Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_1.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.pasym-parafia.pl/ www.pasym-parafia.pl] ]]
+
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_1a.jpg|thumb|right|290px| Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.pasym-parafia.pl/ www.pasym-parafia.pl] ]]
+
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_2a.jpg|thumb|right|290px| Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_3.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.pasym-parafia.pl/ www.pasym-parafia.pl] ]]
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_4.jpg|thumb|right|200px|Świecznik w kształcie głowy jelenia z 1608 roku.<br>Źródło: [http://www.pasym-parafia.pl/ www.pasym-parafia.pl] ]]
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_5.jpg|thumb|right|200px| Fot. Adolf Bötticher. 1892  rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 367-111-001.]]
 
  
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku.  
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku.  
Linia 11: Linia 8:
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Budowę masywnego, obronnego kościoła rozpoczęto w 1350 roku, a zakończono w 1391 roku. Jego patronką została św. Barbara (data budowy kościoła św. Barbary widniała aż do 1796 roku na blaszanej chorągiewce na szczycie dachu). Obecna świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Wówczas też zakończono budowę przylegającej do niej wysokiej wieży dzwonniczej. Kościół był remontowany po pożarach z lat 1583 i 1750. Po tym drugim, obniżono wieżę o jedną kondygnację i nakryto ją kopulastym hełmem, mury wzmocniono wyporami, stare drewniane sklepienie środkowej nawy zastąpiono nowym sklepieniem kubełkowym, przebudowano też kruchtę południową (1765-1775). W niezmienionym kształcie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od 1525 roku służy wspólnocie kościoła ewangelickiego.  
+
Budowę masywnego, obronnego kościoła rozpoczęto w 1350 roku, a zakończono w 1391 roku. Jego patronką została św. Barbara (data budowy kościoła św. Barbary widniała aż do 1796 roku na blaszanej chorągiewce na szczycie dachu). Obecna świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Wówczas też zakończono budowę przylegającej do niej wysokiej wieży dzwonniczej. Kościół był remontowany po pożarach z lat 1583 i 1750. Po tym drugim, obniżono wieżę o jedną kondygnację i nakryto ją kopulastym hełmem, mury wzmocniono wyporami, stare drewniane sklepienie środkowej nawy zastąpiono nowym sklepieniem kubełkowym, przebudowano też kruchtę południową (1765-1775). W niezmienionym kształcie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od 1525 roku służy wspólnocie kościoła ewangelickiego. Kościół stanowi siedzibę [[ewim:Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu|parafii ewangelicko-augsburskiej]].
  
 
==Opis==
 
==Opis==
Późnogotycką świątynię wzniesiono z cegły na rzucie prostokąta. Jest to jednorodna budowla salowa z zakrystią od północy i kruchtą od południa,. Korpus budowli został oszkarpowały, a w jego elewacjach umieszczono okna ostrołukowe. Całość nakryto dachem dwuspadowym z dachówko. Po stronie zachodniej znajduje się szeroka, masywna wieża wybudowana z cegły na fundamencie z kamienia polnego, zwieńczona barokowym hełmem, pokrytym gontem w 1770 roku.  
+
Późnogotycką świątynię wzniesiono z cegły na rzucie prostokąta. Jest to jednorodna budowla salowa z zakrystią od północy i kruchtą od południa,. Korpus budowli został oszkarpowany, a w jego elewacjach umieszczono okna ostrołukowe. Całość nakryto dachem dwuspadowym z dachówko. Po stronie zachodniej znajduje się szeroka, masywna wieża wybudowana z cegły na fundamencie z kamienia polnego, zwieńczona barokowym hełmem, pokrytym gontem w 1770 roku.
 +
==Wyposażenie==
 +
W kościele znajduje szereg cennych zabytków, a wśród nich m.in. ołtarz główny z 1673 roku (polichromowany w 1713 roku przez C. Heimkego). W jego centralnym miejscu umieszczono płaskorzeźbę Trójcy Świętej – po obu jej stronach figury czterech ewangelistów, a poniżej – scenę Ostatniej Wieczerzy. W pobliżu ołtarza znajdują się duże figury Mojżesza i Aarona, a za nimi, na ścianach, gotyckie stalle z końca XV wieku. Kościelna ambona pochodzi z 1680 roku, natomiast [[Organy z kościoła ewangelicko-augsburskiego w Pasymiu |organy]], wykonane w warsztacie [[ewim:Jahann Jozue Mosengel |Jahanna Jozuego Mosengela]] w [[ewim:Królewiec |Królewcu]], z 1705 roku (budowę całego prospektu zakończono w 1744 roku). Dzwony kościelne ufundowano w latach 1774, 1785 i 1845. W świątyni znajdują się także: krucyfiks z XVI wieku (naprzeciw ambony), świecznik w kształcie głowy jelenia z 1608 roku (w nawie środkowej), epitafium [[ewim:Christoph Hartknoch|Krzysztofa Hartknocha]] zmarłego w 1687 roku oraz epitafia parafian poległych w wojnach napoleońskich, niemiecko-francuskiej w 1871 roku i pierwszej wojnie światowej.  
  
==Wyposażenie==
+
==Zobacz też==
W kościele znajduje szereg cennych zabytków, a wśród nich m.in. ołtarz główny z 1673 roku (polichromowany w 1713 roku przez C. Heimkego). W jego centralnym miejscu umieszczono płaskorzeźbę Trójcy Świętej – po obu jej stronach figury czterech ewangelistów, a poniżej – scenę Ostatniej Wieczerzy. W pobliżu ołtarza znajdują się duże figury Mojżesza i Aarona, a za nimi, na ścianach, gotyckie stalle z końca XV wieku. Kościelna ambona pochodzi z 1680 roku, natomiast [[Organy z kościoła ewangelicko-augsburskiego w Pasymiu |organy]], wykonane w warsztacie [[ewim:Jahann Jozue Mosengel |Jahanna Jozuego Mosengela]] w [[ewim:Królewiec |Królewcu]], z 1705 roku (budowę całego prospektu zakończono w 1744 roku). Dzwony kościelne ufundowano w latach 1774, 1785 i 1845. W świątyni znajdują się także: krucyfiks z XVI wieku (naprzeciw ambony), świecznik w kształcie głowy jelenia z 1608 roku (w nawie środkowej), epitafium [[ewim:Krzysztof Hartknoch|Krzysztofa Hartknocha]] zmarłego w 1687 roku oraz epitafia parafian poległych w wojnach napoleońskich, niemiecko-francuskiej w 1871 roku i pierwszej wojnie światowej. Kościół stanowi siedzibę [[ewim:Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu|parafii].
+
*[[ewim:Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu|Parafia ewangelicko-augsburska w Pasymiu]]
 +
*[[Organy z kościoła ewangelicko-augsburskiego w Pasymiu]]
 +
*[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu]]
 +
*[[ewim:Jahann Jozue Mosengel |Jahann Jozue Mosengel]]
 +
*[[ewim:Christoph Hartknoch|Krzysztof Hartknoch]]
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Linia 24: Linia 27:
 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 135-136.  
 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 135-136.  
  
==Zobacz też==
+
==Linki==
 
*''Kościół ewangelicko-augsburski'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.pasym.pl/index.php?page=298 www.pasym.pl] [dostęp 29.10.2013 r.]  
 
*''Kościół ewangelicko-augsburski'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.pasym.pl/index.php?page=298 www.pasym.pl] [dostęp 29.10.2013 r.]  
 
*''Kościół ewangelicko-augsburski – Pasym'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.mazurskieszlaki.pl/bazaturystyczna/atrakcje/kosciol-ewangelicko-augsburski-pasym.html www.mazurskieszlaki.pl] [dostęp 29.10.2013 r.]
 
*''Kościół ewangelicko-augsburski – Pasym'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.mazurskieszlaki.pl/bazaturystyczna/atrakcje/kosciol-ewangelicko-augsburski-pasym.html www.mazurskieszlaki.pl] [dostęp 29.10.2013 r.]
  
[[Category:Obiekty architektury]]
+
[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Historia kultury]]
+
[[Category:Pasym (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Category:Powiat szczycieński]]
 
[[Category:Powiat szczycieński]]
 
[[Category:1401-1500]]
 
[[Category:1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 10:16, 19 cze 2015

Fot. Mieczysław Kalski
Fot. Mieczysław Kalski

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku.

Lokalizacja

Kościół wybudowano na terenie Pasymia (niem. Passenheim), w południowo-zachodnim narożniku średniowiecznych murów miejskich (obecna ulica Jedności Słowiańskiej).

Historia

Budowę masywnego, obronnego kościoła rozpoczęto w 1350 roku, a zakończono w 1391 roku. Jego patronką została św. Barbara (data budowy kościoła św. Barbary widniała aż do 1796 roku na blaszanej chorągiewce na szczycie dachu). Obecna świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Wówczas też zakończono budowę przylegającej do niej wysokiej wieży dzwonniczej. Kościół był remontowany po pożarach z lat 1583 i 1750. Po tym drugim, obniżono wieżę o jedną kondygnację i nakryto ją kopulastym hełmem, mury wzmocniono wyporami, stare drewniane sklepienie środkowej nawy zastąpiono nowym sklepieniem kubełkowym, przebudowano też kruchtę południową (1765-1775). W niezmienionym kształcie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od 1525 roku służy wspólnocie kościoła ewangelickiego. Kościół stanowi siedzibę parafii ewangelicko-augsburskiej.

Opis

Późnogotycką świątynię wzniesiono z cegły na rzucie prostokąta. Jest to jednorodna budowla salowa z zakrystią od północy i kruchtą od południa,. Korpus budowli został oszkarpowany, a w jego elewacjach umieszczono okna ostrołukowe. Całość nakryto dachem dwuspadowym z dachówko. Po stronie zachodniej znajduje się szeroka, masywna wieża wybudowana z cegły na fundamencie z kamienia polnego, zwieńczona barokowym hełmem, pokrytym gontem w 1770 roku.

Wyposażenie

W kościele znajduje szereg cennych zabytków, a wśród nich m.in. ołtarz główny z 1673 roku (polichromowany w 1713 roku przez C. Heimkego). W jego centralnym miejscu umieszczono płaskorzeźbę Trójcy Świętej – po obu jej stronach figury czterech ewangelistów, a poniżej – scenę Ostatniej Wieczerzy. W pobliżu ołtarza znajdują się duże figury Mojżesza i Aarona, a za nimi, na ścianach, gotyckie stalle z końca XV wieku. Kościelna ambona pochodzi z 1680 roku, natomiast organy, wykonane w warsztacie Jahanna Jozuego Mosengela w Królewcu, z 1705 roku (budowę całego prospektu zakończono w 1744 roku). Dzwony kościelne ufundowano w latach 1774, 1785 i 1845. W świątyni znajdują się także: krucyfiks z XVI wieku (naprzeciw ambony), świecznik w kształcie głowy jelenia z 1608 roku (w nawie środkowej), epitafium Krzysztofa Hartknocha zmarłego w 1687 roku oraz epitafia parafian poległych w wojnach napoleońskich, niemiecko-francuskiej w 1871 roku i pierwszej wojnie światowej.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Janczewski, Zbigniew: Kościół w Pasymiu: historia kościołów powiatu szczycieńskiego / Zbigniew Janczewski // „Kurek Mazurski”. – 2005, nr 10, s. 16-17.
  2. Liżewska, Iwona: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej / Iwona Liżewska, Wiktor Knercer. – Olsztyn : Remix : Związek Gmin Mazurskich „Jurand”, 1998. – S. 88, 90.
  3. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 135-136.

Linki

  • Kościół ewangelicko-augsburski, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.pasym.pl [dostęp 29.10.2013 r.]
  • Kościół ewangelicko-augsburski – Pasym, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.mazurskieszlaki.pl [dostęp 29.10.2013 r.]