Kościół ewangelicki w Olsztynku: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_olsztynek_2.jpg|thumb|right|250px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.]]
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_olsztynek_2.jpg|thumb|right|250px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.]]
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_olsztynek_3.jpg|thumb|right|250px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.]]
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_olsztynek_3.jpg|thumb|right|250px| Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.]]
[[Image: kosciol_ewangelicki_olsztynek_4.jpg|thumb|left|200px| Fot. z około 1895 roku.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 057400.]]
 
[[Image: kosciol_ewangelicki_olsztynek_5.jpg|thumb|left|180px| Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 057401.]]
 
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.
 
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.
  
 
==Lokalizacja==
 
==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany na terenie [[ewim:Olsztynek |Olsztynka]], w północno-zachodniej części starego miasta, w sąsiedztwie [[Zamek w Olsztynku|zamku]]. Obecnie znajduje się przy ulicy Rynek.  
+
Kościół został wybudowany na terenie [[ewim:Olsztynek |Olsztynka]], w północno-zachodniej części starego miasta, w sąsiedztwie [[Zamek w Olsztynku|zamku]]. Obecnie znajduje się przy ulicy Rynek, w pobliżu [[ewim:Dom Mrongowiusza w Olsztynku |Domu Mrongowiusza]].  
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Świątynia została wybudowana w połowie XIV wieku W 1359 roku wymieniano ją jako siedzibę parafii. W 1685 roku została ona całkowicie zniszczona w wyniku pożaru. W trakcie odbudowy z lat 1690-1691 nadano jej barokowy charakter. W 1710 roku, od strony północno-zachodniej, do korpusu budowli dostawiono wieżę. Po kilkudziesięciu latach rozebrano. ją i w 1796 roku wzniesiono obecną, z fasadą w stylu renesansowym. Drugi raz kościół uległ zniszczeniu podczas pożaru miasta w 1804 roku. W kolejnych latach stopniowo go odbudowano. W 1880 roku wieżę dzwonniczą przykryto hełmem. W 1914 roku uległo zniszczeniu sklepienie budowli. Po roku 1918 nawę główną przykryto wysokim dachem o konstrukcji drewnianej. W 1933 roku dokonano gruntownej renowacji kościoła, połączonej z przebudową wschodniej części oraz zmianą wystroju wnętrza. Pod koniec II wojny światowej dach i całe wnętrze spłonęło, zniszczeniu uległa też górna część wieży. Odbudowę kościoła podjęto dopiero w latach 1974-1977. Jednak nie przywrócono mu funkcji sakralnej, lecz zaadaptowano na cele kulturalne. Obecnie znajduje się tam galeria sztuki [[Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku |Muzeum Budownictwa Ludowego]].
+
Świątynia została wybudowana w połowie XIV wieku W 1359 roku wymieniano ją jako siedzibę parafii. W 1685 roku została ona całkowicie zniszczona w wyniku pożaru. W trakcie odbudowy z lat 1690-1691 nadano jej barokowy charakter. W 1710 roku, od strony północno-zachodniej, do korpusu budowli dostawiono wieżę. Po kilkudziesięciu latach rozebrano. ją i w 1796 roku wzniesiono obecną, z fasadą w stylu renesansowym. Drugi raz kościół uległ zniszczeniu podczas pożaru miasta w 1804 roku. W kolejnych latach stopniowo go odbudowano. W 1880 roku wieżę dzwonniczą przykryto hełmem. W 1914 roku uległo zniszczeniu sklepienie budowli. Po roku 1918 nawę główną przykryto wysokim dachem o konstrukcji drewnianej. W 1933 roku dokonano gruntownej renowacji kościoła, połączonej z przebudową wschodniej części oraz zmianą wystroju wnętrza. Pod koniec II wojny światowej dach i całe wnętrze spłonęło, zniszczeniu uległa też górna część wieży. Odbudowę kościoła podjęto dopiero w latach 1974-1977. Jednak nie przywrócono mu funkcji sakralnej, lecz zaadaptowano na cele kulturalne. Obecnie znajduje się tam [[Galeria Sztuki w Olsztynku|galeria sztuki]] [[Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku |Muzeum Budownictwa Ludowego]].
  
 
==Opis==
 
==Opis==
 
Pierwotnie był to kościół jednonawowy, bez wieży i wyodrębnionego prezbiterium, zamknięty trójbocznie. Wzniesiono go na planie prostokąta o wymiarach 31 x 11 m. Do budowy wykorzystano kamienie polne, w dolnych partiach i cegłę ceramiczną na zaprawie wapiennej, w górnych. W późniejszym okresie podniesiono dach i dobudowano wysoką wieżę. Budowlę otoczono także kamiennym murem. W takiej formie świątynia była częścią miejskiego założenia obronnego. W trakcie odbudowy, przeprowadzonej w latach z lat 70-tych XX wieku, nadano jej formę długiego, niskiego, ceglanego budynku, wyróżniającego się bieloną kruchtą u ściany południowej i niepozorną wieżą z neogotyckimi elewacjami.  
 
Pierwotnie był to kościół jednonawowy, bez wieży i wyodrębnionego prezbiterium, zamknięty trójbocznie. Wzniesiono go na planie prostokąta o wymiarach 31 x 11 m. Do budowy wykorzystano kamienie polne, w dolnych partiach i cegłę ceramiczną na zaprawie wapiennej, w górnych. W późniejszym okresie podniesiono dach i dobudowano wysoką wieżę. Budowlę otoczono także kamiennym murem. W takiej formie świątynia była częścią miejskiego założenia obronnego. W trakcie odbudowy, przeprowadzonej w latach z lat 70-tych XX wieku, nadano jej formę długiego, niskiego, ceglanego budynku, wyróżniającego się bieloną kruchtą u ściany południowej i niepozorną wieżą z neogotyckimi elewacjami.  
 +
 +
==Zobacz też==
 +
*[[Zamek w Olsztynku]]
 +
*[[Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny w Olsztynku]]
 +
*[[Galeria Sztuki w Olsztynku]]
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Linia 19: Linia 22:
 
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 77.
 
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 77.
  
==Zobacz też==
+
==Linki==
 
*''Dawny kościół ewangelicko-augsburski w Olsztynku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.polskieszlaki.pl/dawny-kosciol-ewangelicko-augsburski-w-olsztynku.htm www.polskieszlaki.pl] [dostęp 05.11.2013 r.]
 
*''Dawny kościół ewangelicko-augsburski w Olsztynku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.polskieszlaki.pl/dawny-kosciol-ewangelicko-augsburski-w-olsztynku.htm www.polskieszlaki.pl] [dostęp 05.11.2013 r.]
 
*Miller, Krzysztof: ''Dawny kościół ewangelicko – augsburski'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.olsztynek.pl/strona-2486-dawny_kosciol_ewangelicko_augsburski+dawny_kosciol_ewangelicko_augsburski.html www.olsztynek.pl] [dostęp 05.11.2013 r.]  
 
*Miller, Krzysztof: ''Dawny kościół ewangelicko – augsburski'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.olsztynek.pl/strona-2486-dawny_kosciol_ewangelicko_augsburski+dawny_kosciol_ewangelicko_augsburski.html www.olsztynek.pl] [dostęp 05.11.2013 r.]  
 
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#189/pl/i/olsztynek_-_zabytkowy_kosciol,_ob._galeria_mbl www.ciekawemazury.pl] [dostęp 05.11.2013 r.]
 
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#189/pl/i/olsztynek_-_zabytkowy_kosciol,_ob._galeria_mbl www.ciekawemazury.pl] [dostęp 05.11.2013 r.]
  
[[Category:Obiekty architektury]]
+
 
[[Category:Historia kultury]]
+
[[Category:Kościoły i kaplice]]
 +
[[Category:Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]]
 
[[Category:Powiat olsztyński]]
 
[[Category:Powiat olsztyński]]
 
[[Category:1301-1400]]
 
[[Category:1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 10:06, 19 cze 2015

Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.
Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.
Fot. A. Romulewicz. 2013 rok.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie Olsztynka, w północno-zachodniej części starego miasta, w sąsiedztwie zamku. Obecnie znajduje się przy ulicy Rynek, w pobliżu Domu Mrongowiusza.

Historia

Świątynia została wybudowana w połowie XIV wieku W 1359 roku wymieniano ją jako siedzibę parafii. W 1685 roku została ona całkowicie zniszczona w wyniku pożaru. W trakcie odbudowy z lat 1690-1691 nadano jej barokowy charakter. W 1710 roku, od strony północno-zachodniej, do korpusu budowli dostawiono wieżę. Po kilkudziesięciu latach rozebrano. ją i w 1796 roku wzniesiono obecną, z fasadą w stylu renesansowym. Drugi raz kościół uległ zniszczeniu podczas pożaru miasta w 1804 roku. W kolejnych latach stopniowo go odbudowano. W 1880 roku wieżę dzwonniczą przykryto hełmem. W 1914 roku uległo zniszczeniu sklepienie budowli. Po roku 1918 nawę główną przykryto wysokim dachem o konstrukcji drewnianej. W 1933 roku dokonano gruntownej renowacji kościoła, połączonej z przebudową wschodniej części oraz zmianą wystroju wnętrza. Pod koniec II wojny światowej dach i całe wnętrze spłonęło, zniszczeniu uległa też górna część wieży. Odbudowę kościoła podjęto dopiero w latach 1974-1977. Jednak nie przywrócono mu funkcji sakralnej, lecz zaadaptowano na cele kulturalne. Obecnie znajduje się tam galeria sztuki Muzeum Budownictwa Ludowego.

Opis

Pierwotnie był to kościół jednonawowy, bez wieży i wyodrębnionego prezbiterium, zamknięty trójbocznie. Wzniesiono go na planie prostokąta o wymiarach 31 x 11 m. Do budowy wykorzystano kamienie polne, w dolnych partiach i cegłę ceramiczną na zaprawie wapiennej, w górnych. W późniejszym okresie podniesiono dach i dobudowano wysoką wieżę. Budowlę otoczono także kamiennym murem. W takiej formie świątynia była częścią miejskiego założenia obronnego. W trakcie odbudowy, przeprowadzonej w latach z lat 70-tych XX wieku, nadano jej formę długiego, niskiego, ceglanego budynku, wyróżniającego się bieloną kruchtą u ściany południowej i niepozorną wieżą z neogotyckimi elewacjami.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 117.
  2. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 77.

Linki

  • Dawny kościół ewangelicko-augsburski w Olsztynku, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.polskieszlaki.pl [dostęp 05.11.2013 r.]
  • Miller, Krzysztof: Dawny kościół ewangelicko – augsburski, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.olsztynek.pl [dostęp 05.11.2013 r.]
  • Materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.ciekawemazury.pl [dostęp 05.11.2013 r.]