Pałac w Łabędniku: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Linia 10: Linia 10:
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben. Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną.
+
Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben (pierwszym z nich był Friedrich von der Groeben). Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną.
  
 
==Opis==
 
==Opis==

Wersja z 14:41, 16 lut 2014

Pozdrowienia z Łabędnika. Pocztówka z około 1917 roku.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 367/201/144.

Zabytek architektury wzniesiony w na przełomie XVII i XVIII wieku.

Lokalizacja

Rezydencja została wybudowana w północno-zachodniej części wsi Łabędnik (niem. Groβ Schwansfeld), pomiędzy dawnym parkiem, a kompleksem zabudowań gospodarczych. Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, przy drodze z Bartoszyc (13 km na południowy wschód od miasta) do Ketrzyna.

Historia

Dobra rycerskie znajdowały się w tym miejscu już w połowie XIV wieku. W 1484 roku ich właścicielem był rycerz Feichter, a następnie ród von Kannacher, któremu w 1537 roku, dobra w lenno nadał książę Albrecht. Przy tej rodzinie Łabędnik pozostawał do roku 1686 roku. Od 1694 do 1945 roku posiadłość była własnością rodu arystokratycznego von der Groeben (pierwszym z nich był Friedrich von der Groeben). Sam pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Nieznany jest jednak jego wygląd, pierwotna budowla została bowiem „wchłonięta” przy przebudowie i rozbudowie, które miały miejsce w 1861 roku, niemniej rdzeń pałacu pochodzi z tamtego właśnie okresu. W 1945 roku przez kilka miesięcy w pałacu stacjonowały wojska radzieckie. Następnie na obszarze majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia budynku zaadoptowano na biura i mieszkania pracownicze. W latach 1987-1991 pałac został gruntownie odrestaurowany. Obecnie jest własnością prywatną.

Opis

Dwuipółkondygnacyjna budowla zaprojektowana została na planie prostokąta, z dostawionym prostopadle od wschodu skrzydłem bocznym. Głównym jej wyróżnikiem jest umieszczony w elewacji frontowej ryzalit zwieńczony wysokim, dwupoziomowym szczytem wolutowym i neorenesansowy wykusz w kształcie wieżyczki. Całość zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. Elewacje ozdobiono skromnym detalem neobarokowym. W zwieńczeniu głównego portalu zachował się kartusz herbowy rodu Groebenów z napisem: FUNDATIO GROBENIANA ANNO 1712. Z przełomu XVII i XVIII wieku zachowały się balustrady przy zachodnim tarasie, zdobione płaskorzeźbami z piaskowca oraz z ornamentem barokowym przy niewielkim tarasie od wschodu. Z dwóch stron rezydencję otaczają pozostałości dawnego parku.

Ciekawostki

  • W 1861 roku na podjeździe pałacu umieszczono osiem kamiennych kuł, przywiezionych z Gdańska. Pochodzą one z przedproży kamienic usytuowanych przy ulicy Długiej.
  • W przypałacowym parku znajduje się symboliczny głaz upamiętniający Hansa i Joachima Groebenów poległych w czasie l wojny światowej we Francji. Na kamieniu znajduje się wyryta inskrypcja w języku niemieckim: Zur Erinnerung Hans u. Joachim v. d. Groeben gefallen in Frankreich am 27.8. u. 25.7.1918 (Dla upamiętnienia Hansa i Joachima v. d. Groeben poległych we Francji 27.8. i 25.7.1918 roku).

Bibliografia

  1. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 167-170.
  2. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 9.
  3. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 155.
  4. Wysocki, Jacek: Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137.

Zobacz też

  • Łabędnik: pałac rodu von der Groeben, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 16.02.2014 r.]
  • Pałac w Łabędniku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.gci.bartoszyce.pl [dostęp 16.02.2014 r.]