Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Tłokowie

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Fot. Mieczysław Kalski
Fot. Mieczysław Kalski

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.

Lokalizacja

Kościół wybudowano na stromym pagórku, we wsi Tłokowo (niem. Lokau). Wieś znajduje się w gminie Jeziorany, w powiecie olsztyńskim.

Historia

Świątynię wzniesiono w latach 1370-1390. Około 1500 roku została ona gruntownie przebudowana. W 1622 roku od wschodu dostawiono do niej kaplicę grobową, a w XVIII wieku drewnianą wieżę dzwonniczą oraz niewielką kruchtę. W tym czasie wymieniono także okna. W takim kształcie budowla przetrwała do dnia dzisiejszego. W latach 90-tych XX wieku przeprowadzono w niej prace konserwatorskie, mające na celu odsłonięcie malowideł ściennych i ich utrwalenie.

Opis

Jest to kościół orientowany, murowany z czerwonej cegły, w stylu gotyckim. Posiada wnętrze o charakterze salowym, bez wyodrębnionego prezbiterium. Od zachodu do jej korpusu przylega masywna drewniana wieża wykonana z drewnianych belek i obudowana deskami. Po stronie południowej znajduje się niewielka barokowa kruchta, a od zachodu zakrystia. Elewacje kościoła zdobią kunsztowne szczyty, każdy przedzielony graniastymi słupkami na 16 pól blendowych, o uskokach złożonych z trójkątnych szczycików i sterczyn. We wnętrzu zachowały się fragmenty gotyckich polichromii z połowy XV wieku, a także dekoracje maswerkowe ryte w tynku. Większe partie malowideł (postacie świętych, fryzy ornamentalne, krzyże) odsłonięte zostały na ścianach bocznych – m.in. sceny Biczowania, Koronowania cierniem i Chrystusa przed Piłatem.

Wyposażenie

We wnętrzu znajdują się trzy ołtarze. Ołtarz główny, z obrazem św. Jana Chrzciciela w centrum, pochodzi z 1702 roku. W lewym ołtarzu bocznym, z 1621 roku, umieszczono gotyckie rzeźby św. Katarzyny i św. Barbary z początku XV wieku. W ołtarzu prawym, z XVII wieku, znajdują się figury św. Piotra i Pawła z XVI wieku. W kościele znajduje się także późnorenesansowa, bogato zdobiona ambona z XVI wieku i obrazy z przełomu XVII i XVIII wieku.

Bibliografia

  1. Olkowska, Ewa: Gotyckie malowidła ścienne o tematyce pasyjnej w kościele filialnym p.w. św. Jana Chrzciciela w Tłokowie / Ewa Olkowska, Małgorzata Kumorowicz // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 2 (2000), s. 188-193.
  2. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 20-21.
  3. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 72.

Linki

  • Grabowski, Andrzej: Tłokowo: Kościół św. Jana Chrzciciela, www.mojemazury.pl [dostęp 31.10.2013 r.]