Tekst źródłowy strony Kościół pw. Krzyża Świętego w Srokowie

[[Image: kosciol_krzyza_srokowo_2a.jpg|thumb|right|250px| Fot. Mieczysław Kalski ]]
[[Image: kosciol_krzyza_srokowo_2b.jpg|thumb|right|250px| Fot. Mieczysław Kalski ]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XV wieku.

==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany w obrębie średniowiecznego założenia obronnego [[ewim:Srokowo|Srokowa]] (niem. Drengfurth), w północno-zachodniej części miasta (w 1946 roku ze względu na zniszczenia wojenne i niewielkie rozmiary miejscowość została zakwalifikowana do rzędu wsi). Miejscowość położona jest w [[ewim:Powiat kętrzyński| powiecie kętrzyńskim]]. 

==Historia==
Kościół uposażony został w przywileju lokacyjnym miasta z 1405 roku. W roku 1409 zakończono budowę nawy. Wieżę, pierwotnie stosunkowo niższą, nadbudowano w drugiej połowie XV wieku. W dniu 30 października 1489 roku biskup warmiński [[ewim:Łukasz Watzenrode|Łukasz Watzenrode]] ustanowił tu wikariat ku czci Trójcy Świętej, Najświętszej Marii Panny oraz świętych: Fabiana, Sebastiana, Katarzyny i Barbary. Kościół był kilkakrotnie remontowany i odnawiany, m.in. w latach: 1577, 1653 i 1708-1709 (z tego okresu pochodzi nowy szczyt kruchty). W 1897 roku wykonano nowy strop w nawie. Od 1718 roku do 1945 roku kościół znajdował się w posiadaniu ewangelików. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy. [[ewim:Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Srokowie |Parafię]] reaktywowano tu w 1962 roku. Od tego momentu w kościele wykonano szereg remontów m.in. organów (1974, 2008 rok), dachu (1975, 2005, 2007), elewacji (2004). Odnowiono także wnętrze (1990, 2003 – prezbiterium, 2006 – wyposażenie)

==Opis==
Jest to kościół gotycki, orientowany jednonawowy, murowany z cegły. Wzniesiono go na rzucie prostokąta, z zakrystią od północy, kruchtą od południa, prosto zamkniętym prezbiterium od wschodu i kwadratową, czterokondygnacyjną wieżą od zachodu. Ściany korpusu nawowego wzmocnione zostały szkarpami i podzielone wąskimi oknami ostrołukowymi. Całość przykryto dachem dwuspadowym z dachówki. Wieżę z kruchtą w przyziemiu, do której prowadzi portal ostrołukowy o profilowanych ościeżach, udekorowano licznymi płycinami: pojedynczymi i bliźnimi, zamkniętymi łukiem odcinkowym i prostokątnymi (w ostatniej kondygnacji). Całość zwieńczono dachem czterospadowym krytym dachówką. Nawa przykryta została drewnianym stropem płaskim, wspartym na drewnianych filarach. W kruchcie podwieżowej znajduje się sklepienie krzyżowo-żebrowe. 

==Wyposażenie==
Wyposażenie wnętrza jest stylowo różnorodne. W klasycystycznym ołtarzu głównym wykonanym w 1824 roku przez [[ewim:Wilhelm Biereichel| Wilhelma Biereichela]] z [[ewim:Reszel|Reszla]] umieszczono gotyckie, drewniane figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Magdaleny i św. Jana Chrzciciela (wszystkie z początku XV wieku). Organy wykonał w 1769 roku [[ewim:Jan Preuss |Jan Preuss]] z [[ewim:Królewiec|Królewca]]. Jest tutaj także kamienna gotycka chrzcielnica.

==Ciekawostki==
*Obok tej świątyni w 1450 roku wybudowano kościół polski, który rozebrano w 1725 roku. 

==Zobacz też==
*[[ewim:Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Srokowie|parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Srokowie]]
*[[ewim:Łukasz Watzenrode|Łukasz Watzenrode]]
*[[ewim:Wilhelm Biereichel| Wilhelm Biereichel]]
*[[ewim:Jan Preuss |Jan Preuss]]

 
==Bibliografia==
#''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej''. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 168. 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 64.

==Linki==
*''Historia parafii'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.parafia-srokowo.pl/index.php/historia-parafii www.parafia-srokowo.pl] [dostęp 10.02.2014 r.]


[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Srokowo (gmina wiejska)]]
[[Category:Powiat kętrzyński]] 
[[Category:1401-1500]]