Friedrich Heitmann
(1853 -1921) - architekt niemiecki związany z Prusami Wschodnimi (także jako Fritz Heitmann)
Biografia
Urodził się 27 października 1853 r. w Ahlen w Westfalii. Wraz z konserwatorem zabytków Adolfem Boetticherem prowadził w latach 1890–1896 akcję inwentaryzacyjną na terytorium Prus Wschodnich.
Jest projektantem szeregu kościołów na terenie ówczesnej diecezji warmińskiej, na ogół w formach neogotyckich, budowanych z cegły.
Fritz Heitmann wykorzystywał elementy zaczerpnięte z gotyckiej architektury Prus Krzyżackich, śmiało zestawiając je z elementami, które w regionie nigdy nie występowały, jak np. gotyckie wieże kościelne zwieńczone schodkowymi szczytami i sklepienia gwiaździste zestawione z granitowymi filarami międzynawowymi.
Architekt sporadycznie projektował również świątynie ewangelickie oraz stosował inne style architektoniczne. Prócz budowli sakralnych w swoim dorobku ma wille, które odnajdziemy na terenie dzielnicy Amalienau w Królewcu, budynki administracyjne, gimnazjum i być może „ białe koszary” w Ostródzie. Jest też projektantem szpitala w Morągu, i autorem projektu rozbudowy Szpitala Mariackiego w Olsztynie (1906–1907). W 1914 otrzymał tytuł radcy budowlanego.
Ostatnie 3 lata życia architekt miałby spędzić na plebanii zbudowanego przez siebie w Królewcu kościoła św. Wojciecha. Zmarł 13 sierpnia 1921roku, pochowany został na przykościelnym cmentarzu. Jego wnukiem jest Heinrich Heitmann, członek zarządu firmy BMW.
Największe dzieło
Największym dziełem architekta jest neogotyckiKościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie (1901–1903). Ogólna kompozycja z wysoką wieżą główną i dwiema niższymi przy prezbiterium wzorowana jest na katedrach w Ulm i Fryburgu.
W olsztyńskim kościele w wersji ceglanej, z wyraźnymi cytatami z architektury średniowiecznej państwa krzyżackiego, ale w formie znanej z XIX w. Wieża wzorowana jest na wieży zamku krzyżackiego w Królewcu, prezbiterium nawiązuje do kościoła zamkowego w Malborku.
Inne wybrane realizacje
- neogotycki kościół w Klebarku Wielkim (1892-1896)
- neogotycki kościół w Brąswałdzie (1894-1896)
- neogotycki kościół św. Katarzyny w Kętrzynie (1895-1896)
- neogotycki kościół w Dywitach (1893-1897)
- neogotycki kościół w Kobułtach (1897–1899)
- neoromański ewangelicki Luizy (wnętrze przekształcone - 1899–1901)
- neogotycki kaplica św. Wojciecha w Królewcu (przebudowany - 1902–1904)
- neogotycki Świętej Rodziny w Królewcu (1904–1907 - obecnie filharmonia)
- neogotycki kościół św. Brunona w Wystruci (1912)
- neogotycki kościół w Biesowie (1910–1913)
- neobarokowy kościół w Sząbruku (rozbudowa - 1911-1913)
- neoromański kościół św. Józefa w Olsztynie (1912- 1913)
- neogotycki kościół w Jonkowie (rozbudowa - 1914)
- neorenesansowy kościół Lutra na Haberbergu w Królewcu (niezachowany)
- kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Ostródzie
- Kościół pw. św. Mikołaja w Sętalu
- Kościół pw. św. Walentego i św. Jakuba w Lipowcu
Bibliografia
1. Andrzej Rzempołuch: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Olsztyn: Remix, 1992.
2.Bronisław Magdziarz (red. prow.): Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej Tom 1 i 2. Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999.
3. A. Głowacz. Fritz Heitmann, architekt warmińskich kościołów. „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. R. 5, 2003.
4. http://www.warmia24.kartuzy.pl
5. http://de.wikipedia.org/
6. http://www.ostpreussen.net/index.php?ctag=Allenstein
