Kościół pw. św. Mikołaja i św. Antoniego Padewskiego w Biesowie

Źródło: www.polskaniezwykla.pl

Źródło: Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1, red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 113.

Stary kościół. Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 055200.

Fot. Anton Ulbrich. Rzeźba Madonny w niszy nad wejściem do starego kościoła. 1904/1909 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 055199.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XX wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Biesowo (niem. Bössau). Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim, przy drodze do Biskupca.

Historia

Pierwsza wzmianka o kościele w tej miejscowości pochodzi z 1480 roku. Biskup Mikołaj Tungen podarował wieś Kapitule Dobromiejskiej w 1486 roku, która odtąd sprawowała patronat nad kościołem aż do 1810 roku. Konsekracji kościoła dokonał biskup Marcin Kromer w 1580 roku, nadając mu tytuł św. Mikołaja. Niedługo później wybudowano nowy kościół, który konsekrował 19 sierpnia 1612 roku biskup Szymon Rudnicki, dodając za patrona św. Antoniego Padewskiego. Po pożarze w 1910 roku wybudowano obecny kościół, którego konsekracji dokonał biskup pomocniczy Edward Herrmann w dniu 9 czerwca 1913 roku.

Opis

Jest to kościół orientowany, trójnawowy. Wzniesiono go w stylu neogotyckim z cegły, na kamiennej podmurówce. Po stronie zachodniej znajduje się smukła wieża o dwuspadowym dachu zwieńczona latarenką, od wschodu – prezbiterium zamknięte ścianą prostą. Dwuspadowy dach korpusu nawowego osłaniają schodkowe szczyty ozdobione półkolistymi, tynkowanymi wnękami. Korpus został oszkarpowały, jego ściany podzielono wąskimi oknami ostrołukowymi, Wnętrze przykryto sklepieniem krzyżowo-żebrowym.

Wyposażenie

Wystrój i wyposażenie kościoła są w większości neogotyckie i pochodzą z początku XX wieku. Zachowało się kilka starszych rzeźb, jak późnobarokowa Madonna z Dzieciątkiem, a także dwa barokowe krucyfiksy i zegar szafowy firmy „William Barrow – Londyn” z XVIII wieku. W nowym kościele znalazły się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:

• kielich gotycko-renesansowy z 1606 roku,
• kielich z XVIII wieku, wykonany przez Jana Geese, złotnika z Olsztyna,
• monstrancja z 1776 roku, wykonana przez Gotfryda Zimmermanna,
• dwa pacyfikały, jeden wykonany przez Michaela Ruhnaua, złotnika z Jezioran, drugi z końca XVI wieku,
• rokokowa kadzielnica,
• naczynie na oleje święte, wykonane przez Georga Mittaga z Dobrego Miasta.

Bibliografia

1. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 112.
2. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 10.
3. Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 11-12.
4. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012. – S. 58-59.