Organy w Bazylice w Dobrym Mieście

Źródło: Wikimedia Commons

Zabytek techniki z połowy XIX wieku, znajdujący się w Bazylice Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście.

Historia

Nie zachowały się informacje na temat wszystkich instrumentów i prospektów organowych znajdujących się w dobromiejskiej świątyni od początku jej istnienia. Wiadomo jednakże, że w 1604 roku zawarto kontrakt na budowę głównych organów z organmistrzem Hansem Kawelem (Kauelem) ze Świętej Siekierki. Instrument ten był odnawiany w 1650 roku przez Michała Mollera z Gdańska. Nowe organy konsekrowano w 1837 roku. Prospekt do nich powstał w latach 80-tych XIX wieku. Instrument był naprawiany w 1898 roku, a następnie w latach 1932-1933 przez Bruno Goebela z Królewca. Po 1945 roku stopniowo zniszczeniu uległo 75% instrumentu. Jego remont i rozbudowę przeprowadzono w latach 1983-1988. Ich autorem był Marian Nawrot z Wronek koło Poznania. Piszczałki metalowe wykonał Andrzej Zawadzki, głosy językowe – Czesław Leszczyński z Bydgoszczy; kontuar zbudowała firma Bronisława Cepki z Popowa koło Wronek. Rozbudowany instrument był wotum parafii dobromiejskiej na jubileusz sześćsetlecia kolegiaty

Opis

Instrument z XIX wieku posiadał trzydzieści dwa głosy i pneumatyczną trakturę. Stół do gry był wyposażony w dwa manuały i pedał. Po rozbudowie, przeprowadzonej w drugiej połowie lat 80-tych, instrument otrzymał 49 głosów, trzy manuały, pedał, trakturę elektromagnetyczną, stożkowe wiatrownice, a także 3522 piszczałki (z poprzednich zachowało się 960, które w komplecie wykorzystano w obecnych). W ten sposób kościół zyskał instrument o charakterze koncertowym.

Bibliografia

1. Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście. - Wrocław: Wydawnictwo Aga, 2006. – S. 31.
2. Rzempołuch, Andrzej: Zespół kolegiacki w Dobrym Mieście / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1989. S. 108.
3. Filipkowski, Janusz: Organy dobromiejskiej bazyliki / Janusz Filipkowski // „Rocznik Dobromiejski”. - T. 2 (2008), s. 170-184.

Zobacz też

• Markuszewski, Michał: Dobre Miasto: Kolegiata Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.organy.art.pl [dostęp 02.11.2013 r.]