze białym okrywa spodnie szaty barwy czerwonej. Na piersi biskupa widnieje krzyż. Na głowie mężczyzna ma czerwony biret. W tle wisi zielona, udrapowana kotara, na której w lewym górnym roku widoczny jest herb biskupa, z polem rodowym Ferberów (czarne głowy dzików).

Ciekawostki

  • Maurycy Ferber odegrał znaczącą rolę w utrzymaniu katolicyzmu na Warmii na początku XVI wieku. Walczył z luteranizmem, doprowadzając do usunięcia z Warmii innowierców oraz zakazu rozpowszechniania pism luterańskich.
  • Biskup zapisał się również w historii jako osoba o gwałtownym charakterze i uparta, czego świadectwem był m.in. skandal wywołany zaręczynami z młodą, zamożną panną Anną Pilemann. W efekcie głośnego papieskiego procesu sądowego na Gdańsk nałożona została klątwa.[2]
  • Niniejszy portret jest najbardziej rozpowszechnionym wizerunkiem biskupa.

Przypis

  1. Prawdopodobnie także autor portretu księcia Albrechta Fryderyka Hohenzollerna z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
  2. A. A. Drążek, Romeo i Julia z Gdańska. Historia miłości Anny Pilemann i Maurycego Ferbera, materiał na stronie http://histmag.org.

Bibliografia

  1. Wróblewska, Kamila: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XIX wieku / Kamila Wróblewska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. - S. 8, il. 26.
  2. Portret ponad wszystko. Jacob Wessel i jego wiek / pod red. Anny Mosingiewicz i Dariusza Kaczora. – Gdańsk : Muzeum Narodowe, 2005.
  3. Heide, Jerzy Wojciech: Archiwum dawne i nowe lidzbarskiego kościoła archiprezbiterialnego / Jerzy Wojciech Heide ; wydał krytycznie C.P. Woelky ; przeł. Julian Wojtkowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2006.

Zobacz też

  • Marcin Stąporek, Kontrowersyjni Ferberowie, materiał na stronie m.trojmiasto.pl