Gmach kolegium jezuickiego w Braniewie: Różnice pomiędzy wersjami

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
 
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
−
[[Image: gmach_kolegium_braniewo_1.jpg|thumb|right|250px|Źródło: A. Ness, ''Braunsberg / Ostpreussen und sein Kreis : Heimat im Wandel der Zeit'', Münster : 2004, s. 92.]]
+
[[image:kol jez.jpg|thumb|right|350px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Braniewo_-_Colegium_Hosianum.JPG Wikimedia Commons]]]
−
[[Image: gmach_kolegium_braniewo_5.jpg|thumb|right|250px| Fot. B. Sch. 1905/1915 rok.<br>Źródło: [http://www.bildarchiv-ostpreussen.de/suche/index.html.po#!start=278 www.bildarchiv-ostpreussen.de] Nr id. 29121.]]
 
−
[[Image: gmach_kolegium_braniewo_2.jpg|thumb|right|250px|Źródło: A. Ness, ''Braunsberg / Ostpreussen und sein Kreis : Heimat im Wandel der Zeit'', Münster : 2004, s. 91.]]
 
−
[[Image: gmach_kolegium_braniewo_3.jpg|thumb|right|250px|Źródło: E. Federau, E. Matern, ''Braunsberg - Ostpreussen : Stadt und Kreis in Bildern aus vergangenen Tagen'', Lippstadt 1998, s. 57.]]
 
−
[[Image: gmach_kolegium_braniewo_6.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://www.zszbraniewo.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=4&Itemid=1 www.zszbraniewo.pl] ]]
 
  
 
Zabytek architektury wzniesiony w połowie XVIII wieku.
 
Zabytek architektury wzniesiony w połowie XVIII wieku.
Linia 25: Linia 21:
 
*''Dawne Kolegium Jezuickie'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.braniewo.pl/?page=112&lang=1&Dawne-Kolegium-Jezuickie.html www.it.braniewo.pl] [dostęp 09.02.2014 r.]
 
*''Dawne Kolegium Jezuickie'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.braniewo.pl/?page=112&lang=1&Dawne-Kolegium-Jezuickie.html www.it.braniewo.pl] [dostęp 09.02.2014 r.]
  
−
[[Category:Obiekty architektury]]
+
[[Category:Inne obiekty architektury]]
−
[[Category:Historia kultury]]
+
[[Category:Braniewo]]
 
[[Category:Powiat braniewski]]  
 
[[Category:Powiat braniewski]]  
 
[[Category:1701-1800]]
 
[[Category:1701-1800]]

Aktualna wersja na dzień 08:04, 1 wrz 2015

Źródło: Wikimedia Commons

Zabytek architektury wzniesiony w połowie XVIII wieku.

Lokalizacja

Budynek został wzniesiony na terenie Braniewa (niem. Braunsberg), w północno-zachodnim narożniku starego miasta. Obecnie znajduje się w pobliżu ulicy Gdańskiej.

Historia

Gmach powstał w latach 1743-1771, przy pomocy finansowej biskupa Adama Stanisława Grabowskiego, na miejscu dawnych budynków pofranciszkańskich. Swoją siedzibę miało tu kolegium jezuickie, a także gimnazjum (od 1565 roku), seminarium diecezjalne (od 1567 roku) i misyjne seminarium papieskie (od 1578 roku). W 1780 roku, po kasacie zakonu jezuitów, kolegium zostało przekształcone przez władze pruskie w Gymnasium Academikum, a w 1818 roku w Królewskie Liceum Hosianum, przemianowane w 1912 roku na Akademię Państwową. W 1904 roku gmach powiększono przez dobudowę przęsła zachodniego i włączenie wieży obronnej zwanej Kleszą. W 1907 roku i w 1932 roku w gmachu przeprowadzono remonty. W 1945 roku został częściowo zniszczony. Całkowitemu zniszczeniu uległ natomiast zespół budynków z nim sąsiadujących, m.in. kościół gimnazjalny, budynek seminarium. W 1956 roku poddano je rozbiórce. Sam budynek kolegium, wyremontowany w latach 1960-1973, został włączony w nowy kompleks zabudowań Technikum Ekonomicznego. Obecnie mieści się tu Zespół Szkół Zawodowych im. Jana Liszewskiego.

Opis

Jest to gmach późnobarokowy, murowany, otynkowany. Stanowi północne, frontowe skrzydło zespołu budynków zabudowanych w podkowę, z fasadą frontową od południa.. Posiada trzy kondygnacje i jest częściowo podpiwniczony. Wzniesiono go na planie prostokąta, z pomieszczeniami wzdłuż krużganku na parterze i korytarzy na piętrach, od strony południowej. Jedynie w piwnicach i na parterze zachowały dawne sklepienia kolebkowo-krzyżowe, w krużganku wsparte na łękach sklepiennych. Na piętrze pozostały jedynie nikłe ślady takich sklepień, zastąpionych stropami. W elewacji południowej, z wydzielonym, boniowanym parterem, znajdują się arkady krużganku; na piętrach – duże okna o łuku odcinkowym. Elewacja północna podzielona została pasami wertykalnymi, z szerokim pasem dzielącym parter od pięter oraz z gzymsem podokapowym. W poszczególnych przęsłach elewacji umieszczono płyciny, a w nich okna. Detal architektoniczny elewacji pochodzi z 1973 roku. Całość przykryto dachem dwuspadowym z dachówki.

Bibliografia

  1. Achremczyk, Stanisław: Braniewo / Stanisław Achremczyk, Alojzy Sztorc. Olsztyn - Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995. – S. 163 in.
  2. Chorostian, Bogusława: Braniewo / Bogusława Chorostian // W: Braniewo: z dziejów miasta i powiatu / red. Jerzy Chojnowski [et al.]. – Olsztyn : Pojezierze, 1973, s. 134.
  3. Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 27-29.
  4. Szorc, Alojzy: Kolegium jezuickie w Braniewie i jego księgozbiór 1565-1626 / Alojzy Szorc. – Olsztyn : Wyższe Seminarium Duchowne Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, 1998.

Zobacz też

  • Dawne Kolegium Jezuickie, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.it.braniewo.pl [dostęp 09.02.2014 r.]
Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Gmach_kolegium_jezuickiego_w_Braniewie&oldid=75832”