Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciolWNMP_galiny_1a.jpg|thumb|right|200px|Fot. Joanna Jakutowicz.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?option=com_joomgallery&func=viewcategory&catid=1043&Itemid=66&view=category www.kolomedievi.umk.pl] ]] |
[[Image: kosciolWNMP_galiny_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://sp-galiny.gmina-bartoszyce.pl/strona/galiny.htm www.sp-galiny.gmina-bartoszyce.pl] ]] | [[Image: kosciolWNMP_galiny_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://sp-galiny.gmina-bartoszyce.pl/strona/galiny.htm www.sp-galiny.gmina-bartoszyce.pl] ]] | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciolWNMP_galiny_3a.jpg|thumb|right|200px|Fot. Joanna Jakutowicz.<br>Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?option=com_joomgallery&func=viewcategory&catid=1043&Itemid=66&view=category www.kolomedievi.umk.pl] ]] |
[[Image: kosciolWNMP_galiny_4.jpg|thumb|right|200px| Dawny ołtarz kazalnicowy. Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 55865.]] | [[Image: kosciolWNMP_galiny_4.jpg|thumb|right|200px| Dawny ołtarz kazalnicowy. Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 55865.]] | ||
Wersja z 13:56, 7 lis 2014
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pod koniec XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Galiny (niem. Gallinen). Wieś położona jest w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce przy drodze z Bartoszyc (10 km na południe od miasta) do Bisztynka.
Historia
Świątynia w tej miejscowości, początkowo nieduża (identyczna z obecnym prezbiterium) powstała w drugiej połowie XIV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z dokumentu z 18 grudnia 1373 roku. Po 1466 roku powiększono ją o nawę i wieżę dzwonniczą – którą podwyższono około 1500 roku. Kościół został częściowo przebudowany i odrestaurowany w latach 1856-1858. Od roku 1525 do 1945 roku służył on ewangelikom. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. Parafia została tu reaktywowana w 1962 roku.
Opis
Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy z wydzielonym, prosto zamkniętym prezbiterium. Wzniesiono go na planie prostokąta z kamieni polnych (w korpusie nawowym od strony wschodniej ich warstwa sięga nawet powyżej okien, w przypadku wieży stanowi typową podmurówkę) i cegły. Od strony północnej znajduje się kruchta oraz kaplica, natomiast od zachodu – kwadratowa, czterokondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, do której prowadzi ostrołukowy portal. Przy wejściu wmurowane zostały żelazne dyby. Wieżę ozdobiono tynkowanymi blendami i przecinającymi się łukami maswerków oraz neogotyckimi szczytami. Całość nakryto dachem siodłowym na osi równoległej do dachu wieży. Ściany korpusu nawowego podzielone zostały oknami ostrołukowymi (z wyjątkiem elewacji północnej) i wzmocnione szkarpami. Zwieńczono je uskokowymi szczytami. Wnętrze zostało otynkowane i nakryte drewnianym stropem płaskim.
Wyposażenie
Ołtarz główny, pierwotnie kazalny, wykonany został w 1744 roku przez snycerza Döberta z Bartoszyc. Ambona pochodzi z XVIII wieku. Cennymi zabytkami są: manierystyczna ława kolatorska z około 1600 roku, a także płyta nagrobna Botho Eulenburga (zm. w 1629 roku) i jego żony z Truchsessów von Waldburg (zm. w 1611 roku) z płaskorzeźbionymi postaciami obojga. Jest tutaj także płyta nagrobna Salomona von Kanitza z 1680 roku, stalle z przełomu XVI i XVII wieku oraz epitafium pastora Friedenhausa z 1740 roku.
Ciekawostki
- Od drugiej połowy XV wieku kościół znajdował się pod patronatem rodu Eulenburg. W 1726 roku Botho Henryk Eulenburg ufundował nad zakrystią bibliotekę, która w XIX wieku liczyła kilka tysięcy tomów. Portret fundatora z księgą, namalowany na blasze, przechowywany jest w muzeum w Kętrzynie.
- Kościół był też miejscem pochówków rodziny Eulenburg. Wśród nich, w drugiej połowie XVII wieku pochowano tu trzyletniego Botho Ernesta Eulenburg. Z tej okazji wykonano chorągiew nagrobną, która przechowywana jest w tym samym muzeum.
Zobacz też
- parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Galinach
- Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 26-27.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 6.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 154.
