Kościół pw. św. Rocha w Tłokowie
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XVII wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół św Rocha położony jest wśród pól, między Tłokowem a Kramarzewem. Powstanie kościoła w tym miejscu wiąże się z miejscową legendą o znalezieniu w 1652 roku puszki z Najświętszym Sakramentem. W związku z tym wydarzeniem mieszkańcy Jezioran wybudowali w 1665 roku pierwotnie kaplicę ku czci Najświętszego Sakramentu, którą po epidemii dżumy na Warmii na pocz. XVIII wieku poświęcono św. Rochowi (patronowi chroniącemu od zarazy). Sanktuarium św. Rocha stało się miejscem licznych pielgrzymek, dołączając tym samym do grupy nowożytnych kościołów pielgrzymkowych na Warmii (obok Tłokowa były to jeszcze m.in. Święta Lipka, Krosno, Stoczek Klasztorny, Głotowo, Chwalęcin, Międzylesie). W 1750 roku do kościoła dostawiono wieżę (dziś już nieistniejącą). W 1790 roku kościół konsekrował biskup warmiński Ignacy Krasicki, a w 1877 roku miała miejsce przebudowa kościoła, w czasie której korpus nawowy został przedłużony w kierunku zachodnim (w miejscu wieży). Kaplica, a następnie kościół, powstał na kolonii wsi Tłokowo (niem Lokau). Wieś znajduje się w gminie Jeziorany, w powiecie olsztyńskim.
Historia
W tym miejscu najpierw została wybudowana kaplica pielgrzymkowa ku czci Najświętszego Sakramentu i św. Rocha. Wznieśli ją mieszkańcy Jezioran w 1665 roku. W 1750 roku została ona przebudowana i powiększona o wieżę. W dniu 20 września 1790 roku konsekracji kaplicy dokonał biskup warmiński Ignacy Krasicki. W 1866 roku rozbudowano budowlę od strony zachodniej.
Opis
Jest to kościół orientowany, salowy, murowany z cegły. Wzniesiono go na planie prostokąta, w stylu barokowym. Od strony zachodniej znajduje się mała zakrystia, zamknięta wielobocznie. Elewacje zewnętrzne podzielone zostały przez dwuwarstwowe lizeny i belkowanie. Nawę przykryto stropem w 1866 roku, w zakrystii zastosowano sklepienie krzyżowe. Na cmentarzu kościelnym znajduje się kamienny krucyfiks z widniejącą na cokole datą 1777.
Wyposażenie
W kościele znajduje się rokokowy ołtarz główny sprzed 1790 roku, który pochodzi z warsztatu rzeźbiarskiego Chrystiana Bernarda Schmidta z Reszla. Umieszczono w nim obraz św. Rocha, a także figury dwóch aniołów i dwóch alegorycznych postaci kobiecych. W rokokowych ołtarzach bocznych znajdują się obrazy: Chrystusa Ukrzyżowanego (w lewym) i św. Jana Chrzciciela (w prawym). Są tutaj także: chór muzyczny z końca XVIII wieku, klasycystyczna ambona, granitowa kropielnica, barokowy krucyfiks, fragmenty ołtarzy, grupa pasyjna, św. Jan Chrzciciel, dwa krzyże ołtarzowe rokokowe, tablica pamiątkowa konsekracji kościoła z 1790 roku, a także obraz Ukrzyżowania z pierwszej połowy XIX wieku.
Ciekawostki
- Powstanie kaplicy pod wezwaniem św. Rocha łączy się z legendą o znalezieniu w lesie przez pasterzy w 1652 roku bursy i puszki z Najświętszym Sakramentem. Scenę taką przedstawiono na kamiennym reliefie cokołu krzyża na cmentarzu kościelnym.
- Do kaplicy przybywały liczne pielgrzymki. W efekcie, niewielka budowla stała się największym sanktuarium św. Rocha na Warmii.
Zobacz też
Bibliografia
- Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 104-106.
Linki
- Kościół filialny p.w. św. Rocha, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.parafia-jeziorany.vot.p [dostęp 17.12.2013 r.]
- Plan odnowy miejscowości Tłokowo: Gmina Jeziorany, Powiat Olsztyński, Województwo Warmińsko – Mazurskie, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.jeziorany.nowoczesnagmina.pl, dokument w formacie pdf, s. 7, [dostęp 17.12.2013 r.].
