Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Źródło: [1]
Fot. Mieczysław Kalski, Źródło: [2]
Fot. Mieczysław Kalski, Źródło: [3]
Fot. Mieczysław Kalski, Źródło: [4]

Samorządowa instytucja kultury w Kętrzynie.

Siedziba

pl. Zamkowy 1
11-400 Kętrzyn
Muzeum mieści się w XIV wiecznym zamku. Spalony w 1945 przez Rosjan, odbudowany w latach 1962-1967, w 1967 r. stał się siedzibą Muzeum.

Historia

Początki muzeum sięgają 1945 r. Przybyła do Kętrzyna Zofia Licharewa i Eugeniusz Gałdziewicz zbierali rozproszone przedmioty muzealne, pozostałości dawnego Heimatmuseum Rastenburg (działało w latach 1936-1945) oraz inne przedmioty o wartości muzealnej. Od 15 maja 1945 jako pracownicy Starostwa Powiatowego w Kętrzynie zabiegali o utworzenie muzeum. Dopiero, gdy udało się zawiązać w mieście Powiatowy Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, w lutym 1946 r. powstało Muzeum Krajoznawcze. Mieściło się w budynku dawnego aresztu przy ul. Powstańców Warszawy. W 1946 r. Muzeum otrzymało dotację z Ministerstwa Kultury i Sztuki , która pozwoliła na właściwą organizację placówki. Zbiory po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym w 1948 r. W grudniu 1949 r. Muzeum Krajoznawcze w Kętrzynie przeszło pod Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie. Formalnie zostało upaństwowione aktem z dnia 18 stycznia 1950 r. Od stycznia 1950 r. pod względem finansowym, personalnym i merytorycznym podlegało Muzeum Mazurskiemu w Olsztynie. W latach 1958-1976 utrzymywane było z funduszów Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kętrzynie. W 1976 r. placówka została oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Otrzymywała stałe dofinansowanie, ale miała ograniczoną swobodę i narzucane tematy wystaw. Zabytki związane z Prusami Wschodnimi, niemieckimi rodami zalegały w magazynach i nie były udostępniane zwiedzającym. Nazwano je imieniem Wojciecha Kętrzyńskiego. W 1988 r. Muzeum przeszło pod opiekę samorządu lokalnego, uzyskało swobodę merytoryczną, większe możliwości prowadzenia prac naukowych. Muzeum jest administratorem całego Zamku, ale mieści się tu również Miejska Biblioteka Publiczna.

Dyrektorzy

Zbiory

Muzeum gromadzi zbiory związane z historią Kętrzyna i regionu mazurskiego. Przedmioty pochodzące z okolicznych pałaców, dworów i kościołów zniszczonych i rozszabrowanych w wyniku II wojny światowej. Posiada archiwum kętrzyńskiego magistratu, szczątki kolekcji Heimatmuseum Rastenburg i Prussia Museum w Królewcu. Do najciekawszych eksponatów należą:

  • Chorągiew nagrobna Botho Ernbsta zu Eulenburrg (1661-1664) z kościoła w Galinach
  • Miedziana chorągiew pogrzebowa Friedricha von der Groeben (1645-1712) z kościoła w Łąbędniku
  • Portret na blasze miedzianej przedstawiający w rycerskiej zbroi Botho Heinricha zu Eulenburg (1613-1674) ufundowany przez syna Gottfrieda Heinricha, z Galin
  • Portret epitafijny na dębowych deskach przedstawiający Abrahama zu Eulenburg, z Galin
  • Olejny portret Friedricha Wilhelma von Schmiedeseck (1753-1825) z pałacu w Wopławkach
  • Skrzynia posagowa z 1598 r. Marii von Rautterz pałacu w Drogoszach
  • Sprzęty (krzesła, stoły, świeczniki, zegary) z pałaców w Arklitach, Prośnie, Nakomiadach. Tolku, Łabędniku
  • Kolekcja gotyckich rzeźb z końca XV w. z kościołów
  • Masoniki – złota zawieszka, tzw. wahadełko masońskie z budynku loży masońskiej
  • Sprzęty mieszczańskie z XIX w.
  • Kolekcja eksponatów numizmatycznych
  • Kolekcja etnograficzna (tradycyjne sprzęty używane na wsi mazurskiej)
  • Kolekcja kafli piecowych z XVIII w.

Działalność wystawiennicza

Muzeum zorganizowało wiele wystaw. Towarzyszą im katalogi i opracowania naukowe. Stałymi ekspozycjami są:

  • Sztuka dawna
  • Zapomniane oblicze miasta – Kętrzyn-Rastenburg XIX-XX w.
  • Pałace i dwory powiatu kętrzyńskiego

Stałe wystawy uzupełniają fotografie dawnego Rasteburga oraz wystawa poświęcona patronowi miasta Wojciechowi Kętrzyńskiemu. Na klatce schodowej eksponowane są fotografie dworów i pałaców z terenu powiatu kętrzyńskiego. Organizowane są wystawy czasowe, m.in.:

  • „Miniatury na przestrzeni wieków”
  • „Skarby ze Złotych Gór „
  • „Zamki krzyżackie w Polsce”
  • „Moje miasto Radstenburg”
  • Malarstwo przedstawiające kompanię napoleońską w Prusach

Muzeum prezentując też sztukę współczesną zorganizowało Galerię Przyjaciół, w której wystawiane były prace m.in. Marii Anto, Stanisława Baja, Józefa Charytoniuka, Stanisława Chomiczewskiego, Macieja Falkiewicza, Wiesława Kruczkowskiego, Stanisława Mazusia, Witolda Podgórskiego,Antoniego Wróblewskiego.

Działalność edukacyjno-naukowa

Pracownicy Muzeum prowadzą odczyty, pogadanki, konsultacje, lekcje muzealne z elementami ochrony krajobrazu kulturowego i ochrony środowiska. Muzeum realizuje własne projekty badawcze grodzisk (Poganówko, Poganowo, kętrzyński zamek). Na terenie zamku działa Bractwo Rycerskie oraz organizowane są imprezy kulturalne służące propagowaniu historii i miejsca:

Bibliografia

  1. Kisielewska, Ewa: O czym piszą turyści? : Muzeum ma 60 lat / Ewa Kisielewska // „Gazeta Olsztyńska”. – 2006, nr 59 , dod. „Gazeta w Kętrzynie”, nr 10, s. 13.
  2. Kisielewska, Ewa: Z szacunku do historii : 60-lecie istnienia Muzeum w Kętrzynie / Ewa Kisielewska // „Gazeta Olsztyńska”. – 2006, nr 122, dod. „Gazeta w Kętrzynie”, nr 21, s. 5.
  3. Korowaj, Tadeusz: Rastenburg/Kętrzyn : przewodnik historyczny po mieście / Tadeusz Korowaj. – Kętrzyn : Tadeusz Korowaj, 2005.
  4. Mellin-Wyczółkowska, Izabela: Pracowity okres w muzeum : z dyrektor Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego Izabelą Mellin-Wyczółkowską rozmawia Ewelina Kutka // „Życie Kętrzyna”. – 2006, nr 33, s. 13.
  5. Sławiński, Roman: Zofia Licharewa – założycielka Muzeum w Kętrzynie / Roman Sławiński // W : Zofia Licharewa – dialog wielokulturowy : materiały z sympozjum popularno-nmaukowego. – Kętrzyn : Towarzystwo Miłośników Ziemi Kętrzyńskiej im. Zofii Licharewej, 2007. – S. 111-124.

Zobacz też

  • Strona domowa Muzeum [5]

Multimedia

  1. Film Największa sala w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie [6]
  2. Film Kętrzyńskiej Telewizji Internetowej Noc w Muzeum z rockową nutą w tle [7]