Ludus Danielis

Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie

Łaciński dramat liturgiczny – funkcjonujący z polskim podtytułem Gra o Proroku Danielu – jeden z najstarszych zabytków europejskiego teatru, opracowany i wykonywany przez członków Scholi Teatru „Węgajty” od 2001 r.

Historia

Źródłem tekstu jest rękopis z XIII w., ułożony przez młodzieńców ze szkoły przy katedrze w Beauvais (Francja). Manuskrypt znajduje się obecnie w londyńskim British Museum. Historia o proroku Danielu jest oparta na Księdze zawartej w Starym Testamencie. Artyści Scholi z Węgajt korzystali z wielu źródeł, by jak najstaranniej odtworzyć całokształt widowiska. Studiowali m.in. miniatury, by nauczyć się specyfiki dawnych gestów liturgiczno-artystycznych (przyklęknięcie, złożenie dłoni), samodzielnie wykonali też kopie niektórych instrumentów. Opisywany dramat Schola wystawiła po raz pierwszy 24 marca 2001 r. na Festiwalu Muzyki Jednogłosowej w Płocku i od tego czasu stanowi ważną część ich repertuaru. Artyści przedstawili dramat również w innych miastach Polski – podczas nabożeństw i na przeglądach.

Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie

Twórcy

• Johann Wolfgang Niklaus – kierownictwo artystyczne
• Magdalena Góra, Małgorzata Niklaus – scenografia
• Marcin Bornus-Szczyciński – kierownictwo muzyczne
• Anna Łopatowska – plastyka gestu
• Geoffrey Norris – konsultacja teatralna
• Anna Kulikowska – asystent techniczny
• Michał Koss – konsultacja filologiczna

Obsada

• Balthazar – Robert Pożarski
• Magi – Johann Wolfgang Niklaus, Marius Peterson
• Conciliari – Marcin Bornus-Szczyciński, Maciej Góra
• Regina – Monika Petryczenko
• Daniel – Mirosław Borczyński
• Rex Darius – Marius Peterson
• Emuli – Maciej Kaziński, Stanisław Szczyciński
• Angeli – Serhij Petryczenko, Marcin Bornus-Szczyciński
• Abacuc – Johann Wolfgang Niklaus
• Satrape / Curia / Legati / Chorus – Mirosław Borczyński, Marcin Bornus-Szczyciński, Maciej Góra, Piotr Górka, Maciej Kaziński, Maciej Lewicki, Johann Wolfgang Niklaus, Geoffrey Norris, Marius Peterson, Mikołaj Petryczenko, Serhij Petryczenko, Robert Pożarski, Marcin Szargut, Stanisław Szczyciński, Filip Marian Taranienko, Konrad Zagajewski
• Curia Reginae – Daria Bucka, Swietłana Bucka, Anna Derewecka, Katarzyna Jackowska, Katarzyna Klimas, Anna Łopatowska, Małgorzata Neumann, Małgorzata Niklaus, Beata Oleszek, Monika Paśnik-Petryczenko, Marynia Szczycińska, Ewa Włosińska

Akcja

Akcja dramatu rozpoczyna się od uczty na dworze króla Babilonii, Baltazara, podczas której na ścianie pałacu pojawia się tajemniczy napis „Mane – Tekel – Fares”. Jego wyjaśnienie potrafi podać jedynie żydowski mędrzec Daniel, za co zostaje nagrodzony i wyniesiony przez króla. Gdy po Baltazarze wstępuje na tron jego następca, Dariusz, ustanawia Daniela jednym z trzech ministrów. Jednak zawistni o wpływy mędrca satrapowie intrygami doprowadzają do tego, że spada na niego królewski wyrok śmierci za modlitwę wznoszoną do Boga Izraela. Gdy Daniel zostaje wrzucony do jamy z lwami, modli się nie tracąc nadziei – i ostatecznie z katastrofy wyprowadza go Anioł Pański. Król Dariusz widząc interwencję boską, wtrąca do jamy z lawami zawistników, sam zaś ogłasza dekret z nakazem powszechnej czci składanej Bogu. Daniel w scenie finalnej ogłasza przepowiednię bliskiego nadejścia Mesjasza, którą Anioł potwierdza nowiną, iż stanie się to w Betlejem Judzkim.Całość stanowi rozbudowaną, bogatszą formę dramatu liturgicznego, która za dni swojego powstania dawała widzom pełny, udramatyzowany obraz wydarzeń biblijnych – jakkolwiek trzeba nadmienić, że owa widowiskowa teatralność nie była wówczas nadrzędnym celem, lecz liturgiczne ukonkretnienie faktów z Pisma Świętego.
Dramat rozgrywany jest w języku oryginału – łacińskim.

Bibliografia

1. Ludus Danielis – Gra o Proroku Danielu //W: Święto Konfraterni – Spotkanie Bractw Śpiewaczych : XVII Sesja ModaL. – Węgajty: Schola Teatru „Węgajty”, 2001. – S. 12-19.
2. Mijalska, Magdalena: Theatrum spirituale? / Magdalena Mijalska // „Didaskalia”. - 2000, nr 39, s. 37-39.
3. Mijalska, Magdalena: Wprowadzenie do Ludus Danielis : przewodnik po kilku kręgach teatru liturgicznego / Magdalena Mijalska // „Konteksty”. - 2007, nr 2, s. 38-41.