Józef Borys

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
Źródło: Kurowska, Halina: Tworzywo i kształt Józefa Borysa / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970.
Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie
Źródło: Ze zbiorów WBP w Olsztynie

(1937- ) – reszelski artysta ceramik, specjalizacja – dzieła w konwencji ludowej

Biografia

Urodził się w 1937 r. W 1961 r. zamieszkał w Reszlu. Artysta początkowo parał się twórczością literacką (wiersze oraz opowiadania). Ostatecznie zajął się sztuką (malarstwo oraz ceramika). Zwrócił się do Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze” (które przejęło opiekę nad zamkiem w Reszlu) o pomoc w założeniu warsztatu ceramicznego w reszelskim zamku. Stowarzyszenie objęło pieczą jego działalność, zaś artysta zorganizował stałe miejsce pracy twórczej na zamku reszelskim.

Twórczość

Borys tworzył swoje ceramiki w konwencji ludowej „nie z racji tradycji rodzinnych, ale z wyboru i upodobania” [1]. Na stylistykę jego twórczości wpłynęła znajomość z ceramikiem artystą-samoukiem, który nauczył Borysa metod kształtowania gliny oraz warsztatu. Początkowo artysta wykonywał w swojej pracowni w murach zamku prostsze bibeloty – wazony, figurki, popielniczki. Wówczas też przez dłuższy czas pogłębiał tajniki warsztatu ceramicznego, czytając i jeżdżąc po regionie, aby przyglądać się twórcom ludowym. Prócz tego Borys tworzył, wzorując się na kształtach, formach i ornamentyce podglądanych w przydrożnych kościółkach, starych chatach warmińskich oraz kapliczkach – z nich czerpał artystyczne tematy i niejako je interpretował. Dzięki studiowaniu warmińskich świątków, ozdobnych kafli, haftowanych czepców, kufli i beczułek w pracowni Borysa powstały „reszelskie” baby, miniaturowe kapliczki z Chrystusem Frasobliwym i „warmińskimi” madonnami, kafle i dzbany, kufle do piwa, antałki, figurki muzykantów, plakietki z płaskorzeźbami-motywami wiejskimi. Odbiorcą dzieł z pracowni reszelskiego ceramika były Cepelia, Olsztyńska Desa oraz turyści.

Charakterystyka

Dzieła Borysa określano jako „ambitną twórczość ludową”. Były to formy „świadomie prymitywne” i proste, nie stanowiły rekonstrukcji starych warmińskich wzorów, lecz swobodne wykorzystanie tradycyjnych motywów. To kultywowanie tradycji z nowym elementami – bogatsza kompilacja. Wielką inspiracją dla artysty były kafle mazurskie i warmińskie, „rekonstruował” je w glinie – ale bez rzeźby, uproszczone, z ogólnym zachowaniem charakterystycznego rysunku. Kafle te – w przeciwieństwie do klasycznych mazurskich – mogły stanowić nie tylko obudowę pieca, ale i ozdobę wnętrz.

Bibliografia

  1. Kurowska, Halina: Tworzywo i kształt Józefa Borysa / Halina Kurowska. – Olsztyn: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”, 1970.

Przypisy

  1. Kurowska Halina, Tworzywo i kształt Józefa Borysa, Olsztyn, 1970.

Zobacz też

  • www.ceramikaborys.netgaleria.pl www.ceramikaborys.netgaleria.pl/?p=p_20&sName=strona-glowna