Kościół pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Image: kosciol_babiak_1.jpg|thumb|right|200px| Pocztówka z ok. 1985 r.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]] | [[Image: kosciol_babiak_1.jpg|thumb|right|200px| Pocztówka z ok. 1985 r.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]] | ||
− | + | [[Image: kosciol_babiak_2a.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Kalski ]] | |
− | [[Image: | ||
− | |||
− | |||
[[Image: kosciol_babiak_4.jpg|thumb|right|200px| Fragm. ołtarza głównego, 2006 r.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]] | [[Image: kosciol_babiak_4.jpg|thumb|right|200px| Fragm. ołtarza głównego, 2006 r.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]] | ||
− | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku | + | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku. |
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
− | Kościół został wybudowany | + | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Babiak|Babiak]] (niem. Frauendorf). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], [[ewim:Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)|gminie Lidzbark Warmiński]], przy krzyżujących się drogach [[ewim:Lidzbark Warmiński|Lidzbark Warmiński]] – [[ewim:Orneta|Orneta]] – [[ewim:Górowo Iławeckie|Górowo Iławeckie]] – [[ewim:Pieniężno|Pieniężno]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
− | Pierwszy kościół powstał w tej miejscowości w XIV wieku. Około 1350 roku jego konsekracji dokonał biskup [[ewim:Herman | + | Pierwszy kościół powstał w tej miejscowości w XIV wieku. Około 1350 roku jego konsekracji dokonał biskup [[ewim:Herman z Pragi|Herman von Prago]]. Pod koniec XIV wieku wzniesiono wieżę dzwonniczą. W wieku XVI dotychczasowe drewniane elementy budowli zastąpiono murowanymi. Powtórnej konsekracji jej, ku czci świętych Anny i Augustyna, dokonał biskup [[Marcin Kromer|Marcin Kromer]] w dniu 29 sierpnia 1580 roku. W późniejszym okresie budowlę kilkakrotnie przebudowywano. W 1844 roku drewnianą, górną część wieży zastąpiono murowaną i zwieńczono ją ozdobnymi szczytami. W 1864 roku przedłużono nawę w kierunku wschodnim oraz dobudowano zakrystię i kruchtę. Renowację wnętrza przeprowadzono w 1966 roku. |
==Opis== | ==Opis== | ||
Linia 24: | Linia 21: | ||
<br> | <br> | ||
<br> | <br> | ||
− | Do 1945 roku w kościele znajdował się również [[Dzwon z kościoła | + | Do 1945 roku w kościele znajdował się również [[Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|dzwon]] z 1624 roku. Ponadto w kościele przechowywane są: [[Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|relikwiarz]] z 1670 roku oraz kielich z końca XV wieku (z czarą wtórną z XIX wieku). |
==Ciekawostka== | ==Ciekawostka== | ||
*Niegdyś na kościelnej wieży znajdowały się cztery dzwony (3 duże i 1 mały sygnaturowy). W 1942 roku duże dzwony zdemontowano i miały być przeznaczone na cele wojenne. [[Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku |Dzwon z kościoła w Babiaku]], odlany w Gdańsku w 1624 roku, jakiś czas temu został odnaleziony na terenie Niemiec. | *Niegdyś na kościelnej wieży znajdowały się cztery dzwony (3 duże i 1 mały sygnaturowy). W 1942 roku duże dzwony zdemontowano i miały być przeznaczone na cele wojenne. [[Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku |Dzwon z kościoła w Babiaku]], odlany w Gdańsku w 1624 roku, jakiś czas temu został odnaleziony na terenie Niemiec. | ||
+ | |||
+ | ==Zobacz też== | ||
+ | *[[ewim:Parafia pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku|Parafia pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku]] | ||
+ | *[[ewim:Herman z Pragi|Herman von Prago]] | ||
+ | *[[Marcin Kromer|Marcin Kromer]] | ||
+ | *[[Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]] | ||
+ | *[[Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Linia 39: | Linia 43: | ||
<references/> | <references/> | ||
− | == | + | ==Linki== |
*''Babiak: gotycki kościół z XIV wieku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://mojemazury.pl/30709,Babiak-gotycki-kosciol-z-XIV-wieku.html#axzz2jOsPTMuj www.mojemazury.pl] [dostęp 07.11.2013 r.] | *''Babiak: gotycki kościół z XIV wieku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://mojemazury.pl/30709,Babiak-gotycki-kosciol-z-XIV-wieku.html#axzz2jOsPTMuj www.mojemazury.pl] [dostęp 07.11.2013 r.] | ||
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.babiak.webd.pl/kosciol.html www.babiak.webd.pl] [dostęp 07.11.2013 r.] | *Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.babiak.webd.pl/kosciol.html www.babiak.webd.pl] [dostęp 07.11.2013 r.] | ||
− | + | ||
− | [[Category: | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] |
[[Category:Powiat lidzbarski]] | [[Category:Powiat lidzbarski]] | ||
+ | [[Category:Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1301-1400]] | [[Category:1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 11:54, 6 sie 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Babiak (niem. Frauendorf). Wieś położona jest w powiecie lidzbarskim, gminie Lidzbark Warmiński, przy krzyżujących się drogach Lidzbark Warmiński – Orneta – Górowo Iławeckie – Pieniężno.
Historia
Pierwszy kościół powstał w tej miejscowości w XIV wieku. Około 1350 roku jego konsekracji dokonał biskup Herman von Prago. Pod koniec XIV wieku wzniesiono wieżę dzwonniczą. W wieku XVI dotychczasowe drewniane elementy budowli zastąpiono murowanymi. Powtórnej konsekracji jej, ku czci świętych Anny i Augustyna, dokonał biskup Marcin Kromer w dniu 29 sierpnia 1580 roku. W późniejszym okresie budowlę kilkakrotnie przebudowywano. W 1844 roku drewnianą, górną część wieży zastąpiono murowaną i zwieńczono ją ozdobnymi szczytami. W 1864 roku przedłużono nawę w kierunku wschodnim oraz dobudowano zakrystię i kruchtę. Renowację wnętrza przeprowadzono w 1966 roku.
Opis
Jest to kościół orientowany, murowany z cegły o układzie gotyckim na podmurowaniu kamiennym, otynkowany. Salową budowlę o wydłużonym kształcie, wzniesiono na rzucie prostokąta o wymiarach 36 na 11 m. Od strony zachodniej przylega do niej wieża z kruchtą w przyziemiu. Zakrystia znajduje się po stronie południowej, a druga kruchta po północnej.
Wyposażenie
Ołtarz główny wykonano około 1680 roku. W środkowej jego części znajduje się rzeźbiona grupa św. Anny Samotrzeć, pochodząca z szafy nie zachowanego ołtarza późnogotyckiego (z około 1500 roku). Z przełomu XVII i XVIII wieku pochodzą dwa ołtarze boczne – Jezusa Zmartwychwstałego i św. Józefa, a także ośmiokątna ambona ozdobiona figurami czterech ewangelistów. W tym samym czasie powstał chór muzyczny, poźnoklasycystyczny prospekt organowy zbudowano w drugiej połowie wieku XIX-tego. W kruchcie pod wieżą znajduje się gotycka granitowa chrzcielnica, natomiast na wieży gotycki dzwon z 1485 roku. Widnieje na nim inskrypcja:
help got vnde er gotes marine vnde aller higen iar mcccclxxxv[1]
Do 1945 roku w kościele znajdował się również dzwon z 1624 roku. Ponadto w kościele przechowywane są: relikwiarz z 1670 roku oraz kielich z końca XV wieku (z czarą wtórną z XIX wieku).
Ciekawostka
- Niegdyś na kościelnej wieży znajdowały się cztery dzwony (3 duże i 1 mały sygnaturowy). W 1942 roku duże dzwony zdemontowano i miały być przeznaczone na cele wojenne. Dzwon z kościoła w Babiaku, odlany w Gdańsku w 1624 roku, jakiś czas temu został odnaleziony na terenie Niemiec.
Zobacz też
- Parafia pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku
- Herman von Prago
- Marcin Kromer
- Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
- Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
Bibliografia
- Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 9-10.
- Bosko, Janina: Babiak / Janina Bosko // „Posłaniec Warmiński”. - 2009, nr 25/26, s. 69.
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 40.
- Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od XIV do XVIII wieku / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2005.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn: Remix, 1992. – S. 73.
Przypisy
- ↑ K. M. Kowalski, Inskrypcje na dzwonach gotyckich w Prusach, Gdańsk 2006, s. 353.
Linki
- Babiak: gotycki kościół z XIV wieku, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.mojemazury.pl [dostęp 07.11.2013 r.]
- Materiał zamieszczony na stronie internetowej www.babiak.webd.pl [dostęp 07.11.2013 r.]