Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Muzfrombo.jpg

Muzeum poświęcone Mikołajowi Kopernikowi, znajdujące się w obrębie czternastowiecznego warownego kompleksu zabytkowego, należącego do światowej klasy zabytków architektury.


Siedziba

Wzgórze Katedralne
Ul. Katedralna 8
14-530 Frombork


Obiekty Muzealne

  • Pałac Biskupi (Wzgórze Katedralne, główne sale wystawowe)
  • Katedra (Wzgórze Katedralne)
  • Dzwonnica (Wzgórze Katedralne)
  • Wieża Kopernika (Wzgórze Katedralne)
  • Planetarium (Wzgórze Katedralne, przyziemie Dzwonnicy)
  • Obserwatorium (Góra Żurawia, 2 km od centrum)
  • Szpital św. Ducha (ul. Stara)

Historia

Pierwszą izbę pamiątkową we Fromborku założono w 1912 r. w Wieży Mikołaja Kopernika na Wzgórzu Katedralnym. Po II wojnie światowej pierwszą ekspozycję zorganizowano 5 września 1948 r. staraniem Komitetu Fromborskiego powołanego w Warszawie przez Związek Zawodowy Historyków Sztuki i Kultury Materialnej. Wystawy otwarto w pomieszczeniach o powierzchni około 250 m² w nowszej części kanonii Najświętszej Marii Panny. W 1948 r. Muzeum posiadało 786 eksponatów, w tym wiele kopii i depozytów. W 1949 r. Muzeum zostało upaństwowione i przeszło pod zarząd Ministerstwa Kultury i Sztuki. Opiekę merytoryczną i nadzór finansowy sprawowało Muzeum Mazurskie w Olsztynie. Prezentowana była stała wystawa poświęcona Mikołajowi Kopernikowi oraz wystawy czasowe, sporadyczne. W 1950 r. podjęto remonty dalszych budynków, murów, baszt, „wieży Kopernika”. Od 1958 r., po decentralizacji Muzeum zostało podporządkowane władzom powiatowym. W 1973 r. przekazano na cele muzealne całość odrestaurowanych i odbudowanych obiektów zabytkowych. W dzwonnicy katedralnej powstało Planetarium. Statutową samodzielność Muzeum uzyskało w 1975 r. Od 1981 r. działa obserwatorium astronomiczne, usytuowane na Górze Żurawiej. 30 grudnia 2009 r. decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Zdrojewskiego Muzeum zostało wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów. Doceniony został wysoki poziom działalności placówki, znaczenie posiadanych zbiorów oraz zespół wykwalifikowanych pracowników.

Zbiory

  • Pamiątki i eksponaty związane z historią astronomii: dwa egzemplarze dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium z 1566 i 1617 r., przyrządy astronomiczne z XVIII-XIX wieku oraz kopie przyrządów używanych przez M. Kopernika. W Muzeum znajduje się wahadło Foucaulta, jedyny w Polsce przyrząd do obserwacji dobowego ruchu wirowego Ziemi
  • Zbiory związane z historią medycyny: lancety chirurgiczne z XVIII w., naczynia aptekarskie, moździerze i pojemniki drewniane z XVI-XVIII w., zielniki i księgi obrazujące stan wiedzy medycznej w tamtych czasach
  • Zabytki archeologiczne z terenu Fromborka i Wzgórza Katedralnego
  • Starodruki i grafiki z XVI-XIX w.
  • Medale wybite ku czci Mikołaja Kopernika
  • Znaczki pocztowe o tematyce astronomicznej i medycznej
  • Wyroby rzemiosła artystycznego z XVI-XIX w.
  • Współczesne malarstwo, grafika, rzeźba i tkaniny artystyczne

Działalność wystawiennicza

Muzeum prezentuje wystawy stałe:

  • Frombork w zabytkach kultury materialnej
  • Witraże fromborskie
  • Witraże braniewskie
  • Mikołaj Kopernik – życie i dzieło
  • Lunety i lunetki
  • Astronomia w nawigacji i geodezji
  • Gabinet uczonego doby Renesansu
  • Wystawa warmińskiej rzeźby i malarstwa XVII-XVIII w.

Organizowane są wystawy czasowe poświęcone historii regionu. Prezentowana jest kartografia, ikonografia, historia oficyn wydawniczych i księgozbiorów warmińskich. Między innymi:

  • Przyjaciele naszych długich zim. Piece kaflowe z XIX i XX wieku z terenu Warmii, Mazur i Powiśla (2010)
  • Frombork. Widoki i improwizacje (2010), wystawa z okazji 700. lecia Fromborka
  • Fundacje Kanoników Warmińskiej Kapituły Katedralnej (2010), wystawa z okazji 750. lecia Warmińskiej Kapituły Katedralnej
  • 700 lat miasta Fromborka (2010)

Działalność edukacyjno-wydawnicza

Muzeum organizowało odczyty, prelekcje, sesje naukowe, spotkania. Wyjątkowa jest działalność naukowo-oświatowa w dziedzinie astronomii. Służy do tego planetarium działające od 1973 r. oraz obserwatorium astronomiczne, od 1981 r. Organizowane są akcje oświatowe Wakacje w Planetarium i Obserwatorium. Muzeum wydawało Komentarze Fromborskie (Z. 1-5 : 1965, 1968, 1970, 1972, 1973). Obecnie wydawane są przewodniki, katalogi wystaw, materiały informacyjne o działalności Muzeum oraz książki poświęcone Mikołajowi Kopernikowi i Fromborkowi.

Kadry

Muzeum kierowali:

Hasła powiązane

Bibliografia

  1. Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. – Frombork : MMK, 1999.
  2. Ziemlińska-Odojowa, Włodzimiera: Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku / Włodzimiera Ziemlińska-Odojowa // W : Muzea na Warmii i Mazurach / [przew. kom. red. Władysław Ogrodziński]. – Olsztyn : Muzeum Mazurskie, 1974.

Zobacz też

Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Muzeum_Mikołaja_Kopernika_we_Fromborku&oldid=81569”