Tekst źródłowy strony Pomnik Regimentu Strzelców Konnych nr 10 w Węgorzewie

[[Image:pomnik regimentu_wegorzewo_1.jpg|thumb|right|300px|Odsłonięcie pomnika w 1926 roku.<br>Źródło: „Studia Angerburgica”, T. 11 (2006), s.108.]]

[[Image:pomnik regimentu_wegorzewo_2.jpg|thumb|right|300px|Pomnik około 1935 roku.<br>Źródło: „Studia Angerburgica”, T. 11 (2006), s.109.]]

[[Image: kule z pomnika regimentu_wegorzewo.jpg|thumb|right|300px|Kule z pomnika przy SP 2 w Węgorzewie.<br>Źródło: [http://www.sp2wegorzewo.pl/ www.sp2wegorzewo.pl] ]]

Monument ku czci poległych w latach 1914-1918 żołnierzy Królewskiego Pruskiego Regimentu Strzelców Konnych nr 10, stacjonujących nad Węgorapą.

==Lokalizacja==
Pomnik wzniesiony został przy ul. Zamkowej we wschodniopruskim [[ewim:Węgoborku|Węgorzewo]]. Na jego lokalizację wybrano miejsce przed budynkiem dawnego magazynu solnego (późniejszego browaru). Usytuowany został frontem do [[Zamek w Węgorzewie |Zamku]].

==Historia==
Inicjatorami pomnika byli weterani regimentu, których wysiłek wsparty został przez lokalne społeczeństwo. Projekt wykonał kierownik urzędu budowlanego w Węgoborku – Esau. Pomnik odsłonięto 15 sierpnia 1926 roku w Węgoborku (dzisiejszym Węgorzewie). W uroczystości uczestniczył m.in. niemiecki generał [[ewim:Wilhelm Heye|Wilhelm Heye]] (1869-1947), szef lokalnego okręgu wojennego. W trakcie poświęcono sztandar regimentu strzelców odbywały się naprzeciwko zamku. Pomnik przetrwał w stanie nienaruszonym do 1945 roku. Prawdopodobnie wówczas żołnierze Armii Czerwonej strzelając w kierunku pomnika zniszczyli płaskorzeźbę z niemieckim żołnierzem. Solidna ściana pomnika, częściowo zburzona, w późniejszym czasie posłużyła za materiał budowlany. Do dziś zachowały się jedynie kule wieńczące murek okalający pomnik. Tkwią one przy schodach wejściowych do budynku Szkoły Podstawowej nr 2 w Węgorzewie zbudowanej w miejscu budynku browaru w I połowie lat 50-tych XX wieku.

==Opis==
Monument miał kształt pięciometrowej ściany, wzniesionej z ociosanych kamiennych bloków, umieszczonej pomiędzy wysokimi słupami. W jej centralnej części została umieszczona płaskorzeźba wykonana przez królewieckiego rzeźbiarza [[ewim:Georg Fugh|Georga Fugha]]. Dzieło przedstawiało strzelca z piką, w pickelhaubie, trzymającego prawą ręką za uzdę stojącego obok konia. Nad nią znajdowały się stylizowane na gotyk łuki zamykające kompozycję. Pod płaskorzeźbą widniała inskrypcja:
<br>
<br>
1914 [daty rozdzielone liśćmi dębu] 1918
DEN GEFALLENEN KAMERADEN DES
JAEGER. REGT. PF. 10
<br>
<br>
czyli:
<br>
''Poległym druhom z Regimentu Strzelców Konnych nr 10''
<br>
<br>
Monument miał 4 m wysokości i okoo 1,7 m szerokości. Prawdopodobnie wykonany został z piaskowca. Pomnik otoczony był z trzech stron niskim murkiem z bloków granitowo-betonowych, zakończonym dwiema kulami z betonu o średnicy około 0,7 m. Wokół pomnika poza murkiem nasadzono klony.

==Bibliografia==
#Jerzy Marek Łapo: ''Końskie kule. Wykopane z pamięci'' / Jerzy M. Łapo // „Gazeta Olsztyńska”. - 2006, nr 65, dod. „Węgorzewski Tydzień”, nr 11, s. 6.
#Jerzy M. Łapo: ''Pierwszowojenne pomniki powiatu węgoborskiego na tle zabytków memoratywnych Mazur'' / Jerzy M. Łapo // „Studia Angerburgica”. - T. 11 (2006), s. 108-111.

==Zobacz też==
*Strona internetowa [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/wegorzewo www.rowery.olsztyn.pl]

[[Category:Pomniki]]

[[Category:Węgorzewo (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:Powiat węgorzewski]] 
[[Category:1919-1944]]