Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Lipowinie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(→Zobacz też) |
|||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej istniejący od końca XV wieku do 1945 roku. | Zabytek architektury sakralnej istniejący od końca XV wieku do 1945 roku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kościół został wybudowany na wzniesieniu, w północnej części wsi [[ewim:Lipowina|Lipowina]] (niem. Lindenau). Wieś znajduje się w powiecie braniewskim, przy drodze z [[ewim:Braniewo| Braniewa]] do [[ewim:Pieniężno|Pieniężna]]. | + | Kościół został wybudowany na wzniesieniu, w północnej części wsi [[ewim:Lipowina|Lipowina]] (niem. Lindenau). Wieś znajduje się w [[ewim:Powiat braniewski| powiecie braniewskim]], przy drodze z [[ewim:Braniewo| Braniewa]] do [[ewim:Pieniężno|Pieniężna]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z 1339 roku. Kolejną budowlę wzniesiono w latach 1486-1500. Pierwotnie patronat nad nią sprawował Zakon Krzyżacki. Od połowy XVI wieku prawo patronatu przejęli miejscowi właściciele ziemscy. W 1575 roku dobudowana została wieża dzwonnicza. Szczyt wschodni o konstrukcji ryglowej z wypełnieniami ceglanymi pochodził z 1816 roku. Budowlę odrestaurowano w 1890 oraz w 1911 roku. Od 1567 roku był to kościół ewangelicki. W 1945 roku został częściowo zniszczony. W kolejnych latach nie był użytkowany i stopniowo go rozebrano. Pozostały po nim jedynie przyziemne partie murów obwodowych. W latach 80-tych XX wieku w Lipowinie powstał nowy [[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski| kościół]]. Wzniesiono go w innym miejscu, na murach jednego z domów mieszkalnych. Od 1990 roku jest on siedzibą [[ewim:Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski| parafii]]. | + | Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z 1339 roku. Kolejną budowlę wzniesiono w latach 1486-1500. Pierwotnie patronat nad nią sprawował Zakon Krzyżacki. Od połowy XVI wieku prawo patronatu przejęli miejscowi właściciele ziemscy. W 1575 roku dobudowana została wieża dzwonnicza. Szczyt wschodni o konstrukcji ryglowej z wypełnieniami ceglanymi pochodził z 1816 roku. Budowlę odrestaurowano w 1890 oraz w 1911 roku. Od 1567 roku był to kościół ewangelicki. W 1945 roku został częściowo zniszczony. W kolejnych latach nie był użytkowany i stopniowo go rozebrano. Pozostały po nim jedynie przyziemne partie murów obwodowych. W latach 80-tych XX wieku w Lipowinie powstał nowy [[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Lipowinie| kościół]]. Wzniesiono go w innym miejscu, na murach jednego z domów mieszkalnych. Od 1990 roku jest on siedzibą [[ewim:Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski| parafii]]. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| Linia 16: | Linia 12: | ||
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
Wystrój i wyposażenie kościoła utrzymane były w stylu barokowym. Znajdował się tam ołtarz główny datowany na lata 1700-1708 (polichromowany w 1708 roku przez malarza [[ewim:August Wiewert|Augusta Wiewerta]]), rzeźbiona ambona z około 1680 roku, drewniany anioł chrzcielny z około 1700 roku, a także empora kolatorska i konfesjonał z lat 1701-1715. Cennym zabytkiem była też późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeć z XVI wieku, znajdująca się obecnie w zbiorach [[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]] (w 1986 roku jej konserwację przeprowadziła [[Maria Teresa Then-Mączkowska]]). | Wystrój i wyposażenie kościoła utrzymane były w stylu barokowym. Znajdował się tam ołtarz główny datowany na lata 1700-1708 (polichromowany w 1708 roku przez malarza [[ewim:August Wiewert|Augusta Wiewerta]]), rzeźbiona ambona z około 1680 roku, drewniany anioł chrzcielny z około 1700 roku, a także empora kolatorska i konfesjonał z lat 1701-1715. Cennym zabytkiem była też późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeć z XVI wieku, znajdująca się obecnie w zbiorach [[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]] (w 1986 roku jej konserwację przeprowadziła [[Maria Teresa Then-Mączkowska]]). | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[ewim:Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Lipowinie|parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Lipowinie]] | ||
| + | *[[Pałac w Lipowinie]] | ||
| + | *[[Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie]] | ||
| + | *[[Maria Teresa Then-Mączkowska]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 21: | Linia 23: | ||
#''Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst'' / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 133. | #''Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst'' / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 133. | ||
| − | == | + | ==Linki== |
*''Ruiny Kościoła ewangelickiego'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.braniewo-ug.bil-wm.pl/index.php?inf=7&idsl=14&id=3 www.braniewo-ug.bil-wm.pl] [dostęp 28.02.2014 r.] | *''Ruiny Kościoła ewangelickiego'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.braniewo-ug.bil-wm.pl/index.php?inf=7&idsl=14&id=3 www.braniewo-ug.bil-wm.pl] [dostęp 28.02.2014 r.] | ||
| − | + | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] |
[[Category:Powiat braniewski]] | [[Category:Powiat braniewski]] | ||
| + | [[Category:Braniewo (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1401-1500]] | [[Category:1401-1500]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:34, 28 lip 2015
Zabytek architektury sakralnej istniejący od końca XV wieku do 1945 roku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na wzniesieniu, w północnej części wsi Lipowina (niem. Lindenau). Wieś znajduje się w powiecie braniewskim, przy drodze z Braniewa do Pieniężna.
Historia
Pierwsze wzmianki na temat świątyni w tej miejscowości pochodzą z 1339 roku. Kolejną budowlę wzniesiono w latach 1486-1500. Pierwotnie patronat nad nią sprawował Zakon Krzyżacki. Od połowy XVI wieku prawo patronatu przejęli miejscowi właściciele ziemscy. W 1575 roku dobudowana została wieża dzwonnicza. Szczyt wschodni o konstrukcji ryglowej z wypełnieniami ceglanymi pochodził z 1816 roku. Budowlę odrestaurowano w 1890 oraz w 1911 roku. Od 1567 roku był to kościół ewangelicki. W 1945 roku został częściowo zniszczony. W kolejnych latach nie był użytkowany i stopniowo go rozebrano. Pozostały po nim jedynie przyziemne partie murów obwodowych. W latach 80-tych XX wieku w Lipowinie powstał nowy kościół. Wzniesiono go w innym miejscu, na murach jednego z domów mieszkalnych. Od 1990 roku jest on siedzibą parafii.
Opis
Był to kościół gotycki, salowy, murowany z cegły, na podmurówce z kamienia polnego. Wzniesiono go na planie prostokąta z kwadratową wieżą po stronie zachodniej – w dolnej kondygnacji na postumencie z kamienia, w wyższej ceglana, z drewnianą izbicą w części szczytowej, nakryta dachem czterospadowym. Od strony południowej i północnej ulokowane były kaplice i zakrystia. W XVIII i w pierwszej połowie XIX wieku w kościele powstały trzy kaplice grobowe miejscowych rodów szlacheckich. Znajdowały się tam m.in. grobowce pierwszych właścicieli tutejszego pałacu, Albrechta i Luizy Stanisławskich, a także rodziny Holstein-Beck.
Wyposażenie
Wystrój i wyposażenie kościoła utrzymane były w stylu barokowym. Znajdował się tam ołtarz główny datowany na lata 1700-1708 (polichromowany w 1708 roku przez malarza Augusta Wiewerta), rzeźbiona ambona z około 1680 roku, drewniany anioł chrzcielny z około 1700 roku, a także empora kolatorska i konfesjonał z lat 1701-1715. Cennym zabytkiem była też późnogotycka rzeźba św. Anny Samotrzeć z XVI wieku, znajdująca się obecnie w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie (w 1986 roku jej konserwację przeprowadziła Maria Teresa Then-Mączkowska).
Zobacz też
- parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Lipowinie
- Pałac w Lipowinie
- Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
- Maria Teresa Then-Mączkowska
Bibliografia
- Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. – Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 7.
- Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 133.
Linki
- Ruiny Kościoła ewangelickiego, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.braniewo-ug.bil-wm.pl [dostęp 28.02.2014 r.]
